Page 367 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 367
367
Phêìn thûá ba: LÕCH SÛÃ
kỳ thịnh đạt song song với sự phát triển lái Việt Nam, Trung Quốc mang các loại
của chế độ nô tỳ. Ở khu vực đồng bằng hàng hóa đến để mua bán, trao đổi. Hàng
sản xuất nông nghiệp vẫn là nguồn sống hóa phần lớn là những sản vật núi rừng
chính, “lúa mỗi năm chín 4 lần”. Nông như sừng tê giác, ngà voi, vàng bạc, có cả
dân cày ruộng công, mỗi mẫu phải nộp những thứ thủy sản như cá, muối... để đổi
tô 100 thăng, ngoài ra còn phải chịu thuế lấy các loại hàng như vải vóc, lụa, đồ sứ,
đinh. Ruộng tư thì từ một đến 2 mẫu phải chè, giấy... của Trung Quốc.
nộp thuế 1 quan tiền, từ 3 đến 4 mẫu thì Là một vùng đất xa xôi, nhưng Tuyên
nộp thuế 2 quan tiền. Người dân ở miền Quang thời trung đại cũng đã buôn bán
núi vẫn sống nhờ những sản vật núi rừng. với các vùng dân tộc thiểu số ở biên giới.
Các sản vật thời Trần ghi lại trong An nam Sử cũ chép lại sự kiện: Năm 1012, người
chí lược có quế, thường sơn, a ngùy, ý dĩ, Man qua cột đồng đến bến Kim Hoa, châu
4
hương phụ, chè... . Mức thuế sản vật ở Vị Long (Chiêm Hóa, Tuyên Quang) buôn
1
thời Trần cũng khá nặng. Sách An Nam tức bán. Vua sai bắt được người Man và hơn
sự của Trần Phu chép: “Châu đặt quan phủ, một vạn con ngựa . Tuy nhiên, việc buôn
5
thông phán, huyện có đại liêu, thuế má nặng bán như vậy rất hiếm có ở vùng đất Tuyên
nề, cá, tôm, rau, quả đều phải nộp thuế do Quang thời trung đại.
đại liêu thu” . 2- Văn hóa - xã hội
2
Thời Lý - Trần - Hồ ở một mức độ Thời Lý - Trần - Hồ là thời kỳ văn hóa
nhất định, thương nghiệp cũng phát triển Đại Việt có những bước phát triển mạnh
đáng kể. Các vua Lý, Trần đều chú ý đúc mẽ, đạt được nhiều thành tựu rực rỡ.
tiền để tiện cho việc trao đổi giữa các Do tư liệu quá ít ỏi, rất khó dựng lại
vùng. Tiền tệ (tiền đồng) đã giữ vai trò được diện mạo đời sống văn hóa của đồng
quan trọng trong nền kinh tế. Nhà nước bào các dân tộc Tuyên Quang cách ngày
đã thu thuế bằng tiền, thuê thợ xây dựng nay gần 10 thế kỷ. Tuy nhiên, trong dòng
trả công lao động bằng tiền. Hiện nay chảy văn hóa dân tộc, người dân Tuyên
người ta đã tìm ra 9 loại tiền thời Lý được Quang vẫn bảo lưu và thể hiện những nét
đúc vào các thời Vua Lý như Lý Thái Tổ, văn hóa đặc trưng, đặc sắc nhất.
Lý Thái Tông, Lý Nhân Tông, Lý Anh Về nghề nghiệp thì làm ruộng, buôn
Tông, Lý Cao Tông . bán, chài lưới, đẵn cây, tự túc sinh nhai,
3
Ở vùng biên giới Việt Trung, thời Lý không có chuyên nghiệp. Các lễ tiết, tế tự
đã xuất hiện những trung tâm buôn bán cùng ma chay, hôn nhân gần giống như
lớn gọi là những “bạc dịch trường” như trung châu nhưng chất phác, ít bày vẽ.
Vĩnh Bình, Hoành Sơn, Khâm Châu. Đây Họ dùng sức nước để giã gạo, làm cái
thực chất là những chợ biên giới lớn, ở đó cọn để lấy nước vào ruộng; đốt nương thì
người dân vùng biên và những thương dùng dao moi đất để tra hạt giống...
1, 2. Xem Trần Quốc Vượng, Hà Văn Tấn: Lịch sử chế độ phong kiến Việt Nam, Sđd, t.II, tr.287.
3. Đỗ Văn Ninh: Tiền cổ Việt Nam, Nxb. Khoa học xã hội, Hà Nội, 1992. tr 40 - 42.
4. Người Man tức là người Thái ở Vân Nam (Trung Quốc), miền đó có nhiều ngựa tốt, mua bán trao
đổi sang các miền lân cận.
5. Xem Đại Việt sử ký toàn thư, Sđd, t.I, tr.243.
