Page 276 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

"Bác nhớ miền Nam nỗi nhớ nhà"

Đúng như câu thơ anh Tố Hữu viết sau này, từ lâu, đã rất lâu, Bác bằng lo
nghĩ, luôn luôn nhắc nhở đến miền Nam. Hôm Đại hội Việt Minh - Liên Việt,
anh Nguyễn Văn Trân có lên kể những mẩu chuyện nhỏ của đồng bào miền
Nam đấu tranh chống giặc Pháp, anh Hoàng Quốc Việt nghe cứ ngồi khóc nức

nở, tôi nhìn thấy Bác nghiêng đầu nhìn xuống hội trường, hai giọt lệ long lanh
đọng trên khoé mắt từ từ lăn ra. Bác Tôn cũng khóc và nói: "Mặc dầu tôi có tuổi
rồi, nhưng bao nhiêu giờ phút còn lại của đời tôi, tôi nguyện phục vụ cho nhân dân,
cho Đảng đến hơi thở cuối cùng!". Cả hội trường đã khóc. Lúc rời về chỗ ngôi nhà

thứ hai, một buổi sáng tôi đang cắm cúi vẽ quang cảnh "nhà mới" thì nghe Bác gọi:
"Chú Châu!". Bác từ trên cao, bước chân nhanh nhẹn thoăn thoắt, bước xuống các
bậc thang xếp bằng đá, tay Bác cầm xấp công văn, miệng Bác tươi cười:
- Có tin mừng! Ta vừa thắng to ở đèo Hải Vân, diệt được 35 xe...

Bác gọi anh Định, gọi tất cả anh em phục vụ để truyền tin chiến thắng
mới của miền Nam. Bữa trưa hôm đó, Bác cười đùa vui vẻ, và Bác ăn thêm
được nửa bát cơm.
Một bữa, đang ngồi ăn cơm, Bác hỏi về công tác của anh em văn nghệ

miền Nam, nhân đó tôi thưa:
- Cháu biết, anh T. một hoạ sĩ tài năng bậc nhất của Việt Nam, trong giới
hội hoạ ai cũng quý trọng. Không biết tại sao anh ở Hà Nội, không theo kháng
chiến. Cháu tiếc quá.

Hồi lâu Bác nói:
- Ờ, Bác cũng tiếc....Dù có tài năng, nhưng đã là nghệ sỹ thì phải chọn con
đường đi cho đúng. Không thì phí cả cuộc đời.
Dù bận nhiều việc lớn, nhưng Bác rất quan tâm tới công tác văn nghệ.

Bác dạy chúng tôi, một cách hết sức nhẹ nhàng. Tưởng Bác đùa, nhưng càng
ngẫm càng thấy ý nghĩa sâu sắc vô cùng trong mỗi câu nói vui, bình thường của
Bác. Có một dạo, anh Đinh Đăng Định theo Bác đi công tác. Về rồi, một hôm
Bác gọi anh sang ăn cơm và nói:

- Hôm trước chú chụp khá nhiều đấy. Bây giờ rửa ảnh ra xem cái nào
dùng được, đưa cho Bác coi. Còn thì cất đi. Rồi Bác cười chúng tôi "cái gì cũng
đưa ra hết sao!"
Các bài báo của Bác, nghĩ đến đâu Bác đánh máy đến đấy. Bác không viết

trước. Bác đánh từ từ, chậm rãi, đánh mổ cò bằng hai ngón tay. Anh Đinh Đăng
Định đến xin chụp ảnh Bác, vừa đưa máy ảnh ngắm, Bác vội khoát tay;
- Không, Bác đánh mổ cò thế này... để Bác sửa lại đã. Không thì người ta
cười cho!

Chẳng những Bác dạy chúng tôi đừng có tự nhiên chủ nghĩa trong nghệ
thuật, phải có một kiến thức rộng rãi, mà còn phải lắng nghe ý kiến quần chúng.

276