Page 61 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

Bọn mật thám cũng đã đánh hơi thấy bố tôi về ở vùng này. Chúng thấy

nhân dân ở đây không chịu đi phu, không chịu nộp thuế chúng càng ráo riết theo
dõi. Bọn chức trách vừa dụ dỗ vừa đe doạ nhân dân. Để đối phó với âm mưu của
chúng, bố tôi đến từng gia đình giải thích, động viên để củng cố tinh thần quần
chúng. Nhiều lần bố tôi đã trạm trán với những tên tay sai nham hiểm, nhưng

được nhân dân che trở, bảo vệ, bố tôi không bị lọt vào tay chúng.
Từ ngày về đây sống gần gũi với đồng bào, giúp đỡ đồng bào cách làm
ăn, tuyên truyền cách mạng bố tôi đã gây được cảm tình sâu sắc với quần chúng,
được mọi người trong xóm yêu quý.

Qua nhiều đợt lùng sục, không bắt được bố tôi, chúng làm náo động cả
vùng xung quanh: "Có cộng sản về làng!". Rồi chúng đi sục vào từng nhà, tra
hỏi hết gia đình này đến gia đình khác. Tình hình lúc này thật gay go. Bố tôi
nghĩ nếu không chuyển đi nơi khác hoạt động thì chúng sẽ đàn áp nên đầu mùa

thu năm 1942 bố tôi lại đem gia đình về xã Trung-Sơn, phủ Yên-Sơn, lần này
phải đi vào ban đêm. Đến nơi ở thứ ba này, bố tôi lại tiếp tục lao vào hoạt động
cách mạng. Bố tôi thường bảo: "Người cách mạng phải có quyết tâm cao. Con
đường cách mạng là con đường đầy chông gai".

Cuối mùa đông năm 1943 vào những ngày gần tết nhân dân trong làng
chuẩn bị đón tết cổ truyền của dân tộc, một sự việc quan trọng đã xảy ra: Hai giao
thông viên là Triệu Sinh Hội và Triệu Văn Hiệu mang một số tài liệu gồm truyền
đơn, công văn, báo…đi sang xã Thành Công, huyện Chợ Đồn, tỉnh Bắc Cạn. Trên

đường công tác khi đến đồn Thành-Cóc thuộc xã Hùng Lợi huyện Yên Sơn thì bị
bọn tổng xã đoàn và lính dõng đi tuần bắt được. Khi bắt được hai anh em có mang
theo tài liệu, bọn thống trị như đã thấy được mồi. Do đó vào khoảng tháng một
1944 chúng mở một cuộc khủng bố nhân dân và bắt 24 người đem về dinh tuần

phủ thị xã Tuyên Quang giam giữ. Chúng đã theo dõi hoạt động của bố tôi từ lâu
nên chúng đe doạ:
- Bao giờ bắt được tên Hiến thì chúng mày mời được tha về nhà mà ăn
tết!

Bọn chúng hý hửng tưởng bắt giam 24 người là bắt được bố tôi. Nhưng
nhân dân ở đây mặc dầu không được về nhà ăn tết, bà con vẫn không tiết lộ điều
gì, một lòng bảo vệ cán bộ cách mạng, quyết không để cán bộ lọt vào tay chúng.
Chúng đánh đập tra khảo 24 người vô cùng dã man. Đồng chí Đặng Hiến Long

bị chúng đánh, khi về đến nhà thì ho chết. Đánh đập tra khảo cũng không kết
quả, bọn thống trị còn cho lính về làng lùng sục không sót nhà nào.
Địch vẫn tiếp tục truy lùng bắt cán bộ để phá phong trào. Một hôm tên tri
phủ Đèo Văn Phú dẫn một tốp tay chân ập vào làng, ra lệnh cho lý trưởng đến

bắt bố tôi đem ra tỉnh. Tên Đèo Văn Phú vốn là một tay sai đắc lực cho Pháp.
Nó hung ác khét tiếng, chuyên lùng cơ sở cách mạng của ta để bắt cán bộ, đàn
áp phong trào.

61