Page 190 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 190
190 ĐỊA CHÍ TUYÊN QUANG
Mặc dù thanh niên được tự do tìm - Lễ dạm ngõ: lễ vật gồm hai chai rượu,
hiểu, nhưng quyền quyết định cuối cùng hai gói chè, nhà trai gồm ông mối, bố mẹ
vẫn thuộc về cha mẹ. Vì người Tày ở các hoặc họ hàng và chàng rể sẽ ở lại ăn cơm
vùng đều có chung quan niệm “trai mua, với nhà gái và hẹn ngày xin lộc mệnh.
gái bán” cho nên, ngay từ khi còn nhỏ, - Lễ xin lộc mệnh: nhà trai sẽ nhờ thầy
thậm chí khi mới sinh ra, hai gia đình xem ngày tốt để sang nhà gái xin tờ lộc
có con trai, con gái đã hứa hôn, hẹn sau mệnh của cô gái, người Tày gọi đây là lễ
này các con đến tuổi trưởng thành sẽ cho hai gà. Lễ vật gồm: 2 con gà trống thiến, 2
chúng lấy nhau. Ngoài cha mẹ, đôi lứa yêu chai rượu, 3 kg gạo, 2 gói chè do người bố
nhau có thành vợ, thành chồng hay không cùng với chàng thanh niên mang sang. Bên
còn phụ thuộc vào lá số của hai người. nhà gái cũng mời một số anh em họ hàng
Ở người Tày, hình thức hôn nhân phổ thân thích đến chứng kiến. Khi đi đến nhà
biến là một vợ, một chồng. Các bậc cha gái, lễ vật được đặt dưới chân cầu thang,
mẹ thường chọn con rể qua gia thế của chủ nhà sẽ nhờ một người mang đồ lễ vào
gia đình, dòng họ, qua đường cày, đường nhà, mổ gà đặt lên bàn thờ của nhà gái để
bừa mà người con trai đó thể hiện. Còn báo cáo với tổ tiên việc gia đình nhà trai
nhà trai thường chọn những cô gái phúc sang để xin “lộc mệnh” của cô gái. Nhà
hậu, cần cù, chịu khó, giỏi công việc gia trai sẽ mang lá lộc mệnh có ghi đầy đủ tên
đình, đồng áng và đặc biệt là phải biết lễ tuổi, giờ sinh, ngày sinh, năm sinh của cô
phép với bố mẹ. Sự đảm đang, chịu khó gái đến nhà thầy tạo, pụt để xem tuổi hai
của cô gái thể hiện trong công việc mà người có hợp không. Nếu tốt, nhà trai sẽ
cô gái đó làm, vào quần áo cô mặc hằng nhờ ông mối sang thưa chuyện với nhà gái
ngày; nhất là vào mùa đông, nếu cô gái có để ấn định ngày ăn hỏi, nếu tuổi không
nhiều áo ấm thì đó là người chịu khó, còn hợp, nhà trai cũng nhờ ông mối trả lại tờ
các cô gái ít áo mặc thì đó là người không lộc mệnh cho nhà gái. Ở nhiều vùng, sau
chăm chỉ. khi mang tờ lộc mệnh về xem 2-3 tháng,
Để đi đến một cuộc hôn nhân chính nhà trai không cử người sang thì người
thức, hai bên gia đình phải thực hiện rất con gái đó có quyền đi lấy người khác.
nhiều bước khác nhau như: lễ xam (ướm - Lễ mừng lá số: Khi đã thấy hợp tuổi
hỏi), lễ xem mặt, dạm ngõ, lễ xin lộc mệnh thì nhà trai nhờ ông mối sang nhà gái báo
(lễ xin lá số), lễ mừng lá số, lễ ăn hỏi, lễ xin tin để tổ chức lễ mừng lá số. Lễ vật gồm: 4
cưới, lễ cưới chính thức, lễ lại mặt. con gà trống thiến, 2 gói chè, 2 chai rượu, 2
- Lễ xam: Khi đôi trai gái đã tìm hiểu, kg gạo, 2 gói bánh khảo. Bên nhà gái cũng
thấy hợp, gia đình nhà trai sẽ nhờ một mời một số anh em họ hàng sang góp vui
ông mối có quan hệ thân thiết với nhà gái cùng với gia đình.
sang nói chuyện, gợi ý nhà gái về chuyện - Lễ ăn hỏi: Tùy từng vùng khác nhau
hôn nhân. mà người Tày gọi lễ này là gánh lễ, ăn
- Lễ xem mặt: Sau khi nhà gái đồng ý, hỏi, cưới nhỏ... Nhà trai nhờ một người
chọn ngày tốt, ông mối, bố mẹ hoặc họ có vai vế trong họ, nói năng hoạt bát, ứng
hàng đưa chàng trai sang nhà gái thưa xử khéo léo, hát hay để làm trưởng đoàn,
chuyện, khi đi mang chai rượu, hai gói người Tày gọi là quan làng. Trong lễ ăn hỏi,
chè. Nếu nhà gái đồng ý, hai gia đình sẽ ấn nhà trai thường mang đến nhà gái các lễ
định ngày dạm ngõ. vật gồm: 12 con gà trống, mỗi con khoảng
