Page 365 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 365
365
Phêìn thûá ba: LÕCH SÛÃ
Đô chỉ huy sứ ty (còn gọi là Đô ty) phụ đương với lý ở xã thôn là các phường ở nội
trách quân chính. Thừa tuyên bố chính sứ kinh và các hương ở ngoại kinh.
ty (Bố chính ty) trông coi về dân sự và tài
chính. Đề hình Án sát ty (Án sát ty) trông 2. Về kinh tế, văn hóa, xã hội
coi về tư pháp. Về hành chính nhà Minh 1- Kinh tế
chia đặt quận Giao Chỉ làm 17 phủ thống Trên cơ sở phát triển ngày càng hoàn
trị 47 châu, 154 huyện, 1 vệ và 13 sở . thiện của nhà nước trung ương tập quyền,
1
Thực hiện chính sách dùng người Việt các triều đại phong kiến Lý - Trần - Hồ đã
cai trị người Việt, nhà Minh đã sử dụng quan tâm đặc biệt đến nông nghiệp. Điều
nhiều biện pháp để lôi kéo, dụ dỗ quan đó thể hiện rõ nét trong chính sách ruộng
lại ở các châu huyện vùng núi, nhằm biến đất, chính sách bảo vệ sức sản xuất, sức
họ thành tay sai trung thành của chính kéo trong nông nghiệp và chính sách
quyền đô hộ. Cuối năm 1410, Thượng thủy lợi.
thư nhà Minh là Hoàng Phúc đã xin với Trên thực tế, sử cũ ghi chép rất ít về
Minh Thành Tổ “cấp ruộng cho các thổ hoạt động kinh tế nông nghiệp, công
quan, tùy theo phẩm cấp để cho người cày thương nghiệp. Những chính sách của
cấy thu tô thay cho bổng lộc...”. Đầu năm nhà nước Lý - Trần - Hồ đối với vùng đất
1411, Trương Phụ đã được lệnh cấp bằng Tuyên Quang cũng không được nhắc đến.
cho thổ quan các phủ, châu cai quản quân Tuyên Quang là miền đồi núi, đất
lính, những người thuộc thiên trưởng, bách đai trồng trọt không màu mỡ như các địa
trưởng lấy làm chỉ huy thiên hộ . phương đồng bằng châu thổ. Kinh tế nông
2
Trong khoảng hai thập niên kể từ khi nghiệp của Tuyên Quang ngoài trồng lúa
nhà Minh thiết lập ách cai trị ở nước ta (lúa nước và lúa nương) còn trồng nhiều
cho đến khi chúng rút hết quân về nước, loại cây lương thực (ngô, khoai, sắn...) và
Tuyên Quang nằm trong châu, rồi phủ các loại hoa màu khác.
Tuyên Hóa. Quá trình xếp đặt các đơn Hầu như mọi hoạt động kinh tế của
vị hành chính cấp châu, phủ, huyện của Tuyên Quang đều do thủ lĩnh địa phương
Tuyên Quang và nhiều địa phương khác chỉ đạo và quản lý. Tuy nhiên, bằng chính
thường xuyên thay đổi, nhưng về cơ bản sách trọng nông thiết thực, nhà nước
chức năng của bộ máy chính quyền vẫn phong kiến Lý - Trần đã đề ra những quy
giữ nguyên. Nhằm tăng cường bộ máy định rất chặt chẽ nhằm bảo vệ nền sản
hành chính cấp địa phương, đặc biệt là bộ xuất. Đặc biệt, dưới triều Lý, chính sách
máy hành chính cấp làng - xã, năm 1419, bảo vệ sức sản xuất cho nông nghiệp được
theo đề nghị của Tổng binh Lý Bân, nhà Nhà nước đặc biệt quan tâm.
Minh tổ chức lại xã thôn của nước ta thành Tháng 8-1043, Lý Thái Tông xuống
lý và giáp như xã thôn của nhà Minh: Cứ chiếu ngăn cản việc mua bán các trai đinh
110 hộ lập thành một Lý do một Lý trưởng trong làng xã, một hiện tượng đang phổ
đứng đầu. Dưới Lý là Giáp gồm 10 hộ do biến lúc bấy giờ: “Kẻ nào đem bán hoàng
một Giáp thủ đứng đầu. Lý trưởng có nhiệm nam trong dân làm gia nô cho người ta,
vụ thu thuế cho chính quyền đô hộ. Tương đã bán rồi thì đánh 100 trượng, thích vào
1. Cao Hùng Trưng: An Nam chí nguyên, tư liệu Viện Sử học, q.2.
2. Viện Sử học: Lịch sử Việt Nam, Nxb. Khoa học xã hội, Hà Nội, 2007, t.III, tr.65.
