Page 660 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 660
660 ĐỊA CHÍ TUYÊN QUANG
1. khai thác thuỷ sản tự nhiên có nhiều sông, suối nhỏ, nhưng lượng cá,
Tuyên Quang là tỉnh có hệ thống sông tôm tự nhiên không còn nhiều, vì vậy, cá
ngòi rất phong phú và đa dạng như sông được đánh bắt ở suối hiện nay được coi là
Lô, sông Gâm, sông Phó Đáy và sông đặc sản.
Chảy, là nơi có thể khai thác các nguồn Để khai thác cá, tôm tự nhiên, trước
lợi thuỷ sản tự nhiên trong đó có những đây còn dùng nhiều loại dụng cụ như
loài đặc sản nổi tiếng như cá dầm xanh, chài, cần câu, nơm, dậm, đó... Hiện nay,
cá anh vũ, cá chiên... Từ năm 2006, hồ các dụng cụ này gần như không còn vì
thuỷ điện Tuyên Quang tích nước, là nơi cá, tôm trong đồng ruộng, mương máng
khai thác, nuôi trồng các nguồn lợi thuỷ không còn nhiều, vì thế cũng không còn
sản của tỉnh. nhiều người đi khai thác cá, tôm tự nhiên
Tuyên Quang có cá anh vũ, một loại như vài chục năm trước.
cá quý hiếm. Tương truyền, xưa kia cá Những năm trước đây, các loại cá,
này được dâng lên vua, vì vậy nó còn có tôm, cua,... trên đồng ruộng có khá nhiều
tên khác là cá tiến vua. Cá anh vũ sống nên người dân thường xuyên đi đánh bắt
trong hang đá, ăn rêu. Vào mùa nước để cải thiện bữa ăn. Những ngày hè nắng
trong, từ tháng 2 - 3 nó chuyển ra ngoài. nóng thì đi bắt cua, cá trên đồng ruộng;
Đây là mùa bắt cá anh vũ. Cá anh vũ gần như nhà nào cũng có người đi bắt,
không nhiều và rất khó bắt. Nó là loại cá kể cả trẻ con. Khi mưa rào thì dùng đèn
màu trắng, mồm giống mồm lợn, nặng soi cá để bắt cá ban đêm. Gần như quanh
khoảng vài kg, thịt thơm ngon. Cá chiên năm trên đồng ruộng có nhiều người đi
là loài cá ngạnh, cũng là loại cá đặc trưng đánh bắt thuỷ sản nước ngọt. Sản phẩm
của Tuyên Quang; thịt màu vàng nghệ, có đánh bắt không nhiều nên phần lớn là
con nặng hơn 10 kg. phục vụ cho đời sống gia đình, những
Tuỳ theo từng vùng, từng dân tộc mà người đánh bắt chuyên nghiệp thì đem
có các dụng cụ và cách đánh bắt cá khác sản phẩm đánh bắt được ra chợ bán.
nhau. Nhân dân thường đánh bắt cá theo Trước đây, có nhiều gia đình chuyên sống
mùa, bằng kinh nghiệm mà biết được mùa bằng nghề đánh bắt thuỷ sản tự nhiên,
nào đánh bắt cá nào; khúc sông, suối nào nhất là những hộ ven sông.
có lắm cá... Dụng cụ đánh bắt cá cũng rất Hiện nay, các nguồn lợi thủy sản tự
đa dạng: lưới, chài, vó, cần câu,... nhiên giảm đi nhiều so với trước đây do
Khai thác thuỷ sản tự nhiên là nghề khai thác, đánh bắt quá mức. Nhiều người
truyền thống của các ngư dân sống ven đánh bắt kiểu huỷ diệt như dùng điện làm
sông. Trên các con sông lớn ngư dân cho các loại cá con chết, mặt khác hệ thống
thường sử dụng các phương tiện và ngư thuỷ lợi với kênh mương, cống đập ngăn
cụ khai thác như thuyền chèo bằng tay để không cho nước tự nhiên tràn ngập tự do
kéo lưới vét, lưới quây. Ngoài ra, còn dùng vào đồng ruộng cũng làm giảm nguồn
các loại lưới bén để thả trên sông, dùng thủy sản tự nhiên. Điều quan trọng nữa là
thuyền (chủ yếu là thuyền nan) để đuổi việc dùng nhiều thuốc bảo vệ thực vật và
cho cá dính vào lưới. Trên các sông nhỏ, phân hoá học, thuốc trừ cỏ trong quá trình
thường dùng vó để bắt cá. Tuyên Quang canh tác cũng làm suy giảm nguồn lợi
