Page 16 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

Sang năm 1941 tôi liên lạc tới soi Hồng Lương và soi Sính để công tác.

Trong năm ấy chúng tôi có tổ chức ba cuộc mít tinh lớn để vận động nhân dân
chống đế quốc Pháp và bọn phát xít Nhật, có mời một số nhân dân tiến bộ ở
Chiêu Yên và Phúc Ninh tới dự, kết quả đã vận động được nhân dân đấu tranh
không phá ngô trồng thầu dầu, không đi phục vụ cho bọn chánh tổng, lý trưởng

và không nộp thuế đầu mẫu bằng thóc… thắng lợi, phong trào được phát triển;
chúng tôi lấy soi Sính và soi Hồng Lương làm cơ sở in tài liệu như truyền đơn,
biểu ngữ và khẩu hiệu để giao cho các cơ sở. Rồi từ đó chúng tôi tiếp tục gây cơ
sở cách mạng ra khắp vùng thượng huyện Yên Sơn và ven hai bờ sông Gâm như

xã Chiêu Yên, xã Phúc Ninh, Tân Long, Tân Tiến và làng cô Ba.... ngoài ra tôi
còn về Đoan Hùng (Phú Thọ), Vĩnh Yên để xây dựng và phát triển cơ sở cách
mạng.
Lúc này, vì đấu tranh đã chuyển từ hình thức công khai sang bí mật nên

vào những ngày lễ lớn như 1/5 và những ngày lễ của địa phương như tiệc đền
Thượng, đền Hạ, đền Ỷ La, hội chùa Hang xã An Khang…chúng tôi tổ chức rải
truyền đơn, dán khẩu hiệu ở những nơi đông người như các đường phố hay
trong trại lính khố xanh, trại lê dương, bốt điện bên nhà máy sàng, có lần đưa cả

truyền đơn vào nhà tù hay đóng mảng chuối thả trôi sông... để kêu gọi nhân dân
các dân tộc đứng dậy noi gương nhân dân Nga và các chiến sĩ Ba Son đánh đuổi
bọn thực dân Pháp, Nhật, giành lại cơm áo ruộng đồng và nhà máy. Cũng vào
khoảng năm 1941, trong lúc nhân dân 2 tỉnh Tuyên Quang và Phú Thọ đang

phải tập trung hàng nghìn người làm sân bay cho đế quốc Pháp và Nhật ở cây số
5 đường Tuyên - Hà, đã 3 lần tôi cùng đồng chí Hồng rải truyền đơn, treo cờ kêu
gọi nhân dân ủng hộ Bắc Sơn khởi nghĩa và chống bắt phu, bắt lính. Việc này
gây được ảnh hưởng rất lớn trong nhân dân 2 tỉnh. Ngoài ra còn giao truyền đơn

và cờ cho anh em công nhân thuyền sắt đêm lên rải và treo ở mỏ Đầm Hồng.
Bọn đế quốc đã phái một số mật thám đến dò xét nhưng không khám phá được;
ảnh hưởng của Đảng được đề cao.
Năm 1941, truyền đơn và khẩu hiệu cách mạng xuất hiện khắp nơi, bọn

đế quốc cho mật thám đi lùng sục nhưng không bắt được quả tang ở đâu; cuối
cùng chúng bắt một số công nhân mỏ than, trong đó có một số đảng viên đưa vào
dinh tuần phủ để tra hỏi. Sau đó, chúng đưa 4 người, trong đó có đồng chí Kiên về
Hà Nội, nhưng trong lúc chúng chưa hỏi cung thì ở bên ngoài chi bộ có chủ

trương rải truyền đơn nhiều nơi như trại khố xanh, trong nhà tù, trong dinh tuần
phủ và treo cờ ở núi Dùm để đánh lạc hướng kẻ thù. Kết quả sau 1 tháng chúng
thả hết công nhân về mỏ than làm việc và cả 4 người chúng đưa về Hà Nội cũng
được thả. Sautrận khủng bố các đồng chí và công nhân vẫn được an toàn nên họ

càng tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và phong trào càng thêm vững chắc.
Sang năm 1942 là lúc phong trào dâng lên cao, cơ sở ở các nơi bắt đầu
được mở rộng thì do thiếu cảnh giác, cơ sở của ta ở soi Sính đã phát triển thêm

16