Page 340 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 340
340 ĐỊA CHÍ TUYÊN QUANG
vài chiếc rìu đá được mài nhẵn và đồ gốm Lớp văn hóa sớm nằm ở phía dưới
văn thừng. Đáng chú ý là người tiền sử đã dày hơn 1m, chứa nhiều công cụ lao động
kè đá xung quanh di cốt người chết để tạo ghè đẽo như công cụ chặt đập, nạo cắt,
thành một huyệt mộ hình bầu dục. cuốc tay có đầu nhọn cùng một số đá
Có 65 công cụ cuội ghè đẽo, gồm: rìa nguyên liệu. Tất cả đều được chế tác từ
lưỡi ngang, rìa lưỡi dọc, 1/4 cuội, công những viên cuội sông suối, bằng kỹ thuật
cụ hình đĩa, hình bầu dục, rìu ngắn, hình ghè đẽo thô sơ. Loại hình công cụ ở lớp
móng ngựa; công cụ mài, gồm rìu tứ giác, này mang đặc trưng văn hóa Hòa Bình
rìu, bôn có vai, dao đá: 8 hiện vật; công cụ như công cụ hình đĩa, hình bầu dục, rìu
mảnh tước: 20 di vật; chày nghiền, hòn kê: ngắn. Cũng đã tìm thấy một số chiếc rìu
3 chiếc; mảnh tước: 557 mảnh; đồ trang mài hạn chế phần lưỡi.
sức: 8 thỏi đá mài tròn; đồ gốm: 187 mảnh, Trong lớp văn hóa muộn dày gần 1m
trong đó 112 mảnh có hoa văn. Về chất (nằm bên trên), thuộc lớp văn hóa hậu kỳ
liệu, phần lớn thuộc loại gốm khá mịn, Đá mới, ngoài những công cụ đá cuội ghè
loại gốm thô chiếm tỷ lệ nhỏ. Gốm được đẽo đã tìm thấy rìu có vai, mài nhẵn toàn
chế tạo từ đất sét pha cát, phần lớn gốm có thân; đặc biệt là đã tìm thấy đồ gốm thô
xương màu xám. Hoa văn phần lớn là loại dày được nặn bằng tay, độ nung thấp, bên
văn thừng mịn. Đã xuất hiện hoa văn khắc ngoài trang trí văn thừng. Cũng là lần đầu
vạch nhưng số lượng rất ít; cách trang trí tiên người Nguyên thủy ở Thẳm Vài đã
hoa văn khá đơn giản. biết dùng đồ gốm.
3- Di chỉ hang Thẳm Vài: Thẳm Vài Trong các lớp văn hóa, đã tìm thấy
là một hang lớn, nằm trên sườn dãy núi khối lượng lớn xương răng động vật và vỏ
nhuyễn thể sông suối như ốc, trai, trùng
đá vôi thôn Bản Câm, xã Phúc Sơn, huyện trục; vỏ mai rùa lớn. Đó chính là tàn tích
Chiêm Hóa cao khoảng 40m so với chân thức ăn của người Tiền sử. Đáng chú ý là
núi. Cửa hang hình vòm cao lớn quay về đã tìm thấy dấu vết cháy và vết chặt trên
hướng nam chếch tây, trông xuống một những đoạn xương ống, chứng tỏ người
thung lũng rộng có một con suối chảy qua. Nguyên thủy đã phân chia con thú săn
Đường lên hang rất thuận tiện. Bề mặt được thành nhiều phần và nướng trên lửa.
hang khá bằng phẳng, rộng gần 1.000m , Những dấu tích còn lại cho thấy săn bắt,
2
trần hang hình vòm đầy nhũ rủ. Phần lớn hái lượm chiếm vị trí đặc biệt quan trọng
diện tích cửa hang có ánh sáng tự nhiên, trong phương thức tìm kiếm nguồn thức
thuận lợi cho con người cư trú. ăn của người Nguyên thủy nơi đây. Sự có
Dấu tích của người Nguyên thuỷ tìm mặt của nhiều đá cuội nguyên liệu, phác
thấy chủ yếu ở khu vực giữa hang. Tầng vật đá và mảnh tước ở đây chứng tỏ việc
văn hóa dày gần 2m, nằm sâu dưới bề mặt gia công công cụ được làm tại chỗ.
hang hơn 10cm. Tầng văn hóa có độ kết Có thể Thẩm Vài là một di tích cư trú
cấu khá mềm, được hình thành bởi đất sét của nhiều thế hệ cư dân nguyên thủy. Lớp
trong hang đá có màu nâu sẫm, xen lẫn cư trú sớm nhất thuộc cư dân văn hóa Hòa
vỏ nhuyễn thể sông, suối và di vật khảo Bình muộn, có niên đại khoảng 8.000 năm
cổ. Qua mặt cắt địa tầng, thấy di tích có 2 cách ngày nay, lớp cư trú muộn thuộc giai
lớp văn hóa phát triển trực tiếp lên nhau, đoạn hậu kỳ đá mới có niên đại khoảng
không có lớp phân cách. 4.000 năm cách ngày nay.
