Page 47 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

bọn chúng. Sống trong tù, được sự chăm sóc thương yêu của các đồng chí tôi

càng tin, một lòng tin mãnh liệt vào lực lượng cách mạng. Những lúc bị tra tấn,
những lúc phải đương đầu ác liệt với địch, tôi càng giữ vững được lập trường
cách mạng. Mỗi lần như thế tôi lại thắng tên Can một bước, lại thắng bọn đế
quốc một bước...

Đã hơn bốn tháng bị đánh đập, tra tấn, giam giữ ở Phú Thọ tôi nghĩ không
biết chúng còn làm gì tôi nữa đây. Mãi cho đến tháng 6-1942, thằng Can cho gọi
tôi và một số đồng chí lên buồng giấy đứng xếp hàng một. Thằng chánh mật
thám cầm tờ giấy có ghi tội chúng tôi hất hàm nói:

- Hôm nay cho gọi chúng mày lên là để cho chúng mày về Tuyên Quang.
Nói xong hắn gọi lính đưa chúng tôi ra xe ô tô đỗ sẵn ở ngoài đường.
Thằng Can vẫn không quên nhắc bọn lính đi áp giải xích tay chúng tôi lại rồi
hắn mới thong thả vào nhà.

Chúng tôi bị giam giữ ở nhà lao Tuyên Quang để chờ ngày tuyên án. Tên
phó đề lao thấy chúng tôi bị bắt đến hỏi han có vẻ thân mật:
- Các anh bị bắt về tội làm cộng sản à?
Một đồng chí trong chúng tôi trả lời:

- Vâng, ông xếp đã biết chúng tôi từ lâu, chúng tôi là những người lương
thiện, quanh năm chỉ biết cày cuốc, thế mà họ bắt chúng tôi đánh đập dã man rồi
kết tội là cộng sản.
Hắn thở dài có vẻ thông cảm:

- Thời buổi này chẳng biết thế nào cả, chúng tôi làm việc cho nhà nước
mà cũng chẳng yên thân đấy.
Vì phong trào cách mạng Tuyên Quang ngày một lên cao, một số tên tay
sai làm việc cho đế quốc như tên phó đề lao này cũng đã bớt thói hống hách.

Hắn run sợ trước phong trào cách mạng. Trong thời gian bị giam giữ ở nhà lao
Tuyên Quang chờ ngày tuyên án, tên phó đề lao đối xử với chúng tôi cũng có
phần dễ dãi như hàng ngày chỉ bắt đi làm nương hoặc gánh vôi gạch. Những tên
lính canh gác cũng bớt những hành động đánh đập. Sang đầu năm 1943 toà án

Tuyên Quang gọi chúng tôi lên để tuyên án. Một phiên toà không có trạng sư
bào chữa thậm chí những người mà chúng cho là tội phạm cũng không được nói,
chỉ được nhận tội. Tên chánh án khép chúng tôi vào tội cộng sản phá hoại nhà
nước. Chúng kết án tôi bốn năm tù và mười năm quản thúc còn các đồng chí

khác cũng bị kết án từ ba năm trở lên.
Sau đó chúng giải một số đồng chí đi các nhà tù khác, còn tôi và hai đồng
chí nữa là người Tuyên Quang thì chúng giam lại ở nhà lao Tuyên Quang. Trong
khi bị giam giữ chúng tôi luôn tìm cách vượt ngục về hoạt động. Tháng ba năm

1945 Nhật đảo chính Pháp bọn lính Pháp ở Tuyên quang cuống cuồng bỏ chạy.
Anh em lính khố xanh canh gác nhà lao được tuyên truyền cách mạng từ trước,
nhân dịp này cũng bỏ về nhà khá đông. Tên chánh đề lao người Pháp cũng rục

47