Page 1066 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 1066

1066    ĐỊA CHÍ TUYÊN QUANG



                   Núi Dùm mái hữu cây xanh ngất trời.            Chàng  thanh  niên  Sán  Chay,  cũng
                   Sông Gâm nửa đục nửa trong,               không kém phần tinh tế:
                   Sông Cả mái hữu, có gành Ba Vua,                Nhìn hoa anh muốn mùi thơm
                   Vượt qua Hòn Muối bây giờ,                     Hỏi rằng hoa đã ướp hương nơi nào?

                   Ngòi Dàm, Cánh Khảm đã vừa sáng mai.            Anh đây có sẵn men đào
                   Vực Bò, Bò Đái chảy dài,                        Nếu hoa ưng ý anh vào ướp hương.
                   Hòn Phiên, chợ Tổng qua nơi Ngòi Lù...          Cảm xúc trong tình yêu của thanh niên
                   3- Tình yêu đôi lứa trong ca dao, dân ca    Dao cũng chân thành, mạnh mẽ:
                   Để  diễn  đạt  sức  mạnh  của  tình  yêu,       Em bay lên trời anh cũng đuổi
               đồng bào Kinh có câu:                               Em trốn vào sao anh cũng tìm

                   Yêu nhau mấy núi cũng trèo,                     Anh cũng độc thân, mong em tới
                                                                                                 2
                   Mấy sông cũng lội, mấy đèo cũng qua.            Mong đợi phương xa em lại tìm .
                   Với đồng bào Tày, tình yêu vượt qua             Những trăn trở của tình yêu đôi lứa
               mọi trở ngại không gian thời gian:              cũng  được  biểu  lộ  chân  thực,  cảm  động

                   Thương nhau đi mười ngày đàng cũng gần,    bằng hình tượng:
                   Không  thương  nhau  nhà  dưới  cạnh  nhà       Cây tốt không đến ta làm nhà,
               trên cũng xa .                                      Người đẹp không đến ta làm vợ,
                           1
                   Hay có những câu bày tỏ khát vọng tình          Đất tốt không đến ta trình tường,  3
               yêu rất mộc mạc của con người miền núi:             Người đẹp không đến ta làm chồng .
                                                                   Chàng  trai,  cô  gái  Pà  Thẻn  ở  Chiêm
                   Có trầu, có vỏ, không vôi                   Hóa lại có câu:

                   Có chăn, có chiếu, không người nằm chung.      Con đường tốt là con đường đi tìm nhau
                   Cảm nhận về mãnh lực của tình yêu,              Ở đâu cũng về, ở đâu cũng đến
               đồng bào Sán Chay có câu:                           Không biết ở gần hay ở xa
                   Yêu nhau vạn dặm cũng như gần,                  Ta đi tìm con đường hạnh phúc ...
                                                                                                4
                   Chẳng yêu chung cửa cũng chẳng thân.           Thơ  ca  dân  gian  của  cộng  đồng  dân
                   Trong cảm xúc của người Mông, tình          tộc miền núi còn mang những vẻ đẹp độc
               yêu có một sức hút diệu kỳ:                     đáo của tiếng hát giao duyên, như: hát cọi
                   Giá thân em là sợi lanh sợi tơ              của thanh niên Tày; hát xình ca, hát đố của
                   Anh cuốn vào người để sợi cùng anh đi.     thanh niên Sán Chay.

                   Khi yêu, chàng trai Mông biểu lộ sự             Tiếng hát giao duyên thể hiện ngay từ
               say đắm hồn nhiên:                              tục ăn trầu của đồng bào Tày:
                   Đêm đã qua sao lượn vòng đổi chỗ,               Chàng trai hát:
                   Ngày đã rạng lối đi sáng tỏ,                    Xin em ngoan ngoãn miếng trầu

                   Ta lê bước về nhà                              Đem về cất để phòng thâu giữ gìn
                   Mà hồn còn ngủ ở thắt lưng em.                  Ngày đêm ra ngắm vào nhìn


                   1. Lâm Tuyền Khách (sưu tầm, dịch và giới thiệu): Những câu hát xanh, tạp chí Tao đàn, từ số 8 đến
               số 13, 1939.
                   2. Theo Triệu Hữu Lý: Dân ca Dao, Nxb. Văn hóa dân tộc, Hà Nội, 1990, tr. 33.
                   3. Theo Triệu Đức Thanh: Sự phát triển văn hoá xã hội của người Dao, kỷ yếu hội thảo, Hà Nội, 1998,
               tr. 183.
                   4. Theo Văn hoá truyền thống dân tộc Pà Thẻn, Nxb.Văn hoá dân tộc, Hà Nội, 2004; Âu Văn Hành: Các
               dân tộc thiểu số Tuyên Quang, Ban Dân tộc tỉnh Tuyên Quang, 2008.
   1061   1062   1063   1064   1065   1066   1067   1068   1069   1070   1071