Page 1070 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 1070

1070    ĐỊA CHÍ TUYÊN QUANG



                   Bên nữ:                                     với không gian và thời gian sinh hoạt của
                   Ba mươi tuổi hoa bắt đầu tàn                toàn bản. Còn sình ca hát ban đêm gắn với
                   Em không hát còn đợi lúc nào?               văn nghệ dân gian và sinh hoạt của nam
                   - Mầng ca (hát thề thốt) là lời ca chia     nữ thanh niên là chủ yếu.
               tay khi cuộc vui kết thúc:                          Xình ca hát ban đêm gồm 12 tập, mỗi
                   Rượu bày trước mặt vẫn âu sầu               tập ứng với một đêm hát, gồm nhiều bài ca
                   Thịt đầy mâm cỗ chẳng ăn đâu                có tính quy mô về nội dung và hình thức,
                   Trà, cơm có đủ anh đều ngấy                khi hát người hát có thể sáng tạo thêm lời
                   Bụng còn để đói nhớ lời nhau.              ca, giọng điệu mới. Mỗi bài ca được ghi lại

                   Sình ca trong lễ cưới, theo phong tục       bằng chữ Hán theo thể thất ngôn tứ tuyệt.
               nhà  gái  chăng  dây  chắn  ngang  lối  đi  và   Quy mô lời ca trong 12 tập là rất lớn, do
               đưa ra những lời hát đố, nếu nhà trai hát       vậy xin  lược thuật  mấy  phần  về  kết cấu
               đáp  được  thì  sẽ  được  dỡ  bỏ  dây  chăng,   nội dung đêm hát thứ nhất (bao gồm 16
               được lên sàn, nếu không đáp được sẽ bị          phần) , mỗi phần có thể có nhiều bài ca đối
                                                                     1
               phạt  rượu.  Nếu  nhà  gái  không  hát  giải    đáp nhau:
               được bài hát hỏi của nhà trai sẽ bị nhà trai        - Khai giọng:
               thu  các  vật  chắn  đường.  Cho  nên  người        Khi hai tốp nam nữ cùng ngồi đối diện
               hát phải là người nhanh trí, linh hoạt.         trong nhà, bắt đầu cất lời ca:
                   - Hát trong lễ giữ cửa, khi đoàn đón            Bên nữ:
               dâu nhà trai đến, thì tốp thanh niên nam            Chúng em đến nhà xin hỏi chủ

               nữ nhà gái đứng chắn cửa hát hỏi:                   Xin hỏi chủ nhà khách nào đây?
                    Xin hỏi đoàn khách ở phương đâu?               Xin hỏi các chàng từ đâu đến?
                   Sân nhà đã quét xin mời đợi.                   Chúng em muốn hát sợ nghĩa sai.
                   Đoàn nhà trai đáp:                              Bên nam:
                   Chúng tôi là khách lạ làng xa                   Hát một bài ca trước hỏi chủ
                   Đã đến sân rồi thì xin đợi.                     Hỏi bác chủ nhà có khách đến
                   - Hát trong lễ dâng tổ: Ông mòi (ông            Hỏi bà chủ nhà có khách đến
               mối) hát:                                           Cho tôi người trẻ đối người trẻ.
                   Kính gia tiên cùng tổ tông                      - Hỏi họ tên:

                   Rượu thì đầy chén thịt đầy mâm                  Theo phong tục người khác giới cùng
                   Đêm nay đám cưới say rượu rót               họ cùng làng, không được hát với nhau,
                   Có cả phượng hoàng kính tổ tông.            nên cần hỏi họ tên trước khi hát:
                   - Hát trong lễ mời trầu:                       Bên nam:
                   Kính bẩm tổ đường cùng tổ tông                 Anh có lời ca hỏi trước nàng
                   Họ hàng uống rượu cười vui đông                Hỏi nàng là người nhà nào đây?
                   Thông gia có trầu nhờ tôi phát                 Hỏi nàng nhà ấy họ gì vậy?
                   Tiếp lên bàn thờ kính tổ tông.                 Xin nàng nói thật cho anh nghe.
                   Sình ca hát ban ngày gắn liền với các           - Hát mời Lưu Tam, cả nam nữ đều hát:
               phong tục tập quán và lễ nghi sinh hoạt             Đôi ta cùng hát mời Lưu Tam

               văn hoá tín ngưỡng cộng đồng, phù hợp               Mời chúa dân ca đến tại nhà


                   1. Đó là các phần: khai giọng, hỏi họ tên, lời chúc, hành trình, đến quê bạn, ở quê bạn, bắt đầu hát,
               hát đêm nay, lúc còn nhỏ, đi làm khách, hành trình đi hát, đóng thuyền ra biển, bâng khuâng, chúc
               mừng gia chủ, hát mời Lưu Tam, hát tiễn Lưu Tam.
   1065   1066   1067   1068   1069   1070   1071   1072   1073   1074   1075