Page 387 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 387
387
Phêìn thûá ba: LÕCH SÛÃ
Hoa kiều thuê một số hầm mỏ của viên thống chí, mục Đền miếu ở Tuyên Quang
quản giám, rồi bỏ tiền ra thuê phu mỏ - có chép: “Đàn Xã Tắc ở xã Ỷ La dựng năm
phần lớn là người trực tiếp tổ chức việc Minh Mệnh thứ 14 (năm 1833)”.
khai mỏ trong phạm vi những hầm mỏ đã Dấu vết của đàn Xã Tắc ngày nay tuy
thuê lại và là người trực tiếp bóc lột phu không còn nhưng địa điểm của đàn Xã Tắc
mỏ ở đó; còn quan hệ giữa khách trưởng được xác định là ở vị trí của đình Xã Tắc
với người lĩnh trưng thì cũng là một hình ngày nay, thuộc tổ 21, phường Tân Quang,
thức lĩnh trưng thu nhỏ lại trong phạm vi thành phố Tuyên Quang.
một mỏ mà thôi. Đình Xã Tắc được dựng trên nền của
Những trường mỏ do thổ tù thiểu đàn Xã Tắc xưa - nơi được coi là đất linh
số lĩnh trưng ở Tuyên Quang vẫn còn thiêng nhất của một vùng. Đình Xã Tắc
nhiều và còn đóng một vai trò quan trọng còn là một ngôi đình làng, đình thờ Thành
trong ngành khai mỏ của nước ta. Nhưng hoàng làng - ông vua tinh thần của làng xã
phương thức khai thác trong những trường phong kiến Việt Nam ngày trước, đó là nơi
mỏ này vẫn bị trói buộc trong những quan diễn ra các hoạt động văn hóa, tín ngưỡng,
hệ nô dịch tiền tư bản chủ nghĩa, thậm chí hành chính của nhân dân.
tiền phong kiến. Khi triều Nguyễn thiết lập, kinh đô đặt
ở Huế, những vùng đất như Thái Nguyên,
3. Văn hóa - Giáo dục
Cao Bằng, Tuyên Quang, Lạng Sơn... được
Thời Nguyễn, ở nhiều nơi trong cả coi là vùng biên viễn, xa nơi giáo hóa.
nước thường lập đàn Xã Tắc để tế thần của Tuy nhiên, đối với dân ở các tỉnh xa
cư dân nông nghiệp. Sách Đại Nam nhất kinh đô, đặc biệt là các tỉnh biên giới phía
Bức hoành phi của đình Xã Tắc
