Page 1079 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 1079
1079
Phêìn thûá nùm: VÙN HOÁA
ngàn chín trăm hộ, ăn lộc thực phong chín một cử chỉ văn hóa đẹp. Ông là một vị thủ
trăm hộ”. Tiếp theo là những quan niệm lĩnh có tâm trí sáng suốt có tài năng, học
của đạo Phật như: chân không, diệu hữu, vấn, có đức khiêm nhường, hào phóng, có
hữu hình, thực và quyền, thường - lạc, hồi nhân tâm hiếu nghĩa, hội đủ các yếu tố:
hướng, sa giới, trúc càn, v.v.. Sau đó là tiểu thiên thời, địa lợi, nhân hòa. Đồng thời
sử dòng tộc, văn bia cho biết đây là một ông cũng là một con người có tầm văn hoá,
dòng họ có thế lực, được triều Lý tin dùng quan tâm sâu sắc tới cái thiện và cái đẹp,
giao cho nhiều trọng trách lớn, biết sống muốn chia sẻ vinh hoa, phú quý với muôn
nhân hòa cùng vua cha giữ vững nền độc dân: “Ôi! Giữ điều vinh làm báu, sợ vui
lập; mối quan hệ gắn bó giữa vua cha với hết sinh buồn; mang trong túi hạt châu,
dòng tộc họ Hà từ gia đình đến quốc gia e được rồi lại mất. Muốn hưởng phúc
xã tắc. Khi Thái phó 14 tuổi (1082) “vua thuần, tất phải ham đạo Phật. Cho nên
tiễn đưa công chúa về nhà chồng tại bản cuối mùa năm Đinh Hợi niên hiệu Long
châu”, trong quang cảnh: “Nhà vua mở Phù Nguyên Hóa (1107), Thái phó dắt dẫn
tiệc mừng long trọng...”. Năm Thái phó 17 hương lão, xem xét ở góc quận, cắm miếng
tuổi cha mẹ Thái phó đều mất. Năm Thái đất phía nam Hạn Lộc liền dải bắc Mẫu
phó 18 tuổi “nhà vua xuống chiếu cho Cung, cùng đem rìu búa, phát xén rừng
Thái phó được nối chức cha, vẫn giữ chức cây. Rồi sai thợ giỏi, xây dựng đền đài...”.
cũ là Tả đại liêu ban, kiêm thêm chức Tri Quang cảnh kiến thiết ngôi chùa Bảo Ninh
châu Vị Long châu thú tiết độ sứ, kim tử Sùng Phúc được miêu tả sống động: “Đẽo
quang lộc đại phu, kiêm hiệu Thái phó...”. gỗ rừng chan chát, chuyển quang sọt rộn
Rõ ràng đây là một nhân vật được sự ưu ái ràng. Xà uốn cong cong, ngỡ cầu vồng bắc
tuyệt đối của vua cha, được kết làm thân nhịp; mái hiên xoè cánh như chim chóc
tộc, cho học hành, phong tước, hưởng tung bay... tượng vàng đặt giữa, khác nào
lộc; cho thấy phép ứng xử cao đẹp chân Ngũ tịnh thiên. Hương trầm nghi ngút,
thành hiếm thấy trong lịch sử trị nước của bốc tới trời mây chuông khánh hài hòa,
Lý Nhân Tông với vị thủ lĩnh vùng phên vang xa hang động. Hoa thông tươi tốt,
giậu của Tổ quốc. Những suy nghĩ và việc chiếm mãi gió từ; già trẻ quy y, bỏ xa nhà
làm của vị Thái phó này còn được diễn cửa”. Ngôi chùa - một biểu tượng cao đẹp,
tả: “Dựng nước đường vua bằng phẳng; thiêng liêng toả sáng hạnh phúc giữa đại
giáo hoá tục dân thấm nhuần. Hoặc việc ngàn là nơi hội tụ lòng dân và sự sống tươi
nước có điều chưa trọn, thì suy đi nghĩ lại vui. Sau đó là lời chúc của Thái phó cho
không thôi: Xét thói xưa có chỗ đáng tin, sự vững bền của vua cha, rồi đến quận
thì tạc dạ ghi lòng nào bỏ. Vườn văn rừng quân và tiên tổ, được thể hiện bằng văn
phú, sưu tập khắp nơi; cửa lễ đường nhân, phong hình tượng giàu âm thanh, màu
dạo chơi đủ chốn. Điều “tín” là ở nơi bạn sắc, đường nét, nhịp điệu cân xứng hài
bè thì thiết tha ân cần; chữ “hiếu” là thờ hòa, gợi ra những ấn tượng của những
cúng tổ tiên thì chăm chăm kính cẩn”. Tôn niềm vui mới đang dâng lên từ cuộc sống.
trọng già làng là tập quán đẹp của dân tộc Sau bài ký là một bài từ hàm súc, viết
Việt Nam, đặc biệt là nếp sống của đồng theo thể cổ phong, khái quát về quan niệm
bào miền núi. Hình ảnh vị Thái phó dắt đạo Phật, ngợi ca công đức và truyền
hương lão ra chọn đất lập chùa, cho thấy thống nhân ái của dòng họ Thái phó trong
