Page 17 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

một hội viên là tên Ba le "tức ba Chac" là đầy tớ của chánh tổng Than. Khi cơ sở

giao truyền đơn cho tên Bale đem đi tuyên truyền, thì hắn làm phản, đem số
truyền đơn đó đến báo cho chánh Than. Được chánh Than bày mưu, Bale đem
số truyền đơn đó bí mật đưa vào dấu trong nhà bà Nguyễn Thị Phúc và nhà anh
Nguyễn Văn Viên, rồi đi báo lý trưởng và dõng đến khám nhà, bắt hai người,

sau đó bắt thêm 9 người nữa đều là những người trong tổ chức đưa vào sở cẩm
Tuyên Quang rồi đưa về Phú Thọ tra tấn.
Cuối cùng chúng bỏ tù 11 người, trong số đó 10 người đã chết trong tù,
chỉ còn lại một đồng chí là Cao Văn Đương nay là huyện uỷ viên huyện Yên

Sơn
Cuối năm 1942 đồng chí Thại bị bắt ở chợ Khổng, bị đưa về Phú Thọ
giam giữ và tra tấn hỏi cung. Sang đầu năm 1943 tôi bị bắt ở Phủ Đoan Hùng và
đồng chí Đào Duy Kỳ cũng bị bắt ở ở thị xã Phú Thọ. Sau một thời gian thì cơ

sở mỏ than bị khủng bố nặng, lần này chúng bắt tới gần 100 công nhân trong đó
một số đồng chí như Đặng Như Quang, Mai Trần Hải, Quyết Tâm và Hồng ...
chúng tra tấn rất dã man, mặc dầu nhận hay không nhận chúng đều tuyên án
người nặng nhất là 5 năm, nhẹ nhất cũng một năm, còn lại phần đông từ 2 đến 3

năm tù ngồi, giam tại nhà tù Tuyên Quang, bởi thế phong trào ở mỏ than thị xã
Tuyên Quang lúc này tuy còn một vài đồng chí như Hải Bằng và Lê Bá Nghiêm
nhưng không bắt được liên lạc với xứ uỷ nên đành phải chờ đợi. Đến ngày 9-3-
1945 Nhật đảo chính Pháp, ta phá nhà tù đón một số đồng chí ra khỏi nhà tù lúc

đó Chi bộ Mỏ than trở lại hoạt động, cử một số đồng chí vào chiến khu tham gia
vào đội quân giải phóng, đến ngày 17-8-1945 cùng với bộ đội về giải phóng thị
xã Tuyên Quang, giành thắng lợi hoàn toàn.

17