Page 117 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 117
Phêìn thûá nhêët: TÛÅ NHIÏN VAÂ TAÂI NGUYÏN THIÏN NHIÏN 117
lửa (Catopuma temnincki), mèo rừng + Gấu ngựa to lớn, trọng lượng cơ thể
(Primailurus bengalensis). Trước đây đều có con đạt tới 200 kg. Nhiều năm trước, số
có ở Tuyên Quang, chủ yếu là ở các khu lượng cá thể của loài gấu này còn tương
rừng nguyên sinh, rừng thứ sinh, rừng cây đối phong phú, nhưng hiện nay chỉ còn rất
bụi thấp, rừng tre nứa. Hiện nay, số lượng ít. Gấu ngựa chỉ còn tồn tại ở các khu rừng
nhóm này còn rất ít, một số loài đã gần xa khu dân cư, khu bảo tồn (Nà Hang,
như bị tiệt chủng. Chiêm Hóa, Lâm Bình), hoặc được nuôi
Đại diện các loài thuộc họ mèo có ở nhốt ở các gia đình để lấy mật làm thuốc.
Tuyên Quang gồm: + Gấu chó nhỏ hơn gấu ngựa, con lớn
+ Báo lửa (Catopuma temminckii (Vigors nhất chỉ khoảng 30 - 40 kg. Gấu chó không
et Horsfield, 1927); Felis temminckii có giá trị kinh tế cao bằng gấu ngựa nên ít
(Vigors & Horsfield, 1927). Tên gọi khác bị săn bắt hơn, vì vậy số lượng gấu chó còn
của loài này là: Beo (việt), tu phay (Tày), tu trên các khu rừng của Tuyên Quang nhiều
bền (Dao). Kích thước của chúng cỡ trung hơn gấu ngựa, tuy vậy cũng không nhiều.
bình trong họ mèo, thân dài 84 - 92 cm, - Họ chó có số lượng loài nhiều nhất
đuôi dài 45 - 56 cm, chân sau dài 16,5 - 18 (hơn 10 loài). Đại diện họ chó có:
cm. Mặt có hai vệt sáng từ gáy đến đỉnh + Cáo (Vulpes vulpes - Canis vulpes.
đầu. Lông mầu vàng da bò hay xám hung, Thuộc họ chó (Canidae), bộ ăn thịt
đuôi có hai mầu, phía trên tối phía cuối (Carnivora).
sáng bạc. Thức ăn của báo lửa là thú nhỏ. + Cheo cheo: thuộc họ cheo (Tragulidae),
Loài này không có mùa sinh sản rõ rệt. sống ở địa bàn các huyện Hàm Yên, Chiêm
Thời gian mang thai là 95 ngày. Nơi sống Hóa, Nà Hang, Sơn Dương và Yên Sơn, tuy
của báo lửa ở nhiều kiểu rừng khác nhau, số lượng không nhiều.
chúng không có chỗ ở cố định, và thường - Họ cầy (Viverridae) có mặt ở rừng
sống đơn độc, làm tổ ở gốc cây, hốc đá. Báo núi Tuyên Quang, gồm: Cầy hương
lửa là loài thú hiếm, giá trị kinh tế cao, còn (Vivercula indiea), cầy giông (Viveria
rất ít trong thiên nhiên do bị săn bắt nhiều. zibetha), cầy mốc (Paguma larvata),
+ Báo gấm - Pardofelis nebulosa (Griffth, cầy mực (Arctictir binturong), cầy vôn
1821) - Felis nebulosa (Griffth, 1821). Tên bắc (Hemigulus owstoni Thomas, 1912;
gọi khác: Báo vân (Việt). Thuộc loài cỡ lớn Chrotogale owstoni Thomas, 1912).
trong họ mèo, thân dài 95 - 115 cm, đuôi dài Cầy giông, cầy hương sống trong
66 - 86 cm, chân sau dài 16 -19 cm. Mắt viền rừng, cầy móc cua sống ven sông suối,
đen. Má có hai vạch đen song song. Bộ lông đầm nước, ao hồ, thậm chí ven làng bản,
mầu xám xanh với nhiều vân mây lớn ở chúng sống, ẩn nấp trong các bụi cây rậm
lưng, sườn. Bụng mầu trắng vàng có chấm rạp. Thức ăn của cầy móc cua là chuột và
đen nhỏ. Chân có chấm đen nhỏ. Đuôi có các động vật nhỏ. Trong họ nhà cầy thì
các khoanh đen. Thức ăn của báo gấm là cầy hương có giá trị kinh tế cao nhất. Cây
thú nhỏ, chim. Mùa sinh sản vào mùa hè, hương đực có tuyến xạ thơm, có giá trị làm
thời gian mang thai khoảng 95 ngày, mỗi thuốc và hương phẩm, loài này hiện nay
lứa đẻ 2 - 4 con. Báo gấm sống trong rừng rất hiếm.
rậm nhiều tầng, làm tổ ở hốc đá, hốc cây. - Họ chồn (Mustelidae) có các loài: chồn
- Họ gấu (Unsus) có hai loài chính là vàng (Martes flavigula), bạc má (Melogale
gấu ngựa (Unsus thibetarus) và gấu chó personata), lửng lợn (Aretonyx cillaris),
(Unsus malynus). rái cá (Lutra lutra)...