Page 277 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

Ở Việt Bắc, tôi thấy như ở gần ánh sáng. Núi rừng Việt Bắc tiết tháng hai,

tháng ba thường bị mây mù che phủ, tôi không thể quan niệm rằng một bức
tranh vẽ Bác lại có thể dùng toàn màu sắc âm u. Tôi đã định chờ đến lúc, và tôi
đã vẽ một quang cảnh núi rừng chỗ Bác làm việc: một dốc núi rêu xanh, một
chiếc cầu nhỏ bắc qua con suối chảy lấp loáng như bạc những tia nắng rực rỡ

chiếu xuyên qua kẽ lá dày đặc tuôn vàng lên nền đá dốc và Bác đang đi qua cầu.
Xem bức tranh này, Bác ngâm:
Rừng thông chen chúc cành lau,
Bên cầu thấp thoáng người đâu đi về...

Bác hỏi tôi:
- Chú biết hai câu thơ đó ở đâu không?
Tôi thưa là tôi chỉ nhớ hai câu thơ đó trong một tác phẩm văn học cổ điển,
nhưng không nhớ rõ tác phẩm nào.

- Trong Chinh Phụ ngâm đấy. Bác sửa đi một ít. Nguyên câu của nó là:
Ngàn thông chen chúc chòm lau
Cách duềnh thấp thoáng người đâu đi về.
Có lần khác, tôi hỏi Bác:

- Thưa Bác, Bác thấy tranh cháu thế nào?
Bác không trả lời thẳng cho tôi, mà gọi anh em đến xem, và hỏi:
- Các chú thấy tranh của chú Châu thế nào?
Anh em mến tôi nên trả lời ngay:

- Vẽ giống lắm Bác ạ!
Bác cười:
- Đấy, ý kiến quần chúng khen được. Thế là được.
Có thể nói rằng Bác là một nhà nghệ thuật lớn, có một tâm hồn lớn về

nghệ thuật mang đầy tính chất nhà thơ Á Đông. Không những Bác chú ý đế việc
vẽ của tôi, phê bình, góp ý kiến... mà trong cuộc sống Bác rất chú ý đến cái đẹp.
Trong việc tìm nơi ở, ngoài việc bảo đảm an toàn, Bác còn chú ý tới vẻ đẹp
thiên nhiên, tìm hang, lợp mái, Bác thích nơi có tre, trúc rủ trước nhà, trông xa

mây vờn núi, suối khe róc rách gần bên (tôi theo Bác đi tìm mấy chục hang Bác
chỉ chọn có ba hang) và trên đường đi, chỗ nào có cảnh đẹp Bác thường dừng lại
giây lát để thưởng thức... Lần đầu tiên được theo Bác đi tìm một địa điểm mới,
trong khi đang lội qua suối, Bác dừng lại chỉ tay ra phía trước: "Chú Châu, chú

thấy có đẹp không?" Tôi nhìn theo tay Bác chỉ, thấy giữa dòng suối có một hòn
đá, nước suối chảy mạnh đập vào tung toé, bụi nước tung lên như ánh bạc. Có
một đêm hai Bác cháu đang nghe đài phát thanh, bỗng Bác gọi:
- Chú Châu, qua đây!

Tôi đến ngồi cạnh Bác. Bác kéo đầu tôi ghé cạnh Bác, trỏ ra khung cửa
sổ. Một mảnh trăng liềm vừa nhô ra khỏi núi, toả sắc xanh huyền ảo xuống
những dãy rừng xa. Bác nói:

277