Page 1082 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 1082
1082 ĐỊA CHÍ TUYÊN QUANG
Phép hào sư lấy luật dụng binh. Miền lục dã biếng tìm người Tịch .
2
Theo quẻ dịch, Kiền (乾) thuộc tượng Che khỏi nắng mưa dầu vậy, trên kết tranh
Trời, có nghĩa là ngôi Thiên tử, Sư (師) mấy tấm bơ sờ;
là một quẻ từ hệ dịch, vạch đầu có câu: Dung vừa ngồi đứng thời thôi, dưới cắm
“Sư xuất dĩ luật” (師出以律) nghĩa là: sậy ba gian rộc rệch...
xuất quân lệnh phải nghiêm. Như vậy, Vũ Cái sang của thiên nhiên như vây bọc
Vương hội đủ những điều thiết yếu của cái nghèo người ẩn sĩ, thi nhân cảm nhận
Thánh thư truyền dạy. Từ đó tác giả ca cái hay từ nghịch cảnh của người ẩn sĩ an
ngợi tài trị nước, phép dụng binh của Vũ bần lạc đạo:
Mật có thiên thời địa lợi nhân hòa tạo nên Cảnh hẹp lòng càng rộng, mặc tới lui hằng
thanh thế vững vàng, sau đó đi tới lời kết: đủ, hằng vui
Hình thế ấy khen nào còn xiết Nhà thấp đạo càng cao, dù cúi ngửa chi
Phong cảnh này thực đã nên danh! hiềm, chi trách.
Nếu cảm hứng của Đại Đồng phong Do vậy, con người với cảnh vật thiên
cảnh phú nghiêng về phô bày, hướng ngoại nhiên như bè bạn gần gũi, hòa đồng:
thì Tịch cư ninh thể phú lại đi vào những Khách nhàn họp ba chồi cúc muộn, đứng
tâm sự bên trong, lấy phong cảnh làm nền dựa bên thềm
cho tâm hồn nho sĩ. Đây là bài phú giàu Bạn lão sum mấy gốc mai già, chen kề tận
tính ký sự, có dung lượng lớn, kết cấu theo ngạch.
lối cận thể (gồm sáu phần). Chân dung người ẩn sĩ hiện lên vừa
- Phần lung khởi, nói lên cảm hứng tự chân thực vừa mang tính tự trào, ta tìm
do phóng khoáng của người ở ẩn: thấy vị chân nho trong hình hài dân dã:
Vui thay miền thôn tịch! Ta thường:
- Phần biện nguyên, nói lên thú vui Vấn khăn gốc đen sì
của nơi ở ẩn: Vận quần nâu đỏ quạch.
Cư xử dầu lòng Mũ để ngăn sương chống tuyết, mũ mỏng
Ngao du mặc thích. bao sang sửa cánh dơi
Khéo chiều người mến cảnh yên hà; Áo vừa ấm cật che hình, áo chẳng lọ phủ
Dễ quyến khách vui miền tuyền thạch... phê chân bịch.
- Phần thích thực, nói lên lẽ sống Hạ làm màn, đông làm nệm, mấy lần sô
thanh nhàn: coi đã hẩm sì;
Dưỡng tính khề khà Tay là túi, vạt là khăn, ba bức thốn mặc
Náu thân ngờ nghệch. dầu cũ rích.
- Phần phu diễn là một bức tranh sống Nằm võng tre, ngấn cật vằn vè;
động bao quát toàn cảnh cuộc sống nơi ở Đi guốc gỗ, nhịp chân lạch đạch.
ẩn và những liên tưởng của người ẩn sĩ với Ăn thì:
các bậc tiền bối: Tương hạnh chua lòm
Lều bạch mao mảng học chàng Tôn 1 Muối vầu nhạt thếch
1. Chàng Tôn tức Tôn Khang người nước Tấn, nhà nghèo không có đèn, mùa đông phải nhờ ánh
tuyết sáng để đọc sách.
2. Nguyễn Tịch, người cuối đời Tam Quốc, là một trong Trúc Lâm thất hiền, tính tình phóng khoáng,
khinh phú quý, thích đàm đạo văn chương.
