Page 1051 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 1051

1051
                                                                        Phêìn thûá nùm: VÙN HOÁA


               có  Truyện  quả  bầu;  đồng  bào  Pà  Thẻn  có   trẻ con chàng mà trốn thoát và cho chúng
               truyện Thần Sấm Sét, Ông Trời.                 chiếc răng thần là hạt bầu giống. Hai đứa
                   Truyện Chử Lầu  của đồng bào Mông          trẻ đem trồng, dây bầu ra quả, chúng chui
                                    1
               kể: Khi xưa, thời hỗn mang, trời đất mù         vào trong đó. Trời biết chuyện Thiên lôi bị
               mịt, Chử Lầu bèn tạo ra ngày và đêm cùng        bắt, bèn gây giông tố xuống hạ giới để trả
               mười  mặt  trời,  chín  mặt  trăng  và  các  vì   thù. Nạn hồng thủy dâng cao, loài người

               sao, cây cỏ, chim chóc, lấy bùn nặn thành       chết  gần  hết,  chỉ  còn  sót  lại  hai  anh  em
               người và hà hơi cho sống. Có người làm nỏ       trong quả bầu. Họ lấy nhau rồi sinh ra một
               bắn lên mười mặt trời và chín mặt trăng.        bọc nước. Họ lấy cỏ tranh kết thành các
               Chín mặt trời và tám mặt trăng bị trúng         hình người và loài vật rồi lấy nước trong
               tên rơi mất. Hết bảy năm, nhờ con gà trống      bọc  tưới  lên,  các  hình  nộm  biến  thành
               gáy bảy lần, mặt trời và mặt trăng còn lại      người và nhiều loài vật. Từ đó, loài người
               mới về... Một ngày kia, gặp nạn hồng thuỷ,      trên mặt đất trở nên đông đúc. Ông Trời,
               có hai chị em nhảy vào cái “ndông dang”         Bà Đất vì thế ngày càng tránh xa nhau...

               lềnh bềnh theo mặt nước lên tận trời. Chử           Truyện Người cung trăng và nguồn gốc
               Lầu thấy vậy liền cho rồng hút cạn nước         loài người của đồng bào Dao kể: Ngày xưa,
               hạ giới. Trên đời chỉ còn hai chị em nên        có  hai  vợ  chồng  sinh  được  hai  con  trai.
               phải  lấy  nhau  làm  vợ  chồng.  Khi  người    Ông chồng cùng hai con lập mưu bắt Thần
               vợ sinh ra một bọc thịt, họ bèn cắt ra, mỗi     Sấm  để  ăn  thịt.  Thần  Sấm  bị  bắt  giam,
               mảnh ném xuống đất hoá ra một người,            nhân chủ nhà đi vắng, Thần Sấm tìm cách

               mặt  đất  từ  đấy  lại  trở  nên  đông  vui,  có   xin nước hai đứa trẻ rồi trốn thoát và trả
               nhiều dân tộc do ông chúa Mông thống trị.       ơn chúng bằng một chiếc răng thần. Hai
               Một lần, các dân tộc tranh nhau đất, chúa       anh em đem chiếc răng đi trồng, mọc ra
               ra lệnh cho họ chạy thi. Khoảng đất mỗi         một dây bầu, rồi sinh một quả lớn. Gặp
               người chạy qua đêm là phần riêng của họ.        trận đại hồng thuỷ, hai anh em chui vào
               Ai không về kịp, gặp mặt trời mọc ở đâu         quả bầu nên  sống sót. Khi  người cha về
               thì ở đấy. Người Mông gặp mặt trời ở đỉnh       gặp  nước  dâng  cao,  bèn  lật  ngược  cái  ô

               núi, vì vậy họ ở núi cao...                     ngồi vào trong tránh nạn. Nước dâng sát
                   Truyện Ông Trời, bà Đất của đồng bào       gầm trời. Thần Sấm sợ, vội cho nước rút.
               Sán  Chay  kể:  Vũ  trụ  do  ông  Trời  và  bà   Cán  ô  của  người  cha  mắc  phải  cành  đa
               Đất sinh ra rồi đem nguồn sống đến cho          của  trời,  ông  ta  không  về  được  nữa.  Từ
               mọi người. Nhưng Trời, Đất tính khí khác        đó những đêm trăng sáng trên cung trăng
               nhau, bà Đất khi giận dữ có thể gây lụt lội,    có hình người ngồi. Nước rút, hai anh em

               ông Trời lúc nổi nóng sai Thần Sấm Sét trị      chui khỏi quả bầu nhưng mặt đất chẳng
               người. Có một chàng trai lấy vợ sinh được       còn ai nữa. Họ lấy hạt bầu gieo khắp nơi,
               hai người con. Mẹ chàng ốm, đi tìm thuốc        hạt nẩy mầm hóa thành người Kinh, người
               khắp  nơi...  Có  người  mách  phải  ăn  gan    Tày, người Dao, người Nùng, người Thái,
               Thiên Lôi mới khỏi bệnh. Chàng lên trời         người Mông...
               và bắt được Thiên Lôi nhốt vào cũi. Nhân            Đồng  bào  Pà  Thẻn  cũng  có  những
               lúc chàng đi vắng, Thiên Lôi nhờ hai đứa        câu  chuyện  về  nguồn  gốc  vũ  trụ  và  loài



                   1. Lan Khai: Bóng cờ trắng trong sương mù, Tiểu thuyết thứ bảy - Phổ thông bán nguyệt san, số 211, 1938,
               tr.59.
   1046   1047   1048   1049   1050   1051   1052   1053   1054   1055   1056