Page 1071 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 1071
1071
Phêìn thûá nùm: VÙN HOÁA
Mời chúa Lưu Tam đến chứng giám động thiên nhiên, ước vọng hạnh phúc
Hát hò, hát hẹn của đôi ta. cùng những trạng thái tâm hồn nhiều sắc
- Hát tiễn Lưu Tam: điệu (nhớ thương, hờn giận, ai oán...).
Bên nam: Soọng cô đồng thời còn là những bài ca về
Anh chúc nàng rồi, anh về thôi thuần phong mỹ tục của đồng bào Sán Dìu
Ngàn câu vạn tiếng chúc muôn đời trong cưới xin, trong lời chúc vừa in dấu
Hai người quyến luyến không ly biệt ấn phong tục vừa giàu ý nghĩa nghệ thuật.
Một đôi uyên ương nước mắt rơi. - Soọng cô có nhiều hình thức hát
Bên nữ: phong phú :
1
Canh năm tiễn chàng ra khỏi cửa - Soọng cô hát trong mùa xuân
Hai người cách biệt, lệ đôi dòng Bên nam:
Tay nâng vạt áo lau nước mắt Xuân cũ qua đi xuân mới đến
Năm sau chưa hết sẽ tương phùng. Hoa mận đã tàn hoa đào nở
* Hát soọng cô: Theo truyền thuyết, Hoa mận đã tàn gió thổi bay
nguồn gốc dân tộc Sán Dìu là con cháu của Hoa đào đã nở chờ em tới.
hai chị em sống sót sau nạn đại hồng thủy Bên nữ:
nhờ chui vào một quả bầu. Để tìm người Năm cũ qua rồi năm mới tới
khác về huyết thống để xây dựng hạnh Hoa đào nở rộ khắp nơi nơi
phúc, người Sán Dìu đã sáng tạo ra những Ong bướm trong vườn hoa thơm ngát
bài ca để chinh phục bạn tình. Hát soọng Hỏi chàng đâu tới hỡi chàng ơi?
cô ra đời từ đấy và duy trì đến ngày nay. 2
Có hai hình thức hát soọng cô: hát giao - Soọng cô hát trong nhà ban đêm
duyên, đối đáp và hát soọng cô trong lễ Ví dụ: Hát mở đầu
cưới, lễ hội. Ở hình thức hát thứ nhất có hai Thuyền vào đầu bến nước rẽ đôi
kiểu hát: hát giao duyên để trai gái tìm hiểu Nghe tin chàng đến đầu làng em
nhau, hoặc để thử tài nhau. Hát giao duyên Về nhà nghe tin bạn bè nói
trong nhà phải theo trình tự; hát ngoài trời Cơm nước quên ăn trốn mẹ cha...
có thể linh hoạt sáng tạo lời ca cho phù hợp - Soọng cô hát trong sinh hoạt:
với tình huống và hoàn cảnh. Hát đối đáp, Hình thức hát soọng cô này cũng có
người hát một mặt phải tuân theo các bài nhiều cách: soọng cô bên giếng làng, soọng
hát và nhịp điệu; mặt khác, đòi hỏi người cô trên nương chè, soọng cô bên thác nước,
hát phải hiểu biết, nhanh trí, sáng tạo ý và soọng cô khen ngợi và phê phán....
lời cho hợp với văn cảnh hát ca, môi trường - Soọng cô hát trong lễ cưới
hát cũng linh hoạt hơn như trong cày cấy, Hình thức này cũng có sự hát đối đáp
gieo trồng, leo núi, đi thuyền... giữa nhà trai với nhà gái và gồm có hai
Nội dung của soọng cô rất phong phú: phần, đó là soọng cô trong lễ chắn cửa và
Ca ngợi mùa xuân, ca ngợi tình yêu, lao soọng cô chúc mừng.
1. Theo tài liệu của Mai Đức Thông, Sở Văn hoá - Thông tin, tỉnh Tuyên Quang.
2. Hình thức hát soọng cô này chủ yếu hát đối đáp giữa nam với nữ và cũng có nhiều phần tiếp nối
nhau như: Hát mở đầu, hát mời, hát chúc người già, hát xin phép chủ nhà, hát làm quen, hát giao duyên,
hát đố, hát mời ăn cơm giữa đêm, hát khi trời sắp sáng, hát chia tay.
