Page 296 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

một ít chữ Nho, xin học tiếng Trung Quốc. Từ nhỏ ở quê nhà, tôi đã được một

cụ cử nhân nho học khai tâm cho, vừa chữ quốc ngữ, vừa chữ Nho, học hết sách
"Tam tự kinh" và "Luận ngữ". Nay học chữ Trung Quốc, tôi cũng dễ làm quen.
Tất nhiên, phát âm theo giọng chuẩn Bắc Kinh, hiểu nghĩa từng câu từng chữ,
theo đúng văn phạm thì là chuyện lâu dài, còn phải khổ luyện và phải thực tập

rất nhiều. Học đến đâu, thực hành đến đó, thầy Tiền hướng dẫn chúng tôi trực
tiếp nói chuyện với thầy, tập đọc thẳng một số sách báo Trung Quốc thông
thường thầy sưu tầm được. Với phương pháp trực tiếp và thực hành nhiều, tuy
không có phương tiện nghe nhìn, chúng tôi cũng nhanh chóng tiến bộ và bước

đầu đọc được những sách báo thông thường.
Mấy tháng đầu, xen kẽ với các buổi học ngoại ngữ, thầy Hiệu trưởng đến
lớp nói chuyện với chúng tôi về tình hình thời sự, nhất là diễn biến của các chiến
trường, những trận ta thắng lớn. Ngoài ra thầy lần lượt giảng cho chúng tôi về

Duy vật biện chứng và Duy vật lịch sử. Theo kế hoạch của nhà trường, sang giai
đoạn 2, vẫn tiếp tục học ngoại ngữ và triết học, những môn học chính sẽ là chính
trị, cụ thể là đường lối kháng chiến chống thực dân Pháp đến thắng lợi cuối
cùng. Môn này, phải đợi chính đồng chí Tổng Bí thư Trung ương Đảng Trường

Chinh đến giảng vì đồng chí là tác giả vừa hoàn thành cuốn "Trường kỳ kháng
chiến nhất định thắng lợi".
Những ngày sống ở Bản Nghẹt thật là vui! Suốt ngày, lúc trên nhà sàn, lúc
bên bờ suối, đi chỗ nào cũng gặp những chàng trai sinh viên Hà Nội cười cười

nói nói, nhóm nói chuyện bằng tiếng Anh, dăm ba anh hỏi đáp nhau bằng tiếng
Tàu, nhóm ngồi chụm với nhau học tiếng Nga. Nếu không có chuyện đi kháng
chiến thì đâu có chuyện giữa Bản Ngẹt "khỉ ho cò gáy" này đã thành lập và khai
giảng một Trường Đại học ngoại ngữ đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ

Cộng hoà...
II- Lần thứ hai trở lại Tuyên Quang đi bộ từ Hà Nam lên thủ
đô kháng chiến, tới Bộ ngoại giao ở xóm Dõn, xã Minh Khai, huyện
Sơn Dương

Tuyên Quang, vốn xưa vẫn mang tiếng nơi "rừng thiêng nước độc"
nhưng nhờ cách mạng, nhờ kháng chiến, Tuyên Quang đã trở thành nơi "đất
lành chim đậu"! Dân miền xuôi lên rất mê đất Tuyên Quang. Riêng tôi, có lẽ
cũng có duyên với Thành Tuyên bên dòng Lô giang êm đềm, nên đầu năm 1950,

tôi lại từ miền đồng bằng sông Hồng trở lại núi rừng Tuyên Quang công tác, để
chỉ về Hà Nội khi đất kinh thành được hoàn toàn giải phóng.
Sau vụ bom Pháp mồng 3 tháng 10 năm 1947 ở chân Đèo Khế, thuộc
huyện Đại Từ, Thái Nguyên, trường Ngoại ngữ Việt Bắc coi như ngừng hoạt

động, tất cả số học viên sống sót được phân bổ ngay về các cơ quan Trung ương
làm việc. Tôi và Lý vợ tôi được cử về công tác tại Ban liên lạc đặc biệt Bộ quốc
phòng. Chẳng bao lâu, chúng tôi lại được điều động về xuôi làm việc. Thế là đôi

296