Page 215 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 215
215
Phêìn thûá hai: DÊN CÛ - DÊN TÖÅC
Chương VI
DÂN TỘC SÁN CHAY
I- DÂN SỐ VÀ PHÂN BỐ DÂN CƯ Dân số dân tộc Sán Chay ở Tuyên Quang
(Đơn vị: người)
Cộng đồng dân tộc Sán Chay ở Tuyên
Quang gồm hai nhóm địa phương: Cao Đơn vị hành chính 1992 1 1999 2 2009 3
Lan và Sán Chỉ. Về thành phần dân tộc, Toàn tỉnh 46.892 54.095 61.343
vẫn còn một số vấn đề đang được xem xét.
Cho đến nay, hai nhóm Cao Lan và Sán Thành phố 199 409 5.999
Tuyên Quang
Chỉ vẫn được gọi chung là Sán Chay.
Dân tộc Sán Chay còn có tên gọi khác Huyện Yên Sơn 17.630 19.631 16.940
là Hờn Bạn, Trại... Ngôn ngữ Cao Lan Huyện Hàm Yên 4.706 5.840 6.668
thuộc nhóm ngôn ngữ Tày - Thái (ngữ hệ Huyện Sơn Dương 24.062 27.869 31.237
Thái - Ka Đai). Còn tiếng Sán Chỉ thuộc Huyện Chiêm Hóa 65 155 256
nhóm ngôn ngữ Hán (ngữ hệ Hán - Tạng). Huyện Nà Hang 230 191 243
Về phong tục, tập quán của hai nhóm dân
tộc này cũng không có sự khác biệt nhiều. Tháng 3 đi phát nương, khoảng
Ở Tuyên Quang, người Cao Lan sinh tháng 4 đốt. Đến tháng 5 bắt đầu vào mùa
sống nhiều nhất ở hai huyện Sơn Dương mưa thì tra hạt với phương thức nam chọc
và Yên Sơn. còn người Sán Chỉ tập trung ở lỗ, nữ tra hạt. Khi cây lúa được 2 - 3 tuần
huyện Sơn Dương. thì làm cỏ, để cây phát triển. Gặt lúa vào
II- HOẠT ĐỘNG KINH TẾ VÀ VĂN HÓA tháng 9, tháng 10. Có giống lúa nương
VẬT CHẤT sớm và giống lúa nương muộn, lúa sớm
cấy vào tháng 4 và thu hoạch vào tháng 9,
1. Trồng trọt lúa muộn chậm hơn một tháng cấy và một
Trước đây, người Sán Chay canh tác tháng thu hoạch. Nương không làm được
cả nương và ruộng nước, nhưng chủ yếu nhiều vụ, chỉ đến vụ thứ ba là chuyển qua
vẫn là nương. Trên nương, người ta trồng nương khác. Lúa tốt nhất là vụ đầu tiên
các giống lúa kén, nếp vàng, lúa nếp mao và vụ thứ hai, vì năm đầu cỏ ít mọc, năm
có râu... sau thì các cây rừng phát xuống đã thối,
1. Xem Cục Thống kê tỉnh Tuyên Quang: Số liệu kinh tế - xã hội 1990 - 1993 tỉnh Tuyên Quang, Sđd.
2. Xem Cục Thống kê tỉnh Tuyên Quang: Niên giám thống kê tỉnh Tuyên Quang 2000, Sđd.
3. Xem Cục Thống kê tỉnh Tuyên Quang: Kết quả Tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2009 tỉnh Tuyên
Quang, Sđd.
