Page 1029 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 1029

1029
                                                                        Phêìn thûá nùm: VÙN HOÁA


               trên  gò  đất  ở  ngã  ba  sông  Lô  với  ngòi   Hằng tháng, vào ngày rằm và ngày mùng
               Mục - nơi được xem là “sơn kỳ thủy tú”.         1 âm lịch, dân địa phương hay khách vãng
               Đền thờ Trần Hưng Đạo, đồng thời cũng           lai vào đền tế thần lễ Phật. Đồ lễ là hoa
               thờ cả Thánh Mẫu và Đức Phật, theo quan         quả, vàng mã, gạo mới và tiền công đức
               niệm  tam  giáo  đồng  nguyên.  Đền  được       tùy tâm để cầu may, giải hạn. Hằng năm,
               lập từ thời Lê (năm 1738). Năm 1966, đền        vào ngày 15-4 âm lịch, các tín đồ vào đền

               bị bom Mỹ phá hủy, từ đó các lễ hội bị gián     làm lễ dâng hương mừng ngày Phật Đản.
               đoạn. Năm 2008, lễ hội đền Bắc Mục chính            c) Nghi thức lễ Thánh Mẫu
               thức được phục hồi. Xưa, lễ hội đền được            Hằng năm, ngày 20-2 âm lịch là ngày
               tổ chức thường xuyên và có nghi thức long       lễ  Thánh  Mẫu.  Buổi  sáng,  bà  con  tụ  tập
               trọng, là nơi tập trung sinh hoạt văn hoá       ở  đền;  mỗi  thôn  một  mâm  lễ  hoa  quả,
               tín ngưỡng tiêu biểu nhất của Hàm Yên.          xôi thịt, vàng mã, tiền bạc tùy tâm. Ông
               Lễ hội đền Bắc Mục có quan hệ mật thiết         trưởng đền hướng dẫn bài  trí  đồ thờ  và
               với sinh hoạt lễ hội đình Thác Cấm cùng         thắp nhang khai tế, vào dự lễ có đại diện

               khu vực.                                        các thôn bản. Ông trưởng tế đọc bài văn
                   a)  Nghi  thức  lễ  Đức  Thánh  Trần  đền   tế kể về công đức của hai vị Thánh Mẫu,
               Bắc Mục                                         như:  ban  cho  nguồn  nước  (Mẫu  Thoải),
                   Hằng năm, vào 20-8 âm lịch, diễn ra lễ      sinh tạo giống nòi (Mẫu Âu Cơ) đã phù trợ
               đền Ông, nhân dân về dâng hương tưởng
               nhớ Đức Thánh Trần. Đó cũng là ngày hội         cho dân ấm no, hạnh phúc, sức khoẻ dồi

               lớn nhất trong năm tại huyện lỵ. Những          dào, mùa màng tốt tươi... Sau đó là lễ rước
               ngày đầu tháng, ông trưởng đền họp với          kiệu Mẫu từ đền Bắc Mục vào đình Thác
               các cụ phụ lão, bàn bạc sửa sang đền để         Cấm thôn Vực Ải. Trong đình có ban thờ
               chuẩn bị đón lễ. 7 giờ sáng ông trưởng đền      Bà chúa Thượng Ngàn và vị Thành hoàng
               cùng các cụ phụ lão vào dâng hương. Lễ          làng. Nghi thức lễ rước có đầy đủ cờ quạt
               gồm một thủ lợn luộc đặt trên mâm xôi           và đội binh. Rước kiệu Mẫu phải là những
               và hai mâm hoa quả, vàng mã,... được đặt        nam thanh, nữ tú tuổi từ 15 đến 18, chưa
               vào ban thờ chính điện. 8 giờ, các cụ vào       lập gia đình, mặc trang phục theo từng sắc

               bái đường và đọc bài khai tế rồi thực hành      tộc. Đi theo kiệu Mẫu là các cụ già, rồi đến
               nghi thức bái lạy. Theo nghi lễ, ông trưởng     ban nhạc và đội múa, vừa đi vừa múa hát
               tế mở hòm sắc phong ra trình tế. Ông chủ        rộn  ràng,  theo  sau  là  người  dân  dự  hội.
               tế đọc ba bản sắc và một bài từ kết thúc        Rước Mẫu vào ngự đình làm lễ theo thứ
               lễ trình tế. Sau lễ trình tế, các ông trưởng    tự già trước trẻ sau. Lễ xong, mọi người
               thôn (hào biện) đại diện cho các nơi vào        thụ lộc, vui chơi.

               bái lạy. 11 giờ trưa, các cụ phụ lão và các vị      Sinh  hoạt  văn  hoá  tâm  linh  của  đền
               khán thủ thụ lộc ở nhà oản, trong đền và        Bắc Mục và đình Thác Cấm có mối quan
               nhà dân xung quanh.                             hệ gắn bó từ lâu đời theo tục thờ Mẫu. Đây
                   b) Nghi thức lễ Phật                       là  nơi  có  những  nét  riêng  về  phong  tục
                   Ngoài thờ Đức Thánh Trần, xưa đền           “hợp tín” tế lễ từ xưa theo nhận thức của
               Bắc Mục có gian hậu cung thờ Phật. Nghi         nhân dân: “Thần, Phật, Thánh đồng linh”
               thức lễ Phật cũng giống ở các chùa khác,        (Thần, Phật, Thánh đều linh thiêng).
               nhưng  được  tổ  chức  trong  đền,  bởi  khu

               vực  huyện  lỵ  xưa  không  có  chùa  riêng.        5. Lễ hội đình Thác Cấm
   1024   1025   1026   1027   1028   1029   1030   1031   1032   1033   1034