Page 272 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

nghiên mực, ngựa đổ mồ hôi... là Bác mượn hình ảnh xưa cho thích hợp với

phong cách một bài thơ thất ngôn tứ tuyệt, không ngờ tới đây, thấy quả thật
đúng như vậy. Chim rừng vẫn đậu trên rào ngoài cửa sổ, và cây rừng nghiêng
bóng che phủ mái nhà nở đầy hoa đang nghiêng bóng xuống nghiên mực. (Bác
khi viết bút máy, khi viết bút nho; thường vẫn viết và ghi bằng chữ Hán - có lẽ

để bảo đảm được bí mật trong chừng mực nào đó). Nơi Bác dùng cơm là một
ngôi nhà nhỏ, cách chỗ Bác ở chừng sáu bảy thước. Tôi ngủ trong nhà đó với
các anh em phục vụ, bảo vệ Bác.
Đó là lần đầu tiên cũng là lần tôi được sống lâu nhất cạnh Bác. Khoảng

gần sáu tháng. Thời gian đó là thời gian sung sướng nhất trong đời tôi. Sống gần
Bác, điều làm tôi ngạc nhiên trước tiên là tính giản dị của Bác.
Khi thấy tôi vẽ cái bàn làm việc của bác trong một bức tranh, các đồng chí
phục vụ Bác hỏi tôi:

- Anh biết chuyện cái bàn này chưa?
- Chưa.
- Khi trước chưa có cái bàn này Bác vẫn phải ngồi xếp bằng, làm việc
trước một cái bàn con. Nhìn Bác già yếu mà phải khom lưng mãi thế, thương

quá, chúng tôi mới bàn nhau kiếm cái bàn này. Bác đi công tác về, thấy cái bàn,
bác bảo: làm việc với cái bàn con trên nhà đấy, đủ rồi, các chú phải nhọc công
tìm kiếm làm gì?
Có lần, anh Định, người nấu ăn cho Bác thấy Bác làm việc nhiều, nghe

người ta nói rượu ba ba uống bổ lắm, anh tìm mua một con ba ba, lấy tiết pha
rượu dâng Bác. Thấy cốc rượu, Bác hỏi:
- Gì đấy chú?
- Thưa Bác, rượu ba ba.

- Ở đâu vậy. Chú mua đấy à?
Anh Định sợ quá phải nói dối:
- Dạ, con ba ba cháu bắt được. Nghe đồng bào nói rượu ba ba người lớn
tuổi uống khoẻ ra. cháu làm để Bác dùng

- Thôi, Bác không uống đâu. Bác cho chú đấy.
Lúc đó là sáng sớm. Anh Định ấp úng không biết nói sao, đành phải mang
xuống nhưng lòng áy náy không yên. Khoảng chín giờ, anh lại bưng cốc rượu
lên. Bác lại hỏi:

- Gì đấy chú?
- Dạ, cháu nghe rượu ba ba bổ lắm, Bác mệt...
- Bác đã nói Bác không uống đâu.
Anh Định đành mang xuống lần thứ hai. Trưa đến lúc Bác ngồi ăn cơm,

lại thấy cốc rượu ban sáng trên bàn. Bác nhìn anh Đinh mỉm cười rồi cầm cốc
rượu uống. Nhưng Bác chỉ uống một nửa, còn một nửa, Bác đưa lại:
- Bác uống thế đủ rồi. Phần này Bác cho chú đấy!

272