Page 1093 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 1093
1093
Phêìn thûá nùm: VÙN HOÁA
Xưa triều đại nhà Trần, Quốc công - Bài thứ hai - Ghi chép về đền Bắc Mục
Trần Quốc Tuấn là bậc hiền tài, vâng lệnh (北穆靈祠奉編 - Bắc Mục linh từ phụng
vua cha cầm quân tiến lên phía Bắc quyết biên)):
trừ giặc ác, ba lần giúp cho nước thái dân Là một bài ký sự lịch sử do Nguyễn
yên. Ân đức non sông ghi nhớ mãi mãi, Bân trùng biên và Nhữ Văn Phúng, Trần
muôn nhà thờ phụng. Khi vận nước gian Khắc Trạo kế nhiệm, chép về sự tồn tại và
nan, ở ngọn núi cao phía Bắc, tướng quân diễn biến hoạt động thờ phụng với những
đã làm lễ cầu đảo trăm vị thần sông, thần thăng trầm của lịch sử ngôi đền này trong
núi đều được ông trời báo ứng cho Thánh khoảng hơn 200 năm: từ thời điểm được
nhân xuất hiện che chắn nỗi nguy khốn ban cấp sắc phong của Vua Cảnh Hưng
cho dân. Trấn Tuyên Quang được hưởng (1743) đến lúc giặc Thanh tới xâm lược
thái bình, muôn dân tỏ tường công đức đó ngôi đền bị phá hủy, sau đó được phục hồi
phụng thờ hương hỏa mãi mãi, để răn bảo ở triều Vua Quang Trung, rồi lại đến họa
đời sau noi gương Thánh hiền. Phía bắc giặc Cờ Đen xâm phạm cướp phá, sau đền
huyện Phúc Yên là xứ sơn kỳ thủy tú, vạn được phục hồi và hai triều vua (Duy Tân,
1
vật phong phú tốt tươi, mặt người tươi Khải Định) liên tiếp ban cấp sắc phong cho
đẹp, ruộng nhiều lúa chín, đất nở đầy hoa, đền Bắc Mục, các giai đoạn trùng tu...
chim kêu vượn hót, thuốc quý tiềm tàng, Trong phả ký còn biên chép các câu
sơn hào vô tận, không thứ gì là không có, đối, đề từ với những lời hay ý đẹp nói lên
nhờ khí hạo nhiên. Đất cao mà sáng sủa, ý chí, đạo lý và tâm nguyện của nhân dân.
thuận dòng sông hướng núi. Đó không Tiêu biểu trong đó là bài thơ tứ tuyệt bằng
phải là nơi thắng địa hay sao? Muôn dân chữ Hán (đã được khắc nổi vào chuông
một ý bàn lập miếu thờ tại thôn Mục lớn), như sau:
này, phía trước có suối trong, phía sau có Nguyên văn chữ Hán:
núi cao, bên trái là sông Lô, bên phải là 本 源
ruộng dâu, nương lúa. Xem như nơi đây 人 生 有 本 地 有 靈
có nguồn thiêng hội tụ, vui nước an dân 欲 成 富 貴 在 心 明
hợp đức Thánh nhân, để nhớ công lao, lệ 人 和 萬 物 天 扶 滿
ấy không thay danh kia còn mãi, cùng thờ 家 室 安 榮 享 太 平
Thánh Mẫu từ xa xưa sinh tạo giống nòi, Phiên âm:
mong sao cho quốc phú binh cường, an Bản Nguyên
bình lạc đạo. Nhân sinh hữu bản địa hữu linh
Hằng năm vào ngày 20- 8, nơi nơi trăm Dục thành phú quý tại tâm minh
họ muôn người ngược xuôi cúng tế...”. Nhân hòa vạn vật thiên phù mãn
Bài này do Tiền quân An Phúc viết Gia thất an vinh hưởng thái bình.
ngày 19 tháng giêng, triều Vua Vĩnh Hựu Dịch thơ:
năm thứ 5 (1739) và An phủ Trần Quang Cội nguồn
chép lại ngày 29-11, triều Vua Tự Đức năm Đất có linh thần, dân có gốc
thứ 10 (1858). Muốn nên phú quý ở lòng thành
1. Huyện Phúc Yên là tên cũ có từ thời Lê, đến thời Minh Mệnh (nhà Nguyễn) đổi là huyện Hàm
Yên, bao gồm phần đất hai huyện Hàm Yên và Yên Sơn ngày nay.
