Page 239 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 239
239
Phêìn thûá hai: DÊN CÛ - DÊN TÖÅC
Hiện nay, trang phục truyền thống gỗ, vì kèo có kết cấu đơn giản, chủ yếu là
của phụ nữ Na Mẻo, Mông Đen hầu như ba cột với một xà kép hoặc hai xà ngang
không còn, phụ nữ các nhóm Mông Trắng, (một trên, một dưới). Người Mông thường
Mông Hoa vẫn còn nhiều người mặc trang dựng nhà ở lưng chừng núi, gần khe nước,
phục truyền thống, một số thanh niên chỉ con suối. Nhà cửa thường nhỏ, đơn giản
mặc trang phục này trong các dịp lễ hội. so với các dân tộc khác.
2- Trang phục nam Cột nhà bằng gỗ chôn xuống đất hoặc
Trang phục nam của các nhóm người kê trên đá tảng. Mái bằng ván gỗ, cỏ gianh
Mông giống nhau, đều gồm có áo, thắt hoặc lá cọ. Vách thưng bằng ván gỗ hoặc
lưng, quần. phên nứa. Người Mông Hoa ở nhà trình
Áo cánh bằng vải lanh đen, dài khoảng tường, dùng đất sét đầm, nện thành bức
70 cm, cổ đứng, may theo kiểu tứ thân, xẻ tường đất dày 40 - 50 cm ở ngoài nhà khung
ngực, không có cầu vai, nối ống tay áo; gỗ ba gian.
được cắt may bằng cách lấy hai mảnh vải Mặt bằng sinh hoạt trong nhà người
khổ 40 cm có chiều dài phù hợp với kích Mông tổ chức khá thống nhất trong cộng
thước người mặc, gấp đôi lại thành bốn đồng. Gian chính giữa, giáp vách hậu, bao
thân áo. Hai thân sau khâu vắt lại thành giờ cũng là nơi đặt bàn thờ tổ tiên. Gian
một đường ở sống lưng. Hai vạt trước mở này là gian thiêng, chỉ để tiếp khách và
bảy cúc được làm bằng vải. Áo xẻ tà đối ăn uống, làm đám cưới, đám tang. Gian
xứng hai bên cạnh hông, có bốn túi (hai túi đầu hồi (thường là về phía đông) dành
trên ngực, hai túi ở vạt). Gấu tay áo và gấu cho sinh hoạt của các thành viên nam và
áo đều được gấp mép vào trong. khách nam; ở gian này thường có bếp phụ.
Quần bằng vải láng đen, kiểu chân què, Gian đầu hồi bên kia (thường là về phía
dài tới mắt cá chân; cạp can, không luồn tây), dành cho phụ nữ, đồng thời cũng là
chun nên khi mặc vấn mối về phía trước, nơi đặt bếp chính (loại bếp lò kín). Nhà có
buộc dây vải hoặc dây lưng phía ngoài. gác bếp để đựng lương thực, hạt giống, đồ
Điều đặc biệt ở quần nam là cách khâu đan lát... Với người Mông Trắng thì gian
ghép ống đũng vào nhau rất kỹ thuật. đầu hồi phía đông là nơi sinh hoạt chính
Thắt lưng là một đoạn vải đen dài và là buồng của chủ gia đình; gian đầu hồi
khoảng 3,25 m, rộng khoảng 0,3m; khi mặc phía tây là gian kê giường khách và các
quần thì dùng dây lưng này cuốn thành từng thành viên khác của gia đình.
vòng quanh bụng. Nam giới người Mông đi
giày vải, đội mũ nồi. Hiện nay, không còn 8. Ẩm thực
nhiều người mặc trang phục truyền thống Trước kia, lương thực chính của người
mà đã chuyển sang mặc Âu phục. Mông là ngô chế biến thành mèn mén. Ngô
Trẻ em dân tộc Mông mặc trang phục hạt được xay thành bột bằng cối đá hoặc
kiểu dáng giống người lớn, nhưng trang cối gỗ. Xay xong thì sàng sạch đầu mày.
trí đơn giản hơn. Hiện nay, phần lớn mặc Đổ bột ngô ra mẹt, tưới một ít nước lạnh
như trẻ em người Kinh. vào bột, dùng tay vò cho bột thấm nước
đều rồi cho vào chõ gỗ để đồ. Khi đun
7. Nhà ở phải thật to lửa. Khi hơi nước từ chảo bốc
Người Mông ở nhà đất, nhà thường xuyên qua bột lên miệng chõ độ nửa tiếng
có ba gian, không chái. Khung nhà bằng thì đổ bột ngô ra mẹt. Tiếp tục vẩy nước lã
