Page 301 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

- Khu thứ hai tách biệt hẳn là "Khu gia đình' ở bên kia một con suối nhỏ

lội qua dễ dàng, chảy ra suối Lê. Khu này dành cho một số cán bộ có gia đình đi
theo: anh Vũ Hoàng, anh Nguyễn Văn Ruyện, anh Hoàng Thành Trai. Tôi cùng
vợ ở một buồng sát vách với gia đình anh Hoàng. Sau này có thêm gia đình anh
Đinh Quang Thuỵ từ Thái Lan về cùng ở khu này.

- Khu thứ ba ở xóm Cây vải (nay là thôn mới) trên đường vào chân núi, là
nơi Bộ trưởng Hoàng Minh Giám ở cùng gia đình. Từ đây, khi có báo động máy
bay địch, gia đình Bộ trưởng có thể lên ẩn ở một hang trên núi. Nhân dân ở đây
thường gọi là "Hang ông Minh".

Tất cả nhà cửa nói trên, cơ quan tự xây dựng, toàn bằng vầu, tre, nứa lá,
với một ít cột gỗ và làm theo kiểu miền xuôi, trên nền đất đồi nện kỹ. Xung
quanh các nhà, đều có đào hầm trú ẩn cá nhân hoặc tập thể chung cho hai ba
người. Dưới chân đồi, dọc theo bờ suối, anh em cuốc đất làm thành luống trồng

rau các loại để tự cải thiện. Riêng ở khu gia đình, ngoài việc trồng rau, nhà nào
cũng có một chuồng gà đẻ trứng và một đàn gà con.
Giữa năm 1951, khoảng tháng 5, Bác Hồ đã vi hành đến thăm khu nhà
làm việc chính của Văn phòng Bộ. Bác đến bất ngờ, không ai được biết trước.

Đó là một buổi sáng chủ nhật, anh em cơ quan tản mát cả. Một số xuống bờ suối
tăng gia, một số quét dọn vệ sinh chỗ nhà ở, có anh em rủ nhau sang khu gia
đình chơi hoặc vào thăm bà con đồng bào trong xóm Dõn. Đồng chí Bộ trưởng ở
nhà riêng hẻo lánh, cũng không biết. May mắn cho chúng tôi, một số ít anh em

trong đó có anh Nguyễn Bá Chính, Nguyễn Danh Cao... đang dọn dẹp trong nhà
hội trường, nên được biết Bác tới. Trời mùa hè, nắng sớm nhưng dưới bòng cây
nên cũng mát. Bác tới bất thình lình, cùng ba tuỳ tùng đi theo, đến đứng ngay
trước cửa hội trường, chúng tôi nghe thấy tiếng xì xào, nhìn ra mới trông thấy.

Chúng tôi giật mình, vội vàng gọi nhau ra chào đón Bác.
" Các cháu mất cảnh giác nhé", Bác vừa cười vừa nói to, và giơ tay trước
mặt đáp lại chúng tôi. Lúc này, chúng tôi mừng quá, lúng túng không biết nói gì,
bảo nhau đi xuống chỗ tăng gia gọi anh em về. Trông Bác như cụ già địa

phương, đầu đội mũ lá, mặc bộ bà ba mầu nâu nhạt, vai vắt chiếc khăn tay, chân
đi dép cao su. Tuy Bác chống gậy nhưng đi rất nhanh. Tôi sở dĩ nhận được ngay
ra Bác vì năm trước ở lớp bồi dưỡng cán bộ công đoàn, tôi đã được gặp Bác, ăn
mặc cũng tương tự như thế, đến thăm lớp học.

Anh em dưới vườn tăng gia vừa mừng, vừa sửng sốt, chạy nhanh lên phía
Hội trường chỗ Bác và các đồng chí cùng đi. Chúng tôi mời Bác vào trong hội
trường và tập hợp trước mặt Bác. Bác hỏi thăm sức khoẻ mọi người. Được cái
chúng tôi đều còn trẻ, lanh lẹn và khoẻ cả. Bác đưa mắt nhìn khắp hội trường.

May quá chúng tôi cũng vừa xếp dọn gọn ghẽ, vừa làm vệ sinh xong. Bác quay
ra bảo dẫn ra khu nhà ăn, trên đường đi gần bên suối sau nhà, Bác dừng chân
nhìn xuống mấy luống rau, rồi Bác hỏi: "Các cháu trồng rau thế kia có đủ ăn

301