Page 146 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

1
NHỮNG NGÀY KHỞI NGHĨA

TẠ XUÂN THU
Nguyên Bí thư Tỉnh ủy Tuyên Quang
lâm thời) 1945

Vào cuối năm 1944, phong trào cách mạng ở Tuyên Quang phát triển khá
mạnh mẽ. Nhiều cơ sở đã được xây dựng khắp các vùng dân tộc ít người, nhất là
ở nơi có đồng bào Dao và Tày, trước hết là ở huyện Sơn Dương.

Trước tình hình đó, xứ uỷ Bắc kỳ chủ trương tổ chức cho một số cán bộ
vượt ngục ra ngoài hoạt động. Sau khi nhận được chỉ thị của Xứ uỷ và kế hoạch
của các đồng chí bên ngoài, đồng chí Song Hào lúc đó là bí thư chi bộ Chợ Chu
giao cho tôi nhiệm vụ chuẩn bị tổ chức vượt ngục. Lúc đó tôi là chi uỷ viên phụ

trách kinh tế nhà tù. Công tác chuẩn bị được tiến hành một cách lặng lẽ nhưng
vô cùng khẩn trương. Nữ đồng chí Kim hoạt động ở bên ngoài làm công tác vận
động lính khố xanh coi tù. Các đồng chí Dục Tôn, Hồng Thái ở ngoài cũng ráo
riết chuẩn bị cho chúng tôi đủ mọi thứ cần thiết nào là quần áo thường dân, bánh

trái lương ăn đi đường, việc chuẩn bị phải hết sức chu đáo, bí mật mới thành
công vì lúc đó sự kiểm soát của đế quốc rất ngặt. Ở nhà tù Chợ Chu, anh em tù
chính trị hàng ngày bị đưa lên núi làm việc. Lính khố xanh coi tù dưới chân núi
kiểm soát chúng tôi bằng cách đánh mấy tiếng mõ, chúng tôi làm ở trên núi cùng

phải gõ mấy tiếng trả lời. Nếu bọn lính không thấy tiếng mõ trên núi trả lời, lập
tức chúng sẽ báo động chuyển cho nhau để truy nã.
Thời gian trôi đi lặng lẽ nhưng lòng chúng tôi như lửa đốt.
Qua nhiều đợt chuẩn bị chu đáo ngày 11-10-1944 chúng tôi gồm tất cả 12

người đã vượt ngục. Cuộc sống cực khổ trong lao tù chấm dứt. Như chim sổ
lồng được bay bổng tự do, chúng tôi vượt núi qua đèo đi hết 7 ngày đêm thì về
tới khu du kích ở châu Sơn Dương. Được trở về hàng ngũ cách mạng, qua gian
khổ trong tù, sức khoẻ tuy kém đi nhưng chúng tôi ai nấy đều phấn chấn hẳn lên,

hăm hở lao ngay vào công tác mới. Các đồng chí Chu Văn Tấn, Dục Tôn, Hồng
Thái, ông già Tư và một số bà con người Dao đã chờ sẵn để đón chúng tôi tại
một khu rừng. Một sự phân công được tiến hành gấp. Mỗi người trong số chúng
tôi khẩn trương nhận nhiệm vụ mới. Riêng tôi được phân công về hoạt động ở

Phượng Liễn. Lúc mới về đây tôi vào nhà ông Chiểu. Vài ngày sau tôi ra ngoài
lán cùng với đồng chí Dục Tôn và một số nữ đồng chí nữa như chị Ân, chị La,
chị Lê, chị Cúc....
Về Phượng Liễn, tôi bắt tay ngay vào việc xây dựng và phát triển các tổ

chức quần chúng đồng thời trực tiếp huấn luyện quân sự cho anh chị em tự vệ.

1 In trong cuốn Một lòng vì cách mạng, Sđd.
146