Page 1073 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 1073
1073
Phêìn thûá nùm: VÙN HOÁA
hương nghi ngút...”, cho thấy sự hài hòa Long Quân, các dân tộc trên lãnh thổ Việt
giữa thiên nhiên với nơi thờ vọng và cuộc là con cháu Hùng Vương. Văn bia chùa
sống của con người thuở xa xưa. Bảo Ninh Sùng Phúc còn ghi lại tinh thần
Là một nho sĩ cả cuộc đời gắn bó với đoàn kết chống xâm lăng của cộng đồng
mảnh đất sông Lô, non Lịch, Nguyễn các dân tộc thiểu số từ thời đại nhà Lý cùng
Hàng đã viết lên những câu thơ tươi xanh mối quan hệ gắn bó giữa vua với các vị thủ
trong Đại Đồng phong cảnh phú: lĩnh chốn lâm tuyền, đã làm nên sức mạnh
Đặc khí thiêng liêng giữ yên bờ cõi. Trong đó có đoạn ghi:
Nhiều nơi thanh lạ “Bốn mươi chín động
Non Xuân Sơn cao thấp triều tây Đã mười lăm đời
Sông Lôi thủy quanh co nhiễu tả... Bảo toàn sông núi
Có khi là vị thế thiên nhiên với vẻ đẹp Thương người phù trợ
linh thiêng huyền bí qua bài Sấm truyền ở Lòng thành không tối
chùa An Vinh: Gốc thiện mất sao?”
Thế đất long xà lựa được nơi (Trần Mạnh Tiến dịch)
Cảnh quê ngày rộng trải niềm vui Theo quan niệm “trung quân ái quốc”
Khi nhàn ngồi ngắm non cao vút của nho gia và thực tiễn lịch sử đương
Gió mát trăng trong, ánh rực trời. thời: yêu nước phải trung với vua, trung
Có khi là bức tranh sơn thủy hữu tình với vua là yêu nước. Vua - dân - nước là
của nơi bái vọng, qua bài từ ở đền Hạ: ba nhân tố tạo thành một quốc gia thống
Phía trước là dòng sông Lô nhất. Trong bài từ ở đền Ông có câu:
Phía sau là dãy núi Là tôn nghiêm. “Nhân sinh hữu bản, địa hữu linh”
Có khi là bức tranh về một danh lam có Nghĩa là:
núi sông tươi đẹp được ghi lại trong thần “Đất có thần linh, người có gốc”.
phả đền Ông: “Đây là xứ sơn kỳ thủy tú, Trang đầu Phép tế lễ ở bản Minh Cầm
vạn vật tốt tươi, mặt người tươi đẹp, ruộng xưa có đoạn viết: “Nước Việt xưa, ở phía
nhiều lúa chín, đất nở đầy hoa, chim kêu trời Nam mở vận, núi sông phân ngang
vượn hót, thuốc quý tiềm tàng, sơn hào vô trong khoảng ranh giới sao Chẩn và sao
tận, không thứ gì là không có nhờ khí hạo Dực. Phía bắc cương giới phân chia thẳng
nhiên...” và kết lại ở những vần thơ: hướng sao Ngưu, sao Đẩu. Từ triều vua
Bên này là dải sông sâu Hùng, Kinh Dương Vương vâng lệnh vua
Bên kia ruộng lúa, nương dâu mượt mà . cha mới phân chia bờ cõi và ông trở thành
1
- Tinh thần gắn kết cộng đồng, ý thức về đế vương thuộc dòng dõi vua nước Việt
một quốc gia thống nhất: ta”. Tổ quốc theo quan niệm người xưa
Thần phả Phép tế lễ ở bản Minh Cầm là sự hội tụ của những điều thiêng liêng,
xưa; ngọc phả đình Sở xã Thọ Vực đều gắn hùng vĩ và tươi đẹp.
với truyền thuyết Truyện đẻ trăm trứng. Ca ngợi các anh hùng dân tộc
Mặc dù có những dị bản, nhưng các thần Các thần phả cho hay, những con
phả đều nói lên nguồn gốc hình thành các người xuất chúng từ nhân dân mà ra như
dân tộc Việt Nam từ mẹ Âu Cơ và cha Lạc Cao Sơn, Quý Minh, U Sơn, Ất Sơn... khi
1. Nguyên bản chữ Hán và phiên âm, để tránh trùng lặp, sẽ in ở mục sau.
