Page 1065 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 1065
1065
Phêìn thûá nùm: VÙN HOÁA
Tháng ba trăm hoa rừng, Xin anh nói hộ em cùng.
Muôn hoa đua nở khắp vùng gần xa. Chàng trai:
Cái đẹp của thiên nhiên luôn gắn với Em hỏi anh trả lời cho hay
tình người: Ở đời quý nhất đôi bàn tay .
4
Trăng lên hoa lại càng xinh xắn Xây dựng cái đẹp đi liền với phê phán
Hỏi hoa tên họ để tâm tình. cái xấu xa, lười biếng, độc ác; xem lao
Có khi là những lời ca đầy cảm xúc động là cội nguồn hạnh phúc đồng bào có
của đồng bào Mông về quê hương xứ sở: cái nhìn tinh tế:
Xứ Mèo, biết ở nơi nao! Người lười cỏ mọc quanh nhà
Sông sâu mấy dải, non cao mấy tầng? Người chăm quanh nhà hoa nở.
Trong sương, ai hát vang lừng, Những tệ nạn cờ bạc, trộm cắp cũng bị
Lửa thông, ai nhóm trong rừng rậm khơi? bài trừ quyết liệt:
Chuyện ngày xưa nhớ chăng ai? Đánh cờ bạc đánh tan cửa nhà...
Tổ tiên lưu lạc qua ngoài Hồ Nam. Đánh cờ bạc lòng gian ác...
Có khi là vẻ đẹp của con người hòa với Ai tham tiền tài chỉ thiệt mạng,
vẻ đẹp của thiên nhiên trong cảm nghĩ của Hổ báo tham ăn sa bẫy người.
đồng bào Mông: Hay:
Gầu Mông xinh đẹp như hoa mạch, hoa Muốn ăn sớm thì gieo củ cải,
1
lan nở lưng đồi. Muốn chết sớm thì đi ăn trộm .
5
Xay Mông xinh đẹp tựa hoa dưa, hoa bí Đồng bào Sán Chay cũng quan niệm
2
nở bên sông. hạnh phúc do lao động:
Du canh du cư là một tập quán của Muốn có nhà cao, phải đào từng hòn đất.
đồng bào Dao xưa, thể hiện trong những Muốn có vợ đẹp con khôn, phải tài giỏi
lời ca tiếng hát chân thực: hơn vợ .
6
Người Dao là con chim xanh Từ bao đời, Bài ca đò dọc đã được những
Thấy quả thì ăn, thấy nước thì uống người dân vùng sông nước Tuyên Quang
Tung cánh bay hết rừng này đến rừng lưu truyền gắn với từng địa danh dọc sông
khác . Lô. Bài ca như một tấm bản đồ chỉ đường
3
2- Tình yêu lao động, kinh nghiệm sản dẫn hướng và các khoảnh khắc thời gian
xuất và đấu tranh xã hội cho mỗi cuộc hành trình trên sông Lô, mở
Sống trong môi trường thiên nhiên đầu từ bến Tam Cờ với “miếu vua bà anh
tươi đẹp nhưng khắc nghiệt, niềm tin của linh” và kết thúc cuộc ngược dòng ở Thác
đồng bào về hạnh phúc có từ trong lao Cái với đền thờ Thánh Long Mẫu:
động, qua lời đối đáp của đôi trai gái Dao: Tam Cờ mới mở sào ra,
Cô gái: Bên kia có miếu vua bà anh linh.
Trên đời cái gì quý nhất Kim, ngân, lễ bạc lòng thành,
1. Em gái Mông.
2. Cô gái Mông.
3. Theo Văn hoá truyền thống người Dao ở Hà Giang, Nxb. Văn hoá dân tộc, Hà Nội, 1999.
4. Theo Người Dao ở Việt Nam, Nxb. Khoa học xã hội, Hà Nội, 1971, tr.302.
5. Theo Triệu Hữu Lý: Dân ca Dao, Nxb. Văn hóa dân tộc, Hà Nội, 1990, tr.33.
6. Đặng Thị Hường (sưu tầm): Tục ngữ Cao Lan Hàm Yên, 2006.
