Page 1094 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 1094
1094 ĐỊA CHÍ TUYÊN QUANG
Người và vạn vật trời ban khắp biểu d ương công đức và tỏ lòng biết ơn
Gia thất yên vui hưởng thái bình. của hậu thế với tiên thần, nhằm an dân và
Ra đời cách đây gần ba thế kỷ, bài thơ huấn đạo, tập hợp tinh thần dân tộc qua
do nhà nho An Phúc cảm tác, nhằm gửi hoạt động thờ phụng. Việc ban sắc cho nơi
lại cho hậu thế tâm nguyện của cha ông thờ phụng vừa đáp ứng tâm nguyện của
mong cho quê hương, đất nước hòa bình, nhân dân vừa thể hiện ý thức tín ngưỡng
thịnh vượng. và phư ơng l ược trị nư ớc nhạy bén của các
Bên cạnh “bức tranh” hướng nội đó, vương triều trong lịch sử.
còn có “bức tranh” hướng ngoại kỳ thú về Sắc phong còn thể hiện ý nghĩa về t ư
vị thế ngôi đền: t ưởng, chính trị, đạo đức, lịch sử, văn hoá,
Nguyên văn chữ Hán: phong tục... Sắc phong là mệnh lệnh của
清 溪 在 其 前 vua với dân, trung ương với địa ph ương,
高 峰 繞 其 後 thể hiện ý thức tư tưởng của vư ơng triều
左 廟 近 江邊 với các di sản văn hoá tâm linh, nhằm đạt
右 殿 連 桑 稻 mục đích nhân hòa, đặc biệt là những nơi
Phiên âm: có vị trí phòng thủ cốt yếu của đất nước.
Thanh khê tại kỳ tiền Qua các văn bản sắc phong cho thấy một
Cao phong nhiễu kỳ hậu phần lịch sử chính trị xã hội, như sắc phong
Tả miếu cận giang biên đền Th ượng cho ta biết thêm về cuộc khởi
Hữu điện liên tang đạo. nghĩa của Nông Văn Vân đầu thế kỷ XIX;
Dịch thơ: các sắc phong cho thần Cao Sơn, U Sơn,
Trước đền một dải suối trong Ất Sơn (Sơn Dương) giúp ta hiểu thêm tục
Núi cao cao đứng trập trùng phía sau tế lễ các tôn thần ở vùng trung du Bắc Bộ;
Bên này kề bến sông sâu sắc phong đền Hạ gắn với tục thờ Mẫu của
Bên kia ruộng lúa, nương dâu mượt mà . nhân dân vùng phía Bắc của đất n ước...
1
Một bức tranh hài hòa sơn thủy gắn - Sắc phong cho các nương thần
với sự phồn vinh, thịnh vượng của quê (Thánh Mẫu)
hương xứ sở. Sự liên hội hai bài thơ trên Đền Hạ và đền Thượng là hai ngôi
tạo nên bức tranh tâm cảnh của người xưa, đền đ ược ghi trong Đại Nam nhất thống
vừa gợi lên vị thế linh thiêng nơi thờ vọng, chí. Đền Hạ thờ Phương Dung công chúa,
vừa khắc sâu triết lý nhân sinh. đền Thượng thờ Ngọc Lân công chúa.
Mặc dù hình thành từ truyền thuyết, song
12. Sắc phong thần cho đình, đền, nhiều thế kỷ qua, hai ngôi đền được các
miếu tỉnh Tuyên Quang triều vua nối tiếp nhau ban cấp sắc phong
Các sắc phong thần có một số đặc điểm nh ư: Cảnh Hưng (1743), Chiêu Thống (1787),
chung: Các ông vua đều dựa trên ý thức Cảnh Thịnh (1796), Minh Mệnh (1821,
tín ngưỡng từ trong nhân dân, bắt nguồn 1835), Thiệu Trị (1844), Tự Đức (1850,
từ truyền thuyết và lịch sử, tôn vinh nơi 1880); Đồng Khánh (1887); Thành Thái
thờ phụng, thể hiện sự tôn trọng niềm (1890); Duy Tân (1909); Khải Định (1923).
tin của nhân dân, khơi dậy truyền thống, Như vậy, trong khoảng 180 năm có tới
1. Bản phiên âm và dịch thơ của Trần Mạnh Tiến.
