Page 1048 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 1048

1048    ĐỊA CHÍ TUYÊN QUANG



               cuộc. Những người thua cuộc phải cõng           nổi nhưng dễ gây tai nạn như va chạm, vỡ
               người thắng cuộc, tùy theo thứ tự thua mà       bè hay lật bè trên đường trượt.
               số vòng cõng phạt nhiều hay ít. Ngoài ra,           - Đấu voi ké: Vào mùa hè, các em nhỏ đi
               ở một số thôn bản xưa còn có trò thi mò         tìm bắt những con voi ké màu đen trên các
               ngọc. Cách thi: Mọi người chọn một vụng         cây ké mọc hoang hoặc ở bờ rào râm bụt
               nước suối sâu; một cô gái cầm một viên          rồi cho vào ống nứa hay lọ thủy tinh để thi

               cuội tròn nhỏ, đẹp, gọi là “ngọc” để mọi        đấu. Hai người hay hai nhóm dùng một
               người cùng xem và chạm tay vào; sau đó,         chiếc que vót thẳng, dài 35-40 cm làm cầu;
               cô gái ném “ngọc” xuống vụng nước sau           mỗi bên một đầu que và chọn một con voi
               hiệu lệnh, các chàng trai cùng lặn xuống        ké đặt lên cầu. Hai con voi ké sẽ tiến nhanh
               nước. Ai mò được “ngọc” nổi lên trước thì       lại phía nhau. Con nào mạnh sẽ hếch vòi
               là người thắng cuộc. Giải thưởng thường         cao hơn và leo qua mình đối phương, như
               sẽ là chiếc khăn thêu hoặc cuộn dây dao.        thế là thắng cuộc. Người có voi ké thắng
               Trò chơi thi lặn xưa của các dân tộc Tày,       cuộc sẽ được lấy con voi ké thua cuộc của

               Kinh,  Dao,  phần  lớn  là  nam  giới  tham     đối phương. Sau đó, hai bên lại cho những
               gia; thường thấy ở các làng xã Hàm Yên,         con voi ké khác lên cầu để tiếp tục thi đấu.
               Chiêm Hóa, Nà Hang.                                 -  Chọi  dế:  Trò  chơi  phổ  biến  của  lứa
                   - Thi vượt đèo leo dốc: Là trò chơi gắn     tuổi  nhi  đồng,  thường  có  hai  em  hoặc
               với  nghề  nương  rẫy.  Chơi  trong  lúc  giải   nhiều  em  tham  dự;  mỗi  em  có  một  ống
               lao  hoặc  trước  lúc  lên  nương.  Nam  nữ     hoặc một lọ đựng dế riêng. Dế chọi phải

               thanh niên tụ tập ở chân một đỉnh núi cao       là những con dế đực khoẻ mạnh, đủ cánh,
               chừng  200-300  m.  Khi  có  hiệu  lệnh,  mọi   đủ càng. Chọn một chiếc lọ thuỷ tinh có
               người  đều  leo  lên  đỉnh  núi,  ai  đến  đỉnh   đường kính khoảng 10 cm, mỗi bên cùng
               núi trước thì người đó thắng cuộc. Người        cho vào lọ có lỗ thông khí một con dế chọi
               chơi phải khoẻ, nhanh, biết bám vào cây         rồi đậy nắp lại. Hai con dế chọi sẽ đá nhau
               cối, dây leo để đến đích sớm. Mỗi cuộc thi      dữ dội, trông rất vui mắt. Sau 5 - 10 phút,
               có thể có nhiều người tham gia. Cho đến         một con dế bị gẫy càng hoặc thủng bụng
               nay, trò chơi hồn nhiên này vẫn còn ở một       thua trận. Hai bên sẽ thay cặp dế mới vào

               số bản vùng núi.                                lọ đấu. Xưa không có lọ thuỷ tinh, người
                   - Trượt dốc: Là một trò chơi của thanh      ta dùng một ống nứa khoét khéo léo thành
               thiếu niên miền núi, gắn với lao động như       các “sổ song” có các khe nhỏ để dễ quan
               chăn trâu, làm nương rẫy. Chọn một quả          sát và cũng thả dế chọi vào đấu như trên.
               núi đất có độ cao tùy ý, có một đường dốc           -  Thả  thuyền  lá:  Trò  chơi  phổ  biến  ở
               dẫn từ chân núi lên đỉnh núi, gọi là lõng.      miền núi với nhiều cách chơi. Chọn những

               Người  chơi  chặt  4-5  cây  chuối  rừng  kết   lá cây đẹp có bề mặt rộng như lá bàng, lá
               thành bè trượt, trên bè có các thanh gỗ để      muỗm, lá đa rồi dùng các tăm nứa nhỏ làm
               ngồi và một đoạn gỗ gọi là cây hãm gài          ghim, tạo nên mỗi chiếc thuyền bằng một
               vào giữa thân bè. Khiêng bè đặt lên đỉnh        chiếc lá; có thể làm thêm mui thuyền hoặc
               dốc, hai hoặc ba người cùng ngồi lên rồi        cánh buồm bằng lá. Chọn nơi có nước như
               đẩy nhẹ, bè sẽ lao xuống chân dốc. Khi bè       ao, hồ, ruộng, sông, suối rồi thả các thuyền
               lao quá nhanh, có thể ghì cây hãm để giảm       lá cho gió đưa đi hoặc trôi theo dòng nước.
               tốc độ. Mỗi lõng trượt có thể có nhiều tốp      Các em nhỏ có thể vừa thả thuyền vừa hát

               bè chuối thay nhau trượt. Trò chơi tuy sôi      đồng dao. Ở Hàm Yên, trước năm 1954,
   1043   1044   1045   1046   1047   1048   1049   1050   1051   1052   1053