Page 1051 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 1051
1051
Phêìn thûá nùm: VÙN HOÁA
có Truyện quả bầu; đồng bào Pà Thẻn có trẻ con chàng mà trốn thoát và cho chúng
truyện Thần Sấm Sét, Ông Trời. chiếc răng thần là hạt bầu giống. Hai đứa
Truyện Chử Lầu của đồng bào Mông trẻ đem trồng, dây bầu ra quả, chúng chui
1
kể: Khi xưa, thời hỗn mang, trời đất mù vào trong đó. Trời biết chuyện Thiên lôi bị
mịt, Chử Lầu bèn tạo ra ngày và đêm cùng bắt, bèn gây giông tố xuống hạ giới để trả
mười mặt trời, chín mặt trăng và các vì thù. Nạn hồng thủy dâng cao, loài người
sao, cây cỏ, chim chóc, lấy bùn nặn thành chết gần hết, chỉ còn sót lại hai anh em
người và hà hơi cho sống. Có người làm nỏ trong quả bầu. Họ lấy nhau rồi sinh ra một
bắn lên mười mặt trời và chín mặt trăng. bọc nước. Họ lấy cỏ tranh kết thành các
Chín mặt trời và tám mặt trăng bị trúng hình người và loài vật rồi lấy nước trong
tên rơi mất. Hết bảy năm, nhờ con gà trống bọc tưới lên, các hình nộm biến thành
gáy bảy lần, mặt trời và mặt trăng còn lại người và nhiều loài vật. Từ đó, loài người
mới về... Một ngày kia, gặp nạn hồng thuỷ, trên mặt đất trở nên đông đúc. Ông Trời,
có hai chị em nhảy vào cái “ndông dang” Bà Đất vì thế ngày càng tránh xa nhau...
lềnh bềnh theo mặt nước lên tận trời. Chử Truyện Người cung trăng và nguồn gốc
Lầu thấy vậy liền cho rồng hút cạn nước loài người của đồng bào Dao kể: Ngày xưa,
hạ giới. Trên đời chỉ còn hai chị em nên có hai vợ chồng sinh được hai con trai.
phải lấy nhau làm vợ chồng. Khi người Ông chồng cùng hai con lập mưu bắt Thần
vợ sinh ra một bọc thịt, họ bèn cắt ra, mỗi Sấm để ăn thịt. Thần Sấm bị bắt giam,
mảnh ném xuống đất hoá ra một người, nhân chủ nhà đi vắng, Thần Sấm tìm cách
mặt đất từ đấy lại trở nên đông vui, có xin nước hai đứa trẻ rồi trốn thoát và trả
nhiều dân tộc do ông chúa Mông thống trị. ơn chúng bằng một chiếc răng thần. Hai
Một lần, các dân tộc tranh nhau đất, chúa anh em đem chiếc răng đi trồng, mọc ra
ra lệnh cho họ chạy thi. Khoảng đất mỗi một dây bầu, rồi sinh một quả lớn. Gặp
người chạy qua đêm là phần riêng của họ. trận đại hồng thuỷ, hai anh em chui vào
Ai không về kịp, gặp mặt trời mọc ở đâu quả bầu nên sống sót. Khi người cha về
thì ở đấy. Người Mông gặp mặt trời ở đỉnh gặp nước dâng cao, bèn lật ngược cái ô
núi, vì vậy họ ở núi cao... ngồi vào trong tránh nạn. Nước dâng sát
Truyện Ông Trời, bà Đất của đồng bào gầm trời. Thần Sấm sợ, vội cho nước rút.
Sán Chay kể: Vũ trụ do ông Trời và bà Cán ô của người cha mắc phải cành đa
Đất sinh ra rồi đem nguồn sống đến cho của trời, ông ta không về được nữa. Từ
mọi người. Nhưng Trời, Đất tính khí khác đó những đêm trăng sáng trên cung trăng
nhau, bà Đất khi giận dữ có thể gây lụt lội, có hình người ngồi. Nước rút, hai anh em
ông Trời lúc nổi nóng sai Thần Sấm Sét trị chui khỏi quả bầu nhưng mặt đất chẳng
người. Có một chàng trai lấy vợ sinh được còn ai nữa. Họ lấy hạt bầu gieo khắp nơi,
hai người con. Mẹ chàng ốm, đi tìm thuốc hạt nẩy mầm hóa thành người Kinh, người
khắp nơi... Có người mách phải ăn gan Tày, người Dao, người Nùng, người Thái,
Thiên Lôi mới khỏi bệnh. Chàng lên trời người Mông...
và bắt được Thiên Lôi nhốt vào cũi. Nhân Đồng bào Pà Thẻn cũng có những
lúc chàng đi vắng, Thiên Lôi nhờ hai đứa câu chuyện về nguồn gốc vũ trụ và loài
1. Lan Khai: Bóng cờ trắng trong sương mù, Tiểu thuyết thứ bảy - Phổ thông bán nguyệt san, số 211, 1938,
tr.59.
