Page 236 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 236
236 ĐỊA CHÍ TUYÊN QUANG
càng tốt đối với những khu rừng rộng và vải lanh màu đen, cổ tròn, mở cúc từ cổ
có nhiều thú lớn như lợn rừng, gấu, hổ... ra vai rồi xuống nách và eo. Thân trước
Phải chọn ra một ông chủ săn, thường là và thân sau đều được tạo bằng mảnh vải
người có kinh nghiệm để chỉ huy đội săn. liền. Áo không cắt tay rời thân mà cắt liền
Họ phân công nhiệm, vụ cho từng thợ săn, cầu vai; can ở giữa ống tay đến gấu ống
người thì đuổi thú và hô hoán, người thì tay, trang trí hoa văn trước ngực xuôi theo
đón lõng, người điều khiển chó săn, người nẹp áo từ cổ xuống nách phải, trên khuỷu
soi đèn (săn ban đêm), người theo dấu tay áo. Đó là kỹ thuật ghép vải để tạo
chân con thú... Thú săn được chia đều cho thành các băng vải, khoảnh vải màu khác
mọi người, riêng người có công bắn trúng nhau nhằm tạo ra đường nét hoa văn. Tay
con thú đầu tiên được hưởng thêm cái áo khâu trong, ống tay không rộng lắm
đầu, bốn chân được chia cho chủ có chó (khoảng 12 - 15 cm), gấu ống tay được
săn giỏi. ghép 3 đường vải màu trắng và đỏ. Cúc
Đặt bẫy: Là hình thức bắt săn thú phổ áo bằng vải. Áo rộng và không chiết eo.
biến từ xưa đến nay, hiện vẫn còn dùng Váy: Được may bằng vải lanh nhuộm
bẫy sập, bẫy thừng... Bẫy được làm bằng chàm, dài 75 - 80 cm, là loại váy hở, khi
cây tre chẻ nhỏ, phần cuối có một cây mặc quấn quanh người, hai đầu chồng lên
đóng vuông góc với cần đứng ở rìa trái nhau khoảng 20-30 cm ở phía sau lưng.
hoặc phải của thanh tre. Từ thanh tre có Cạp can bằng vải khác màu, khâu liền
một thanh khác nhỏ hơn đóng cùng, đây từ thân váy, kéo dài ra hai đầu tạo thành
là que để sập vào thân hay chân khi thú dây buộc váy. Thân váy chia thành hai dải
va vào; đầu đứng được làm dài, phần trên hoa văn. Trên cạp còn xếp 86 nếp gấp đều
ngọn nhỏ hơn và một dây kéo xuống phía nhau, trên cùng khâu chiết xương cá để
dưới có tác dụng như một lò xo; ở dưới có tạo nếp cho đều và đẹp. Dải băng hoa văn
một lẫy nhỏ, thanh tre trên được đẩy lên dưới cạp váy rộng khoảng 25 cm, in hoa
và gài lẫy. Khi thú đi qua chạm vào lẫy, lẫy văn sáp ong màu trắng và xanh lơ, trên
bật ra làm dây ở trên kéo thanh tre nằm đó được tạo nhiều nếp gấp hơn phần cạp
ngang và kẹp thú không thể chạy được. (khoảng 200 nếp) để tạo độ xoè rộng cho
Loại bẫy này thường đặt đứng dưới đất, váy. Tiếp đến là dải hoa văn nổi hình quả
bẫy những con vật đi kiếm ăn ở mặt đất trám, đường diềm, hình thoi... với màu đỏ
như gà rừng, chuột, sóc, rắn... là chủ đạo. Chân váy bằng vải đỏ, để tự
Hiện nay, việc đi săn vẫn tồn tại ở một nhiên, không tạo gấu.
số làng nhưng không thường xuyên. Tạp dề: Gồm 2 chiếc, chiếc đeo phía
Hái lượm là công việc của phụ nữ, khi trước, 1 chiếc đeo phía sau, che hết 2/3 chiều
đi rừng, người ta thường tìm các loại rau, dài của váy. Tạp dề gồm hai lớp vải, bên
nấm, mộc nhĩ, hoa quả, đào củ mài, củ trong là vải thường, bên ngoài được thêu
nâu... để cải thiện bữa ăn, bù đắp lương hoa văn nổi và ghép nhiều loại vải, trong đó
thực vào lúc giáp hạt. các màu đỏ, vàng, trắng. Tạp dề dài khoảng
45 cm, đầu rộng khoảng 30 cm, thân loe
6. Trang phục dần xuống mép gấu (gấu rộng khoảng 50
1- Trang phục nữ cm). Đầu tạp dề được trang trí hoa văn và
- Trang phục nữ Mông Hoa gồm: áo, váy, ghép vải màu đối xứng theo chiều ngang.
yếm, xà cạp, túi đựng tiền. Áo may bằng Thân tạp dề trang trí hoa văn và vải màu
