Page 70 - Lịch sử đảng bộ Tuyên Quang 1945 - 1970

những thành quả quan trọng: phong trào bình dân học vụ được mở rộng, ngành
giáo dục phổ thông được cải tiến, diện mù chữ ngày càng bị thu hẹp. Phong trào
xóa nạn mù chữ không chỉ lan rộng ở vùng thấp, trong đồng bào Kinh, Tày mà
còn đi sâu vào vùng cao, vùng xa, trong các dân tộc ít người.
Cuối năm 1949 toàn tỉnh đã có 72 trường tiểu học với 94 giáo viên, 3.883
học sinh. Từ tháng 1 đến tháng 10-1949 đã xóa mù chữ cho 3.378 người và có
14.065 người đang theo học bình dân học vụ, thanh toán nạn mù chữ ở 50 thôn
và 3 xã Ỷ La (Yên Sơn), Bình Lục (Yên Bình), Tam Đa (Sơn Dương); đào tạo
được 61 giáo viên bình dân học vị, 427 cán bộ xóa mù chữ; mở 18 lớp xóa mù
chữ cho đồng bào Dao thuộc Na Hang, Sơn Dương, Hàm Yên. ngoài ra tỉnh còn
xây dựng được một trường trung học với 126 học sinh. Năm 1950 toàn tỉnh đã
có 41.796 người được xóa mù chữ. Huyện Sơn Dương là huyện đầu tiên trong
toàn quốc đã thanh toán xong nạn mù chữ và được Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi
thư khen ngợi. Thực tế công tác giáo dục trong thời gian này cho ta bài học kinh
nghiệm là muốn thành công trong công tác phát triển giáo dục, ngoài việc làm
cho nhân dân thấy rõ ích lợi và quyền được học, có sự đầu tư thỏa đáng về mọi
mặt, chúng ta còn cần phải có cách thức tổ chức các trường, lớp và chương trình
học tập phù hợp với từng địa bàn, từng dân tộc.
Đánh giá chung về công tác văn hóa, giáo dục thời kỳ này, Hội nghị đại
biểu Đảng toàn tỉnh lần thứ tư (6-1949) đã chỉ rõ: Tuy còn một số nhược điểm
là nhà trường phân phối không đều, không sát với thực tế, thiếu giáo viên, sách
vở, nhất là sách giáo khoa và tài liệu bằng tiếng địa phương... nhưng phải thấy
rỗ rằng phong trào học tập của quần chúng rất cao: “Người nào cũng muốn học,
cả đến đồng bào (dân tộc ít người) cũng đi học, các sách vở chỉ lưu hành ở
thành thị trước đây đã thâm nhập cả vào thôn quê, báo chí xuất bản ngày một
1
nhiều nhưng vẫn chưa dấp ứng kịp với sự đòi hỏi của nhân dân” .
Cùng với công tác củng cố chính trị, phát triển kinh tế, kết quả đạt được
trong lĩnh vực văn hóa xã hội thời gian này đã góp phần tạo nên những chuyển
biến sâu sắc tình hình chung của tỉnh, tạo điều kiện cho chúng ta đóng góp
nhiều hơn cho công tác kháng chiến, kiến quốc của dân tộc.
Hơn 4 năm cùng toàn quốc kháng chiến, dưới sự lãnh đạo của Đảng, phát
huy truyền thống cách mạng của quê hương, nhân dân Tuyên Quang đã làm nên
những kỳ tích: đánh thắng 2 cuộc tấn công lớn của địch, bảo vệ an toàn Bác Hồ
và các cơ quan Trung ương đầu não kháng chiến, giữ vững vùng căn cứ địa
kháng chiến của cả nước. Đánh giặc đi đôi với xây dựng cuộc sống mới, tỉnh đã
duy trì, phát triển tốt các hoạt động kinh tế, văn hóa, xã hội, qua đó từng bước
tăng cường thêm sức mạnh của Đảng, của cách mạng, đóng góp nhiều công sức
cho kháng chiến, đưa địa phương đi lên, hòa nhịp với cả nước chuẩn bị đầy đủ
các điều kiện để đưa cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược của dân
tộc chuyển qua giai đoạn tổng phản công.

1 . Trích báo cáo của đồng chí Trần Thanh Quang, Bí thư Tỉnh ủy tại Hội nghị đại biểu toàn tỉnh lần thứ 4 (6-
1949). Tài liệu lưu trữ Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Tuyên Quang.

70