Page 294 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

vào trường Ngoại ngữ. Tạm thời chúng ta cử anh Hoàng làm Trưởng đoàn của

chúng ta để tiện giao dịch với địa phương và cấp trên !". Anh em nhất trí ngay
và đồng loạt vỗ tay hoan nghênh anh, coi anh như người anh cả.
Trước khi rời thị xã, chúng tôi được anh Uy cho biết chủ trương của
Trung ương Đảng về việc thành lập Trường ngoại ngữ. Bước vào cuộc kháng

chiến lâu dài, việc tổ chức huấn luyện, đào tạo cán bộ cho công cuộc kháng
chiến trở thành một việc cấp bách. Trung ương Đảng và Chính phủ đã quyết
định thành lập ngay trên chiến khu một số trường ở cấp Đại học.
Trung ương Đảng đã giao cho tổng hội sinh viên Việt Nam và đoàn sinh

viên Cứu quốc tổ chức chiêu sinh cho Trường Ngoại ngữ Việt Bắc, đồng thời
chỉ thị cho Tỉnh uỷ các tỉnh miền Bắc tuyển chọn một số cán bộ có trình độ văn
hoá khá giỏi giới thiệu lên cho trường này. Danh nghĩa là trường ngoại ngữ
nhưng thực chất đây là trường đào tạo cán bộ chính trị, có đủ trình độ để đưa về

các ngành Trung ương phục vụ kháng chiến lâu dài. Trường này thuộc Bộ Giáo
dục quản lý.
Ngày 19-4-1947, một ngày đáng ghi nhớ, theo sự hướng dẫn của một cán
bộ Bộ Giáo dục (lúc đó trụ sở ở cây số 9 đường Tuyên Quang - Hà Giang), cả

đoàn chúng tôi đi phà qua sông Lô, ở bến "Pao - lô" (ngày nay là địa điểm cầu
Nông Tiến rộng lớn và kiên cố gần khách sạn Lô giang). Sang bên kia sông,
chúng tôi phải đi qua "Đồn điền Pao-lô" đi ngược theo đường mòn xuyên rừng,
treo đèo lội suối khá nhiều lần, mãi gần chiều tối mới vào tới địa điểm tứ phía

đều là núi cao, mang một tên khá ngộ nghĩnh "bản Thành Cóc"! Chả biết tên này
có từ bao giờ và tại sao gọi là "Thành Cóc". Quả đúng như vậy, vào đây, giữa
thung lũng này như "Cóc ngồi đáy giếng!", bốn bề núi cao vời vợi như thành!
Có thách Tây cũng chả tìm nổi chúng tôi mà ném bom bắn phá! Từ thị xã Tuyên

Quang vào tới đây thật là hiểm trở.
Ở tạm nhà dân, trên những ngôi nhà sàn trong bản, anh em nhanh chóng
phân công nhau xuống suối, vào rừng khuân vật liệu thiên nhiên về làm nhà,
dựng lớp, lát đường. Tuổi trẻ hăng say, không ai quản khó khăn cực nhọc, kể cả

anh bạn Trần Đức Tảo, một ông cử nhân luật học, đã một thời làm tri huyện,
cũng hết sức cố gắng tham gia cuốc đất, san nền, chuyển đá, chặt tre, vác gỗ...
Công việc còn dở dang chưa xong, mới được mươi ngày ở đây, anh em lại
nhận được lệnh di chuyển ra phía ngoài, vì nơi đây quá xa và hẻo lánh, không

tiện đường đi lại, rất khó cho việc liên hệ với Bộ Giáo dục và mời giáo viên lui
tới giảng dạy. Hơn nữa, việc tiếp tế lương thực, thực phẩm hàng ngày cho ba
bốn chục miệng ăn cực kỳ vất vả khó khăn. Thế là ba lô lên vai, chúng tôi lại
trèo đèo, lội suối rút quân.

Địa điểm mới đến mang tên "Bản Nghẹt" (Nay thuộc xã Phú Thịnh,
huyện Yên Sơn) mới nghe tên bản, đã thấy rùng mình, nhưng thực ra chỉ cách
thị xã Tuyên Quang trên 10 cây số. Bản Nghẹt ở khuất sau những dãy núi cao,

294