Page 291 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

NHỚ VỀ TUYÊN QUANG, QUÊ HƯƠNG CÁCH MẠNG,
1
THỦ ĐÔ KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP

NGUYỄN BÁ BẢO
Nguyên cán bộ Bộ Ngoại giao

Những ngày ấy, cách đây đã ngót 60 năm, những ngày lịch sử hào hùng
của dân tộc Việt Nam, cả nước đứng dậy, mở đầu cuộc kháng chiến thần thánh
chống thực dân Pháp lần thứ hai. Hưởng ứng lời kêu gọi Toàn quốc kháng chiến

19-12-1946 của Chủ tịch Hồ Chí Minh, với lòng quyết tâm hy sinh tất cả để bảo
vệ đất nước, hàng ngàn, hàng vạn người từ bỏ các thành phố miền đồng bằng, lũ
lượt sơ tán lên miền trung du, rồi từ đó tiến dần lên chiến khu Việt Bắc. Chính
phủ kháng chiến không tuyên bố, nhưng do vị trí chiến lược quan trọng, với

đường giao thông thông liên lạc thuận tiện, Tuyên Quang ngẫu nhiên đã trở
thành Thủ đô kháng chiến của cả nước. Lần lượt trước sau, tất cả các cơ quan
đầu não của Nhà nước, Đảng và các đoàn thể, lực lượng vũ trang, đều chuyển từ
thủ đô Hà Nội lên núi rừng Việt Bắc, chủ yếu hội tụ về đất Tuyên Quang hùng

vĩ, trong An toàn khu (ATK) thuộc Châu Tự do, tức huyện Sơn Dương.
Cùng với biết bao thanh niên khác, tôi lần đầu tiên, từ miền xuôi lên, được
đặt chân lên đất Tuyên Quang trong bối cảnh lịch sử này. Sau này, trong quá
trình đi sâu vào cuộc kháng chiến trường kỳ, tôi đã về xuôi công tác một thời

gian, rồi với yêu cầu chuyển sang một nhiệm vụ mới, tôi lại có dịp trở lại Tuyên
Quang lần thứ 2 để tiếp tục công tác cho đến sau ngày chiến thắng Điện Biên
Phủ. Trải qua 9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp, riêng trên đất Tuyên
Quang, tôi đã sống và làm việc 6 năm trời giữa núi rừng chiến khu, trong lòng

thương yêu đùm bọc của đồng bào các dân tộc.
Lên đây thời tuổi trẻ, tóc còn xanh, giờ trên đầu mái tóc đã bạc, với tuổi
đời đã ngoài tám chục, tôi ngồi nhớ lại biết bao kỷ niệm gian nan vất vả, đôi lúc
hiểm nguy, nhưng đượm bao tình sâu nghĩa nặng đối với vùng căn cứ địa cách

mạng oai hùng!
I- Hành trình từ Thái Bình lên Tuyên Quang bằng xe đạp vào
trường ngoại ngữ thành lập ở bản Nghẹt
Đây là chuyến đi đầu tiên của tôi từ đồng bằng lên đất Tuyên Quang,

chuyến đi lịch sử của cuộc đời tôi thời tuổi trẻ. Lúc đó là tháng 3 năm 1947.
Cuộc kháng chiến toàn quốc chống thực dân Pháp mới bắt đầu. Nếu không có
khí thế cách mạng sôi nổi và lòng yêu nước mãnh liệt của tuổi thanh niên thời
đại Hồ Chí Minh, khó có thể hình dung nổi một chuyến đi như vậy!

1 Trích hồi ký của ông Nguyễn Bá Bảo, bản viết tay, lưu tại Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Tuyên Quang
291