Page 37 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

trở thành một cốt cán có khả năng vận động quần chúng, góp công lớn trong

việc gây dựng và phát triển phong trào ở Thanh La và Phượng Liễn.
Làng Sảo nằm ngay trên đường từ Đăng Châu vào Phượng Liễn. Ở đấy
các cô Hiểu, Lộc... được cô Chiểu, cô Lê giác ngộ giáo dục, đã trở thành những
hội viên phụ nữ cứu quốc tích cực. Khi tôi đến Phượng Liễn mở các lớp huấn

luyện, các cô đã đến dự đều dặn. Các cô tích cực tuyên truyền vận động chị em
không những ở Làng Sảo mà cả làng Cây Mơ, sát ngay đồn Đăng Châu. Dần
dần phong trào mở rộng khắp xã Phượng Liễn, rồi toả ra Làng Sảo, Cây Mơ,
1
Đăng Châu, lên Thanh La, ra Đa Năng, Trúc Khê, Thác Dẫng và chỉ trong một
thời gian ngắn cả vùng trung tâm châu Sơn Dương đã có cơ sở cách mạng,
phong trào tiến lên rầm rộ.
Bọn địch phản ứng điên cuồng. Tên tri châu cho gọi bọn tổng lý lên hoạnh
hoẹ về tội "không ngăn ngừa cộng sản hoạt động"(!) và ra lệnh tăng cường lùng

sục vào những vùng khả nghi. Sau mấy lần sục sạo, khám xét không kết quả,
bọn địch quay ra đe doạ lý trưởng Phượng Liễn mà chúng ngờ vẫn có liên lạc
với cách mạng. Một lần, ngay tại châu lỵ Sơn Dương lúc đó đóng tại Thiện Kế,
trước mắt đông đủ tổng lý kỳ hào toàn châu, tên tuần phủ Tuyên Quang hùng hổ

chỉ vào mặt lý Phú quát: "Mày cứ liệu cái thần hồn, nếu xã mày có xảy ra điều gì
thì mày sẽ mất đầu!". Tên quản Phúc, trưởng đồn khố xanh Đăng Châu cũng
phải phụ hoạ: "Lý trưởng Phượng Liễn phen này thế nào cũng rũ tù về tội chứa
chấp cộng sản...".

Nhưng bất chấp mọi phản ứng của địch, phong trào vẫn cứ vùn vụt tiến lên.
Vào những ngày giữa tháng 12-1944, các đồng chí Khánh Phương, Hiến
Mai, Chu, Hiền, Vân, Tạ Xuân Thu, Phúc Quyền, Hồng Hải, Hồng Long, chị
Ân, các cô Nguyệt, Cúc, Hát, Lê và tôi, những cán bộ hoạt động ở khu vực này,

đều đến Phượng Liễn dự hội nghị cán bộ khu vực lần thứ hai. Hội nghị đánh giá
phong trào phát triển tốt, có chất lượng, nhất là các tổ chức quần chúng ngày
càng được kiện toàn vững mạnh. Sau khi nhận định tình hình thế giới và trong
nước có những chuyển biến nhanh chóng rất có lợi cho cách mạng, hội nghị

quyết định các địa phương xúc tiến chuẩn bị đón thời cơ để phát động phong
trào khởi nghĩa giành chính quyền từng bộ phận và đẩy mạnh đánh du kích...
Một đội tuyên truyền vũ trang được thành lập, có nhiệm vụ di động viên các cơ
sở, tổ chức các cuộc diễn thuyết, mở triển lãm sách, báo, tranh ảnh và cả một số

vũ khí, để gây thêm tin tưởng cho quần chúng. Các đồng chí Khánh Phương,
Hiền, Chu, Vân, và các chị Ân, Hát được chỉ định vào đội tuyên truyền vũ trang.
Và ngay tại hội nghị này, buổi triển lãm đầu tiên của đội đã khai mạc trước sự
hân hoan cổ vũ của mọi người. Một lá cờ đỏ sao vàng to lớn do các hội viên cứu

1 Thuộc xã Bình Yên, huyện Son Dương
37