Page 45 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

Ngay ngày hôm sau chúng bắt thêm 6 người nữa, số anh chị em này phần

lớn cũng ở soi Hồng Lương, soi Sính, thị xã cộng với hai đồng chí bị bắt trước
và tôi là 11 người. Hôm sau chúng xích tay chúng tôi ấn vào xe kín có lính canh
đem về nhà lao Phú Thọ. Ngồi trên xe chúng tôi không nói chuyện với nhau
được mà chỉ trao đổi bằng mắt như có ý dăn dò: Chúng ta phải cố gắng chịu

đựng dù có phải hy sinh cũng nhất định không khai, khai ra càng làm hại các
đồng chí, còn mình chúng cũng chẳng tha. Khi chưa bị bắt đã có lần các đồng
chí lãnh đạo căn dặn rằng làm cách mạng phải chịu đựng gian khổ, phải có ý chí
bất khuất....

Nhớ tới lời dặn dò tôi càng phấn chấn tin tưởng nên lúc này tuy sa vào tay
giặc tôi vẫn bình tĩnh biết trước rằng thế nào chúng cũng tra khảo mình đây, tôi
kiên quyết dù có chết cũng không khai.
Bọn lính dõng giải chúng tôi vào nhà lao Phú Thọ. Chúng nhốt riêng mỗi

người một nơi, trong số 11 người có hai đồng chí Phúc và Hỷ là nữ, Tôi bị nhốt
chung với hai anh em tù cũ đã bị giam từ lâu. Vừa mới bị nhốt hôm trước thì
hôm sau thằng mật thám Can cho gọi chúng tôi lên ngay phòng tra tấn. Anh em
tù cũ ở đây rất lo cho tôi, qua anh em được biết thì tên Can này rất gian ác, chính

tay hắn đã đánh chết mấy người của ta. Hắn là con chó trung thành của tên
chánh mật thám Se, người Pháp. Thằng Can được nó rất tin cậy. Tên lính dắt tôi
lên phòng tra tấn. Trong phòng bày biện đơn giản: Một chiếc bàn và một chiếc
ghế. Thằng Can đã ngoài sẵn ở đó. Góc phòng để một hòm điện. Thoáng nom

thấy thằng Can, tôi đã biết ngay nó là một thắng gian ác, nham hiểm. da mặt nó
tai tái, đôi lông mày rậm rịt, mắt đỏ như mắt cá chầy, đầu đội chiếc mũ phớt loại
đắt tiền, tay áo sơ mi xắn lên đến khuỷu, nom như lúc nào cũng chuẩn bị đánh
người. Hắn thấy tôi vào, ném vội điếu thuốc lá đang hút dở xuống nền nhà, xông

lại lột quần áo tôi rồi bắt đầu tra tấn. Hắn cắm điện vào tay chân tôi. Lúc đầu
điện giật, toàn thân tôi thấy như kiến bò, còn nghe thấy thằng Can chửi bới tục
tằn. Lát sau điện giật mạnh cả người co dúm lại, đau quá tôi dần dần lịm đi. Hắn
ngừng cắm điện, một lúc lâu tôi mới tỉnh lại. Tôi liếc mắt thấy tên Can lôi chiếc

áo thấm đầy máu từ trong mồm tôi quăng ra một bên.
Lúc này tôi thấy người mềm nhũn ra và thèm uống nước. Ngay trận đòn
phủ đầu, thằng Can không khai thác được gì ở tôi. Nó cho lính đưa tôi về buồng
giam. Thấy tôi về, hai đồng chí tù cũ xúm lại thăm hỏi và động viên làm cho tôi

rất cảm động.
Nằm trên nền xi măng giá lạnh trong xà lim, tôi nhớ lại hồi năm 1940
trong một buổi họp ở soi Hồng Lương có đồng chí cán bộ nói với tôi một câu:
"Cậu làm công tác tốt sẽ ở nhà gianh, làm không tốt sẽ ở nhà gạch". Lúc ấy tôi

không hiểu đầu đuôi ra sao cả, nghĩ bụng làm cách mạng đem lại cơm no áo ấm
cho dân nghèo, mình không bị bóc lột nữa sẽ có nhà gạch ở, nhưng sao đồng chí
ấy nói ngược lại? Đến nay nằm trong tù, tôi mới tự giải đáp được thắc mắc đó.

45