Page 342 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 342
342 ĐỊA CHÍ TUYÊN QUANG
ghè. Cũng giống như ở Nà Thìn, những di Công cụ hình bầu dục được chế tác từ
vật đá này bị sạt lở, lăn rời từ trong tầng những mảnh cuội bổ lớn. Thường những
cuội kết xuống, bởi đã phát hiện được một mảnh đá này đã có phần rìa cạnh, người
số công cụ ngay trong tầng cuội kết. Đồ đá xưa đã ghè xung quanh hướng tâm viên
bị lớp patin bao phủ khá dày. Ngoài đồ đá cuội, vết ghè lan rộng trên bề mặt cuội.
đẽo, trong tầng cuội kết không có bất cứ Đây là loại hình công cụ điển hình trong
tài liệu khảo cổ nào khác. Nói cách khác, văn hóa Hòa Bình.
tầng văn hóa khảo cổ ở đây rất mờ nhạt, Công cụ mảnh được chế tác từ những
phân tán. mảnh tước có kích thước lớn hoặc mảnh
Lấy địa điểm Khuổi Bốc làm trung cuội bổ. Những mảnh đá này đã có một
tâm, đã khảo sát trên bề mặt bậc thềm rìa cạnh sắc, người xưa chỉ cần ghè nhẹ ở
trong phạm vi bán kính 1.000m. Kết quả là phần riềm cuội để làm tăng thêm độ sắc
không có di vật đá nào xuất lộ trên bề mặt của rìa lưỡi. Trong một số trường hợp, rìa
bậc thềm. lưỡi công cụ được tu chỉnh lần hai. Đáng
Tại Khuổi Bốc, đã phát hiện được 22 chú ý là có những công cụ mảnh mang đặc
công cụ chế tác từ đá cuội lấy từ nguồn điểm kỹ thuật và hình dáng loại rìu ngắn
nguyên liệu tại chỗ, gồm: 9 công cụ chặt Hòa Bình.
đập thô, 4 công cụ hình bầu dục, 3 công Căn cứ vào tài liệu khảo cổ học thu
cụ mũi nhọn, 3 tiêu bản mảnh tước, 1 chày được, các nhà khảo cổ học cho rằng Khuổi
nghiền, 2 cái nạo làm từ mảnh cuội lớn. Bốc là một địa điểm khảo cổ học Tiền sử
Công cụ chặt đập thô thường có kích thuộc loại hình thềm sông, thềm bậc I của
cỡ vừa phải với các dáng hình khác nhau. sông Gâm. Cũng giống như Nà Thìn, do
Người ta gia công ở một đầu viên cuội và những yếu tố ngẫu nhiên mà một số công
trên một mặt cuội tạo thành rìa tác dụng cụ cuội ghè được phát hiện nằm ngay
lồi hoặc lõm. Kỹ thuật tạo lưỡi khá đơn dưới chân các taluy sạt lở. Những di vật
giản, chỉ bằng một lớp ghè với vài ba nhát đá này bị sạt lở, lăn rời từ trong tầng cuội
ghè mạnh liên tiếp đã tạo ra một rìa lưỡi kết thuộc thềm bậc I xuống. Loại hình
khá cân đối, gần vuông góc với trục dọc kỹ thuật chế tác công cụ đá ở đây tương
của viên cuội. Không có kỹ thuật tu chỉnh đương với công cụ Phia Vài. Đây là địa
phần rìa lưỡi. Một số ít tiêu bản có rìa xiên. điểm cư trú của cư dân thuộc văn hóa
Đầu đối diện với phần lưỡi thường được Hòa Bình.
giữ nguyên vỏ cuội để làm đốc cầm. 3- Địa điểm Bắc Giòn I: Thuộc bản
Loại công cụ mũi nhọn thường được Bắc Giòn, xã Xuân Tiến , cách địa điểm
1
tạo tác từ những hòn cuội có kích cỡ trung Khuổi Bốc 1,5 km về phía bắc. Địa điểm
bình và có mặt cắt ngang hình oval, hoặc này cũng thuộc loại hình thềm sông, phân
góc cạnh. Thường thì người xưa tạo loại bố ở thềm bậc I bên bờ trái của sông Gâm,
công cụ này bằng cách ghè từ phần giữa cao 10 - 15m so với mặt nước. Tại khu vực
hai rìa dọc của viên cuội và ghè thu nhỏ này, lòng sông được mở rộng phình ra, ở
dần về một đầu cuội. Đốc cầm thường giữ giữa sông có cù lao nổi phân đoạn sông ở
dáng vẻ cuội tự nhiên. đây thành hai dòng chảy.
1. Xã này từ năm 2002 nằm trong lòng hồ thủy điện Tuyên Quang, đã giải thể.
