Page 1076 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 1076

1076    ĐỊA CHÍ TUYÊN QUANG



                   Thiên Nam vân lục liệt truyện (Ghi chép         3. Về phong tục và tín ngưỡng
               mọi  truyện  dưới  trời  Nam)  của  Nguyễn         Các di sản văn học trung đại ở Tuyên
               Hàng  nói  lên  vẻ  đẹp  của  tình  nghĩa  con   Quang  phản  ánh  các  lễ  hội  dân  gian,
               người  với  con  người  trong  cộng  đồng.      những  sinh  hoạt  văn  hoá  tâm  linh  của

               Truyện trầu cau bắt nguồn từ cổ tích dân        đồng  bào,  có  ảnh  hưởng  tư  tưởng  Nho
               gian,  nhưng  được  chuyển  thành  một          giáo và Phật giáo. Mặc dù vậy, đi sâu vào
               văn  bản  nghệ  thuật  bằng  chữ  Hán.  Câu     các tác phẩm ta vẫn thấy những nét riêng
               chuyện  đề  cao  tình  sâu  nghĩa  nặng  của    về tín ngưỡng bản địa như tục cúng thần

               anh em, vợ chồng, cha con sống thác, vui        linh, tục thờ Mẫu; cúng ngày hoá của các
               buồn chẳng nỡ lìa nhau. Thần phả Phép           vị thần Cao Sơn, U Sơn, Ất Sơn dùng lợn
               tế lễ ở bản Minh Cầm xưa, ngọc phả đình         đen,  bánh  chưng,  bánh  dày,  cấm  ca  hát;
               Sở xã Thọ Vực, đều ngợi ca đức hiếu thảo        cúng  ngày  sinh  các  thần  tự  do  ca  hát...

               của con cái với cha mẹ khi sống cũng như        Nhiều tác phẩm đề cập tới các vị thần linh
               khi thác. Thần tích đền Hiệp Thuận nói lên      trong truyền thuyết dân gian và các vị anh
               tình cảm gần gũi của hai nàng công chúa         hùng trong lịch sử. Trước hết phải nói đến
               Phương Dung và Ngọc Lân với vua cha và          tục thờ Mẫu đền Thượng, đền Hạ, đền Bắc

               nhân dân: khi sống quan tâm tới nhân dân,       Mục và đền Thác Cái ở lưu vực sông Lô.
               khi hoá trở về trời được nhân dân tôn làm       Việc thờ cúng Mẫu thần đã trở thành nét
               Thánh Mẫu. Thần tích đền Ông nhắc đến           đẹp văn hoá lâu đời gắn với các lễ hội dân
               việc làm lễ cầu đảo xin sơn thủy bách thần      gian, tín ngưỡng của nhân dân với vấn đề

               giúp nước trợ dân của Tướng công Trần           an ninh đất nước. Nhiều đình, chùa, đền,
               Quốc Tuấn trước họa xâm lăng. Các thần          miếu  được  ban  sắc  phong  của  các  vua
               tích, thần phả, ngọc phả đều ca ngợi mối        triều Lê và triều Nguyễn. Nương theo tín
               quan hệ gắn bó của nhân dân với người           vọng của dân là đặc điểm nội dung các sắc

               anh hùng, lòng biết ơn của nhân dân với         phong của các vương triều.
                                                                   Sắc phong cho các nương thần hầu hết
               những người có công với nước.                   tập trung ở đền Hạ và đền Thượng, đền Ỷ
                   Các tác phẩm Đại Đồng phong cảnh phú        La, ca ngợi sự cao đẹp, thiêng liêng của các
               và Tịch cư ninh thể phú của Nguyễn Hàng,        thần đã phù hộ cho quốc thái dân an, cầu

               Sấm  truyền  chùa  An  Vinh  cho  thấy  trên   mong các nương thần phù hộ cho dân, cho
               mảnh  đất  này  đã  có  những  danh  nhân       nước. Ví dụ, sắc phong cho Mẫu Phương
               ẩn sĩ giữ gìn tiết tháo về chốn lâm tuyền       Dung của Vua Thành Thái năm Canh Dần
               làm bạn với cỏ cây, hoa lá, chim muông,         (1890):  “Tề  Thục  Trung  Đẳng  Thần”;  sắc

               với người dân lao động, đã để lại những         phong cho Mẫu Ngọc Lân của Vua Cảnh
               vần thơ, câu phú cho hậu thế muôn đời           Thịnh (1796): “Đệ Nhị Lân Ngọc Nữ Thủy
               ngưỡng vọng. Các bài bi ký đền Thượng           Tinh,  Đoan  Trang,  Thuần  Chính,  Trinh
               còn ghi lại công đức của nhiều tấm lòng từ      Thục,  Trang  Nghi,  Thục  Đức,  Phương

               thiện tự nguyện dốc tiền của nhà mình xây       Dung Công Chúa Đại Vương”. Đó đều là
               đền  trong  lúc  nhân  dân  gặp  khó  khăn...   những lời hay ý đẹp kết tinh trong mỹ tự.
               Ngoài  ra,  còn  nhiều  tên  tuổi  khác  ở  địa     Sắc phong cho anh hùng truyền thuyết
               phương và trong nước làm công đức được          như Cao Sơn, Quý Minh, U Sơn, Ất Sơn

               ghi tạc trên chuông, khánh...                   được  thờ  ở  đình,  miếu  thuộc  địa  phận
   1071   1072   1073   1074   1075   1076   1077   1078   1079   1080   1081