Page 1065 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 1065

1065
                                                                        Phêìn thûá nùm: VÙN HOÁA


                   Tháng ba trăm hoa rừng,                         Xin anh nói hộ em cùng.
                   Muôn hoa đua nở khắp vùng gần xa.               Chàng trai:
                   Cái đẹp của thiên nhiên luôn gắn với            Em hỏi anh trả lời cho hay
               tình người:                                         Ở đời quý nhất đôi bàn tay .
                                                                                            4
                   Trăng lên hoa lại càng xinh xắn                 Xây dựng cái đẹp đi liền với phê phán

                   Hỏi hoa tên họ để tâm tình.                 cái  xấu  xa,  lười  biếng,  độc  ác;  xem  lao
                   Có  khi  là  những  lời  ca  đầy  cảm  xúc   động là cội nguồn hạnh phúc đồng bào có
               của đồng bào Mông về quê hương xứ sở:           cái nhìn tinh tế:
                   Xứ Mèo, biết ở nơi nao!                         Người lười cỏ mọc quanh nhà
                   Sông sâu mấy dải, non cao mấy tầng?             Người chăm quanh nhà hoa nở.
                   Trong sương, ai hát vang lừng,                  Những tệ nạn cờ bạc, trộm cắp cũng bị

                   Lửa thông, ai nhóm trong rừng rậm khơi?   bài trừ quyết liệt:
                   Chuyện ngày xưa nhớ chăng ai?                   Đánh cờ bạc đánh tan cửa nhà...
                   Tổ tiên lưu lạc qua ngoài Hồ Nam.               Đánh cờ bạc lòng gian ác...
                   Có khi là vẻ đẹp của con người hòa với          Ai tham tiền tài chỉ thiệt mạng,

               vẻ đẹp của thiên nhiên trong cảm nghĩ của           Hổ báo tham ăn sa bẫy người.
               đồng bào Mông:                                      Hay:
                   Gầu Mông  xinh đẹp như hoa mạch, hoa            Muốn ăn sớm thì gieo củ cải,
                              1
               lan nở lưng đồi.                                    Muốn chết sớm thì đi ăn trộm .
                                                                                               5
                    Xay Mông  xinh đẹp tựa hoa dưa, hoa bí         Đồng bào Sán Chay cũng quan niệm
                              2
               nở bên sông.                                    hạnh phúc do lao động:
                   Du  canh  du  cư  là  một  tập  quán  của       Muốn có nhà cao, phải đào từng hòn đất.

               đồng bào Dao xưa, thể hiện trong những              Muốn  có  vợ  đẹp  con  khôn,  phải  tài  giỏi
               lời ca tiếng hát chân thực:                     hơn vợ .
                                                                      6
                   Người Dao là con chim xanh                     Từ bao đời, Bài ca đò dọc đã được những
                   Thấy quả thì ăn, thấy nước thì uống         người dân vùng sông nước Tuyên Quang

                   Tung  cánh  bay  hết  rừng  này  đến  rừng   lưu truyền gắn với từng địa danh dọc sông
               khác .                                          Lô. Bài ca như một tấm bản đồ chỉ đường
                   3
                   2-  Tình  yêu  lao  động,  kinh  nghiệm  sản   dẫn hướng và các khoảnh khắc thời gian
               xuất và đấu tranh xã hội                        cho mỗi cuộc hành trình trên sông Lô, mở
                   Sống  trong  môi  trường  thiên  nhiên      đầu từ bến Tam Cờ với “miếu vua bà anh
               tươi đẹp nhưng khắc nghiệt, niềm tin của        linh” và kết thúc cuộc ngược dòng ở Thác

               đồng  bào  về  hạnh  phúc  có  từ  trong  lao   Cái với đền thờ Thánh Long Mẫu:
               động, qua lời đối đáp của đôi trai gái Dao:         Tam Cờ mới mở sào ra,
                   Cô gái:                                         Bên kia có miếu vua bà anh linh.
                   Trên đời cái gì quý nhất                       Kim, ngân, lễ bạc lòng thành,



                   1. Em gái Mông.
                   2. Cô gái Mông.
                   3. Theo Văn hoá truyền thống người Dao ở Hà Giang, Nxb. Văn hoá dân tộc, Hà Nội, 1999.
                   4. Theo Người Dao ở Việt Nam, Nxb. Khoa học xã hội, Hà Nội, 1971, tr.302.
                   5. Theo Triệu Hữu Lý: Dân ca Dao, Nxb. Văn hóa dân tộc, Hà Nội, 1990, tr.33.
                   6. Đặng Thị Hường (sưu tầm): Tục ngữ Cao Lan Hàm Yên, 2006.
   1060   1061   1062   1063   1064   1065   1066   1067   1068   1069   1070