Page 193 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 193
193
Phêìn thûá hai: DÊN CÛ - DÊN TÖÅC
mà gia đình làm lễ lại mặt to hay nhỏ. bị sảy thai. Đến tháng thứ 8 chuẩn bị sinh,
Thông thường nhà trai sẽ mang sang nhà nhờ thầy cúng về cúng mụ để giúp cho
gái 2 con gà trống thiến, 2 chai rượu, 2 gói người phụ nữ dễ sinh, mẹ tròn, con vuông.
chè, 2 ống gạo nếp. Ngoài hai vợ chồng trẻ, Đến ngày sinh, sản phụ sinh tại buồng
còn có ông bố và một vài cô chú trong họ. ngủ của mình, có sự giúp đỡ của bà mụ.
Khi đoàn nhà trai ra về thì nhà gái thường Nếu đau dữ dội mà vẫn chưa sinh thì mẹ
gửi lại một phần lễ vật. chồng múc đầy ống tre nước, té khắp sàn
Trong trường hợp chạy tang hoặc chưa nhà, cầu cho sản phụ dễ đẻ. Người ta dùng
được tuổi, người Tày còn có tục đón dâu cật nứa, được hơ qua lửa hoặc đun sôi tẩy
lên nhà trước. Trong lễ này, cô dâu chưa trùng để cắt rốn cho đứa trẻ. Nhau thai
được ra mắt tổ tiên, mà chỉ được đón đến được bỏ vào ống bắng, người chồng hoặc
trình họ hàng nhà trai. Sau lễ này, đôi trai mẹ chồng mang vào rừng, tìm những chỗ
gái được tự do đi lại với nhau, chờ năm đất cao, không bị ngập nước để chôn; vì
cưới. Một số nơi có tục cô dâu sau khi cưới sợ chôn ở chỗ ngập nước thì đứa trẻ sau
vẫn ở nhà cha mẹ đẻ, khi có con mới về này rất khó nuôi. Lúc chôn, họ đặt ống
nhà chồng. bắng quay về hướng mặt trời mọc với ý
Ngày nay, các nghi lễ cưới xin đã có đây là hướng của sự sống, khi chôn xong,
nhiều thay đổi, nhất là người Tày sinh trên đường về không được quay lại nhìn
sống ở các vùng thị trấn, thành phố. Họ mà phải nhìn ngang, hoặc nhìn thẳng vì
thường làm đám cưới đơn giản theo nếp họ cho rằng hồn bà mụ trú ngụ ở đó, nếu
sống mới như ở người Kinh, nhưng một quay lại nhìn thì hồn sẽ theo về đòi lại
số phong tục cưới truyền thống, đặc biệt đứa trẻ.
là tục hát quan làng vẫn còn giữ được ở Sau khi sinh, sản phụ được uống một
một số nơi. bát canh gừng và được chăm sóc rất chu
2- Phong tục sinh đẻ, nuôi con đáo. Họ thường nấu những món có nhiều
Người phụ nữ mang thai vẫn làm việc chất dinh dưỡng cho người mẹ ăn như
bình thường, chỉ kiêng những việc nặng cơm nếp nghệ, gà mái tơ, chân giò, rau
nhọc. Trong gia đình có người mang thai, ngót rừng...; kiêng ăn rau muống, rau cải,
kiêng không để cày, bừa dưới gầm sàn. rau bí, khoai sọ... vì sợ đứa trẻ hay bị ngứa
Người phụ nữ mang thai kiêng ngồi ở ngáy, mụn nhọt.
cầu thang, bước qua gian thờ; kiêng ngồi Gia đình có người ở cữ sẽ có một cành
vào khúc tre rỗng, kiêng đi dự đám tang; lá xanh treo ở trước cầu thang lên nhà để
không ăn củ chuối, canh, thịt trâu, ốc, củ báo hiệu, kiêng người lạ vào nhà. Họ cho
khoai, cơm cháy... rằng, hồn đứa trẻ sau khi sinh còn rất yếu,
Khi mang thai, phụ nữ thường được nếu người lạ vào nhà, hồn không hợp với
ăn những món mát, có nhiều chất dinh đứa trẻ sẽ làm hồn sợ bay đi mất thì sau
dưỡng. Nếu thai phụ hay bị ốm vặt, này đứa trẻ hay bị ốm yếu, khó nuôi. Treo
thường có một số bài thuốc nam uống cành lá xanh cũng để ngăn các loại ma
dưỡng thai cho cả mẹ và con. Người Tày tà vào nhà làm hại đứa trẻ. Nhiều vùng
cho rằng, phụ nữ mang thai từ 1 đến 3 người Tày còn treo những vật kỵ ma như:
tháng là thời gian quan trọng nhất, các gia một cái túi vải nhỏ bên trong có đựng than
đình thường nhờ thầy cúng về cúng mụ và một ít kim loại để kỵ ma, các loại ma
để thai nhi luôn được khỏe mạnh, không nhìn thấy sẽ không dám vào nhà.
