Page 1053 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 1053

1053
                                                                        Phêìn thûá nùm: VÙN HOÁA


                   Truyện Nguồn gốc người Dao (Quá sơn        bò, lợn, gà và trườn ra đầm nước. Dân làng
               bảng văn) cho rằng: Người Dao vốn xuất          khiếp sợ, ai qua đầm cũng đều thiệt mạng.
               thân  từ  linh  khuyển  từ  trên  trời  giáng   Theo lệ, cứ ngày 2-2, ngày 6-6 và ngày 26-
               xuống,  có  tên  là  Bàn  Hộ.  Bàn  Hộ  có  tài   12 âm lịch hằng năm là Ngọc Hoàng sai
               giúp  vua  Bình  Vương  diệt  Cao  Vương,       các nàng tiên xuống đầm bắt cá. Một hôm,
               được  Bình  Vương  gả  công  chúa  và  cho      các nàng tiên đang bắt cá, hai con rắn xông

               phép ngự trị riêng một vùng núi. Hai vợ         vào  quấn  họ,  nhưng  nhờ  phép  mầu  hai
               chồng sinh được sáu con trai và sáu con         nàng thoát nạn bay về trời. Biết chuyện,
               gái. Lớn lên, các con lập thành mười hai        Ngọc Hoàng liền sai Thiên Lôi đi bắt rắn
               gia  đình  riêng.  Bình  Vương  phong  cho      về trị tội, nhưng không thấy chúng đâu.
               Bàn Hộ là Bàn Vương làm vua của người           Ngờ  hai  nàng  nói  dối,  Ngọc  Hoàng  cho
               Dao.  Mỗi  người  con  của  Bàn  Vương  tự      nàng tiên thứ chín tên là Mây, tài giỏi đi
               chọn cho mình một họ. Con cả lấy họ Bàn         bắt rắn. Nàng biến thành một cô gái Dao
               những người còn lại người lấy họ Lý, họ         Quần trắng xinh đẹp, đeo nhiều vàng bạc

               Đặng, họ Hoàng, họ Tướng, họ Triệu, họ          lấp lánh, mang theo chiếc rổ và giỏ thần.
               Hồ, họ Tống, họ Trịnh, họ Phùng, họ Lôi,        Vào một ngày đẹp trời, nàng xuống đầm
               họ Tưởng...                                     bắt cá. Hai con rắn xông vào cuốn nàng
                   Người  Dao  có  nhiều  câu  chuyện  về      để ăn thịt, một con thò lưỡi dài vào nách
               chó như chó cứu người thoát giặc và nuôi        nàng chực hút máu, nàng đọc thần chú rồi
               sản phụ, nuôi trẻ thơ, cứu chủ thoát nạn,       rút dao cắt phăng lưỡi rắn; còn một con

               giúp người bị gãy xương,... Đó là lý do vì      nàng lấy rổ thần úp lại và rạch bụng, thấy
               sao người Dao không ăn thịt chó. Con chó        có nhiều vàng bạc. Nàng lấy vàng bạc chia
               từ xa xưa trở thành vật tổ tô tem của đồng      cho dân nghèo và đem chôn quanh đầm
               bào Dao. Chó bị tai nạn hay già chết được       rồi bay về trời. Từ đó mọi người sống yên
               chôn cất. Khi săn được thú rừng phường          lành. Dân làng lập miếu thờ nàng Mây tôn
               săn vẫn dành phần cho chó...                    nàng là Bà chúa Đầm Mây. Hằng năm cứ
                   Truyền thuyết về Lễ hội Đầm Mây của         đến các ngày 2-2, 6-6 và 26-12 âm lịch, dân

               đồng  bào  Dao  Quần  trắng  làng  Đồng         làng làm lễ và mở hội vui chơi .
                                                                                              1
               Danh, xã Lang Quán, huyện Yên Sơn kể
               rằng: Làng xưa có một đầm nước lớn, vào             3. Truyện cổ tích
               những ngày hội Ngọc Hoàng sai các thần              Tuyên Quang là một trong những tỉnh
               xuống bắt cá mang về trời. Có một cô gái        miền  núi  có  kho  tàng  truyện  cổ  tích  rất
               mới về làm dâu làng, một hôm đi lấy củi         phong  phú,  có  nhiều  truyện  cổ  tích  gắn

               qua đầm thấy nhiều cá vội về lấy rổ xúc,        với địa danh hay tên loài vật, như: Sự tích
               nhưng chỉ được hai quả trứng lạ liền mang       đèo  Ái  Âu, Sự  tích chim  bắt  cô  trói  cột,  Sự
               về. Hôm sau, cô cho hai quả trứng vào nồi       tích chim quý quý,... Các truyện cổ tích lưu
               luộc, nở ra hai con rắn đầu có mào, mình        truyền ở Tuyên Quang đa dạng nhưng chủ
               loang lổ, có đuôi như cá chép. Hai con rắn      yếu tập trung vào các chủ đề về nguồn gốc
               lớn rất nhanh, khi bằng cột nhà sàn, một        các danh lam thắng cảnh, nguồn gốc các
               con rắn nuốt cô, rồi chúng nuốt hết trâu,       loài cầm thú, mối quan hệ lứa đôi, phong



                   1. Theo Nguyễn Vũ Phan: Lễ hội Đầm Mây làng Đồng Danh 2008 (tài liệu sưu tầm). Phòng Tư liệu, Sở
               Văn hóa, Thể thao và Du lịch Tuyên Quang.
   1048   1049   1050   1051   1052   1053   1054   1055   1056   1057   1058