Page 41 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

CỨU QUỐC QUÂN VÀ QUẦN CHÚNG CÁCH MẠNG XÃ THANH LA
1
KHỞI NGHĨA GIÀNH CHÍNH QUYỀN CÁCH MẠNG THẮNG LỢI

NGHIÊN BÚT NGỌC
Cán bộ lão thành cách mạng,

nguyên đội viên Cứu Quốc quân III

Xã Thanh La nay là xã Minh Thanh, được bí mật xây dựng cơ sở cách
mạng từ đầu năm 1943, bắt nguồn ở thôn Lê, Đồng Tép, Làng Dõn, Làng Bâng,

Cầu Toa.
Đầu tiên là số anh chị em dân nghèo được kết nạp vào tổ chức hội, rồi tới
những người có sự bất bình với bọn tổng lý kỳ hào trong xã; sau để đảm bảo thế
đứng vững chắc, bọn tổng lý đương chức khó bề xử sự đối với cách mạng nên

đã phát triển vào con cháu anh em họ hàng của bọn chúng. Như vậy đến năm
1944, khắp thôn bản trong xã đều có cơ sở cách mạng Việt Minh. Từ sau ngày
tên Chánh tổng đánh trống gọi lính dõng định bắt hại anh em chúng tôi vào đầu
tháng 11-1944. Tôi và đồng chí Tạ Xuân Thu đã đến tận nhà trấn áp, giáo dục

bắt làm cam đoan đối với cách mạng, qua phân tích tình hình nhận định thấy
rằng sớm muộn cũng sẽ bị lộ nên chúng tôi đã thỉnh thị cấp trên cho tổ chức một
cuộc mít tinh, được cấp trên đồng ý.
Cuộc mít tinh tiến hành ở núi Thâm Nuầy thôn Lê, phái đoàn cấp trên đến

dự có 12 đồng chí trong đó có đồng chí Song Hào và Tân Hồng, lý dịch trong xã
đều được mời đến dự đông đủ, số được cách mạng trấn áp giáo dục từ trước, còn
số chưa biết qua cuộc mít tinh đã hiểu được cách mạng cộng sản là người cứu
dân cứu nước khỏi ách nô lệ nên đã bảo vệ, giúp đỡ cách mạng.

Ngày mồng 3-3-1945, nhận được thư của thượng cấp triệu tập đồng chí
Thu đi họp, cơ sở cử anh Truyền là lính dõng đội nón chóp, mang súng đưa đi
ban ngày, đêm về phổ biến tình hình nhiệm vụ: "Thời cơ đã đến"! Chuẩn bị khởi
nghĩa giành chính quyền. Sáng mồng 4-3-1945, họp tại lán Ao Gà có đồng chí

Thu, Cúc và tôi bàn kế hoạch chuẩn bị lực lượng chờ lệnh cấp trên tiến hành
khởi nghĩa. Vũ khí giao cho ông Nghiên Bút Vượng, ông Vượng lấy danh nghĩa
tổng đoàn thu súng của bọn lính dõng trong tổng để kiểm tra, đồng thời phát
động anh em mua sắm vũ khí, ai có súng kíp, súng hỏa mai thì nhanh chóng làm

đạn, sắm dao găm, mã tấu, giáo mác, gậy… mỗi người đều có một thứ vũ khí để
đánh địch. Lương thực, thực phẩm tạm vay của nhà giầu, kê danh sách giao cho
đồng chí Tiến Hùng và Bút Ấm đến từng nhà dạm hỏi trước, số người xung
phong vào đội quân cách mạng đi chiến đấu cướp chính quyền ngày một nhiều .

1 Bản viết tay, lưu tại Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Tuyên Quang
41