Page 1058 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 1058
1058 ĐỊA CHÍ TUYÊN QUANG
toàn vàng thỏi. Bà tạ ơn Trời Phật, nhờ tìm cách hại, em phải trốn ngay đêm nay!
người dựng một miếu nhỏ thờ thần trâu Ngư ời em vội ăn xong rồi lặng lẽ trốn đi.
và phân phát vàng bạc cho dân làng. Từ Ng ười anh rể không thấy người em trở về,
đó ở bản Chản và Cao Bằng mọi người thờ một thời gian sau, liền đổi thành họ Ma
cúng thần trâu vào ngày mùng ba và rằm và trở thành ông tổ dòng họ Ma Doãn.
tháng giêng, rằm tháng bảy hằng năm . Thoát nạn, người em dừng lại ở Lục Yên
1
Truyện Tục bẻ đôi nắm cơm tr ước khi thuộc châu Yên Bái, khai hoang lập bản,
ăn của ng ười Tày kể: Thời xưa ở Nà Ca - đặt tên nơi ở mới theo địa danh quê mình:
Minh Quang có một gia đình họ Mai Bó Cuống, Nà Mè, Nà Han, Nà Khau, Bản
Doãn rất giàu có, trong nhà ngư ời ăn kẻ Pài... để nhớ nơi mình sinh ra và lớn lên.
ở đông đúc. Một hôm có một ng ười họ Từ đó ngư ời Tày có tục lệ đi ăn cỗ th ường
Nguyễn chạy loạn đến nương nhờ, đó là bẻ đôi nắm cơm .
2
một chàng trai khoẻ mạnh, văn võ song Truyện Tình bạn của đồng bào Nùng
toàn. Sau một thời gian, gia đình họ Mai là một truyện cổ tích xã hội có điểm gần
Doãn gả người con gái cả cho chàng trai gũi với câu chuyện Lưu Bình và Dương Lễ
rồi cho sống tại gia, chàng trai cũng đổi của đồng bào Kinh, truyện kể rằng: Ngày
thành họ Mai Doãn. Trong nhà còn một xưa, có một đôi bạn là Voòng và Loòng
ngư ời em trai chưa vợ, hiền lành. Khi cha thân nhau từ nhỏ. Khi lớn lập gia đình họ
mẹ qua đời, ng ười con rể dần dần thâu ở xa nhau, không may nhà Loòng bị cháy,
tóm quyền lực và nghĩ một ngày nào đó vợ chồng Voòng rủ vợ chồng bạn đến ở,
cậu em lấy vợ thì gia sản sẽ về tay cậu cùng chung sống làm ăn. Chẳng bao lâu
em. Anh ta rắp tâm bàn với vợ hại em để họ trở nên khấm khá, Voòng chia tiền bạc
chiếm gia tài. Ng ười vợ biết vậy cũng ậm cho vợ chồng Loòng về quê. Loòng chăm
ừ cho qua chuyện. Nhân ngày nông nhàn, chỉ làm ăn thành giàu có. Xa bạn, Voòng
người anh rể đưa gia nhân đi bắt cá ở suối sinh ăn chơi cờ bạc, cửa nhà sa sút, phải
bản Cuống. Đêm trước anh ta bàn kỹ với đến ở nhờ nhà Loòng. Loòng tận tình
vợ cách hại em. Vốn là ngư ời hiền lành, giúp đỡ nhưng luôn ngăn cản bạn chơi
tháo vát, chị vợ giả đồng tình, nhưng bời xa xỉ và lặng lẽ gửi tiền về quê cho vợ
thâm tâm rất thương em, suốt đêm không bạn. Ở quê nhà, vợ của Voòng nhận được
ngủ để nghĩ cách cứu em. tiền bạc làm ăn yên ổn và xây dựng cơ
Sáng sớm hôm sau, hai anh em cùng ngơi đàng hoàng để đón chồng về. Loòng
gia nhân đến suối bản Cuống để bắt cá. kèm cặp bạn lao động vất vả, dạy chi tiêu
Ng ười vợ ở nhà nấu cơm, khi cho ng ười dè sẻn, dần dà Voòng tỉnh ngộ rồi chia
mang cơm đi chị dặn kỹ: Gói cơm này tay bạn về quê. Sau bao năm xa cách lủi
phải đ ưa tận tay ng ười em và bảo bẻ đôi thủi về bản, đứng trước một toà nhà lớn
nắm cơm tr ước khi ăn. Ngư ời mang cơm Voòng không biết đó là đâu, vợ con nhận
làm đúng lời dặn mang cơm đến cho đoàn ra chàng, vui mừng đón chàng vào sum
đánh cá và ng ười em đang nghỉ ở gốc một họp. Xem lại những bức thư Loòng gửi
cây. Nghe lời chị, người em mở gói cơm về cho vợ mình những năm tháng trước,
và bẻ đôi liền thấy bên trong một bức th ư Voòng hiểu rõ tấm lòng người bạn. Từ đó
dặn: Đừng lặn xuống nước, anh rể đang họ càng quý trọng nhau.
1, 2. Theo bộ sưu tập Truyện cổ Chiêm Hóa của Đỗ Ngọc Quý.
