Page 70 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 70
70 ĐỊA CHÍ TUYÊN QUANG
cùng các cation kiềm, kiềm thổ ở các đất III- ĐẶC ĐIỂM TÀI NGUYÊN ĐẤT TUYÊN QUANG
vùng đồi núi nóng ẩm. 1. Phân loại đất, đặc điểm các nhóm
Cùng với quá trình feralit, quá trình đất, đơn vị đất
hình thành kết von và đá ong được diễn
ra mạnh mẽ ở vùng bán sơn địa (ở độ cao 1- Nhóm đất phù sa (Fluvisols) - ký
<170m), chủ yếu là sự tích lũy sắt, nhôm hiệu FL
trong môi trường đất chua với mùa khô Nhóm đất phù sa có diện tích khoảng
hanh và mùa ẩm xen kẽ nhau. Quá trình 10.520 ha, chiếm 1,79% diện tích tự nhiên,
phân bố ở thành phố và tất cả các huyện,
kết von đá ong là quá trình phát triển của trong đó tập trung nhiều nhất ở các huyện:
loại đất giàu sắt, nhôm có liên quan đến Chiêm Hóa khoảng 3.080 ha, Sơn Dương
nước ngầm dưới đất. Khi đất có kết von khoảng 2.530 ha, HàmYên khoảng 1.460 ha,
đá ong thì đó là đất xấu, thoái hoá, bí chặt, Yên Sơn khoảng 1.280 ha, thành phố Tuyên
chất dinh dưỡng bị rửa trôi, đất chua ảnh Quang khoảng 1.210 ha.
hưởng đến sự phát triển của cây trồng. Nhóm đất phù sa được hình thành do
sự bồi đắp phù sa của các con sông lớn,
5. Quá trình xói mòn và rửa trôi
suối nhỏ chảy qua địa bàn tỉnh Tuyên
Tuyên Quang có lượng mưa lớn trong Quang như sông Lô, sông Gâm, sông
năm và lượng mưa lại phân bố không đều. Phó Đáy, suối Nậm Luông (Lâm Bình),
Diện tích đồi núi của tỉnh chiếm 90% diện suối Quãng (Chiêm Hoá)... Phù sa của
tích đất tự nhiên và phân bố chủ yếu ở địa các sông lớn như sông Lô, sông Gâm có
hình cao có độ dốc lớn, nên đã gây ra hiện cấp hạt mịn, thành phần cơ giới nặng. Các
tượng bào mòn lớp đất mặt vào mùa mưa. suối nhỏ trên các vùng địa hình có độ dốc
Ở một số nơi, do sử dụng đất không hợp lớn, lưu lượng dòng chảy lớn, khả năng
lý, cùng với lớp phủ thực vật bị suy giảm tích tụ phù sa không nhiều nên đất phù sa
đã làm cho quá trình xói mòn, rửa trôi diễn các ngòi suối có thành phần cơ giới nhẹ.
ra mạnh và kéo dài, tạo nên những rãnh Nhiều diện tích đất phù sa phân bố ở địa
xói mòn bóc đi một lượng đất mặt khá lớn hình tương đối thấp trũng, thoát nước khó
hoặc được sử dụng sản xuất lúa nước hai
làm suy giảm độ phì nhiêu của đất. vụ nên có tầng glây rõ.
Để hạn chế quá trình trên, người dân Căn cứ vào tiêu chí phân loại định
Tuyên Quang đã sớm biết làm ruộng bậc lượng, nhóm đất phù sa của tỉnh Tuyên
thang hoàn chỉnh hoặc nửa hoàn chỉnh Quang được phân chia chi tiết thành 3 đơn
để vừa ngăn chặn bào mòn tới mức thấp vị đất và 6 đơn vị đất phụ.
nhất kéo dài thời gian giữ ẩm khi chuyển + Đất phù sa glây (Gleyic Fluvisols) - ký
từ mùa mưa sang mùa khô hạn; đồng hiệu FL.g
thời cũng trồng cây theo đường đồng Diện tích khoảng 7.280 ha, chiếm
mức, trồng cây trên đỉnh đồi, trồng băng 1,24% diện tích tự nhiên. Đất này phân
phân xanh, trồng xen, trồng gối. Ngoài bố ở tất cả các huyện, tập trung nhiều ở
tác dụng hạn chế bào mòn còn cung cấp huyện Chiêm Hóa khoảng 2.120 ha, huyện
thêm cho đất một lượng chất hữu cơ để Hàm Yên khoảng 1.080 ha, huyện Sơn
góp phần giữ ẩm, giải phóng lân và giảm Dương khoảng 1.650 ha, huyện Yên Sơn
độ chua, cung cấp thêm dinh dưỡng cho khoảng 850 ha, huyện Lâm Bình khoảng
cây trồng. 730 ha. Đơn vị đất này phân bố ở địa hình
