Page 191 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 191
191
Phêìn thûá hai: DÊN CÛ - DÊN TÖÅC
3 kg trở lên, nếu không có gà có thể thay làng xóm đến giúp chuẩn bị cho ngày cưới
thế bằng một con lợn; 12 ống gạo nếp, 12 chính thức. Sáng hôm sau, đến giờ tốt,
chai rượu, 2 gói chè, một đĩa trầu, cau (có đoàn nhà trai đi đón dâu. Trước đây, ở một
cả vỏ, vôi); nhiều gia đình còn yêu cầu số vùng, đón dâu vào buổi tối, nhưng ngày
thêm 12 hoặc 24 m vải... Lễ ăn hỏi kiêng nay, thường vào buổi sáng. Nếu hai nhà
trùng ngày mất của ông bà, ngày sinh của cách nhau quá xa thì đoàn nhà trai phải đi
bố mẹ. Lễ vật được nhà gái đặt lên bàn thờ rất sớm, hoặc đi từ ngày hôm trước. Dẫn
để báo cáo với tổ tiên. Sau khi hai bên đã đầu đoàn là ông quan làng, hai chàng trai
thống nhất về lễ vật, ngày cưới chính thức chưa vợ làm phù rể, tiếp đó là chú rể, một
do gia đình nhà trai tự chọn rồi báo cho bà cô, ông bác và mấy người bạn của chú
nhà gái biết. rể. Mọi người đều ăn mặc đẹp, riêng chú
Sau lễ ăn hỏi, hai gia đình chính thức rể mặc áo the đen, quần trắng, đầu đội
trở thành thông gia của nhau và được họ mũ, tay cầm ô. Khi đoàn bước xuống cầu
hàng, làng xóm công nhận. Hằng năm, thang, được thầy tạo, then, pụt phù phép
vào các ngày lễ, tết, gia đình nhà trai đều để bảo vệ đoàn tránh được những rủi ro,
mang một đôi gà, chục bánh chưng, bánh ma quỷ quấy nhiễu.
khảo sang nhà gái “sêu tết”. Nếu nhà gái Lễ vật trong đám cưới tùy theo từng
đổi ý, không muốn gả con cho nhà trai thì vùng và yêu cầu của nhà gái, nhưng phổ
phải bồi thường nhà trai toàn bộ số lễ vật biến gồm: 1-2 tạ lợn hơi, 120 chiếc bánh
đã mang sang. Còn nhà trai muốn thay chưng, 100 chiếc bánh dày, rượu 50 lít, gạo
đổi thì phải mất toàn bộ số lễ vật và phải 50 kg, 10 đồng bạc trắng, 1 chiếc vòng bạc,
bồi thường thêm một ít tiền danh dự cho 20 - 40 m vải. Nhà trai còn phải mang thêm
người con gái đó. Đám cưới thường được một con lợn khoảng 40 kg để nhà gái làm
tổ chức sau lễ ăn hỏi một hoặc hai năm để lễ trả mụ, vì người Tày quan niệm rằng,
các gia đình có thời gian chuẩn bị. con người sinh ra là do bà mụ ban tặng,
- Lễ xin cưới: Sau khi đã ấn định ngày
cưới chính thức, nhà trai phải mang lễ vật nay trưởng thành về nhà chồng thì phải
gồm: 2 con gà trống thiến, 2 chai rượu, làm lễ để trả ơn. Ngoài ra, nếu nhà gái
2 ống gạo nếp, 2 gói chè, 10 lá trầu, cau còn bà nội, bà ngoại và những người anh
sang nhà gái làm lễ xin cưới. Nhà gái hoặc em chưa xây dựng gia đình thì nhà
cũng mời trưởng họ, anh em họ hàng đến trai phải tặng mỗi người 2 - 4 m vải hoặc
chứng kiến. một đôi khăn mặt. Ngày đi đón dâu, chú
- Lễ cưới: Người Tày thường tổ chức rể phải có hai mảnh vải, một mảnh màu
đám cưới vào khoảng tháng 8 đến tháng hồng, một mảnh màu đỏ rồi gói vào giấy
10 âm lịch, sau khi thu hoạch mùa màng đỏ đặt lên bàn thờ tổ tiên với ý nghĩa đền
xong. Gần đến ngày cưới, gia đình nhà trai đáp công lao bố mẹ đã dạy dỗ con gái.
nhờ một người trong làng làm ăn giỏi, có Trên đường đến nhà gái, nếu gặp dây
đủ con trai, con gái đến để làm phòng cưới chăng qua đường (do trẻ con làm) đoàn
và trải chiếu mới cho đôi vợ chồng với đón dâu phải trả tiền “sèn” thì chúng mới
mong muốn cặp vợ chồng trẻ sẽ có cuộc tháo dây cho đi. Khi đoàn nhà trai đi gần
sống hạnh phúc, sinh con đàn cháu đống, đến nhà gái, họ chưa được vào nhà ngay
có đủ trai, đủ gái. mà ngồi nghỉ ở ngoài. Nhà gái sẽ cử một
Đám cưới thường kéo dài hai ngày, người phụ nữ là cô hoặc thím nói năng
hôm trước, gia đình mời anh em họ hàng, hoạt bát, hát hay - gọi là “pá mè”, ra tiếp
