Page 228 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

những buổi sinh hoạt cơ quan như diễn đàn tự do, hội thảo tranh luận về chủ

nghĩa Mác -Lênin, nơi nổi lên những "nhà chính trị" mới của cơ quan như Minh
Chi, Đỗ Uông. Tôi nhớ mãi bài báo tường của Dụ đố vui: "Anh nào hay đập tầm
"phoòng", chính trị cao vút sách "thông" thuộc "loòng", trả lời:" Anh Đỗ hay
đập tầm phoòng, chính trị cao vút sách thông thuộc loòng" Vì anh Đỗ Uông hơi

ngọng không nói được vần "ong" mà chỉ nói được vần "oong". Ấy vậy mà tại
hội trường này có lần anh Đỗ còn thuyết trình về con "oong" rất hấp dẫn…
Cuộc phát động quần chúng giảm tô, giảm tức trong nhân dân, chúng tôi
lại học tập để hiểu biết về phong trào này. Tôi còn nhớ có một lần Bác nói

chuyện với anh em chúng tôi, Bác giải thích chỉ giảm tô giảm tức thế nào không
phải là để cho thuận mồm như ăn cơm ăn kiếc…Rồi thăm nghèo hỏi khổ ngay
trong anh em cơ quan, người có khổ kể khổ, không khổ thì nghe cho thấu nỗi
khổ của người khác….

Chúng tôi được xem phim Bạch Mao nữ, Nam chinh Bắc chiến, Công
trường hạnh phúc, Công phá Bá Linh…chúng tôi đi 20 cây số khiêng máy nổ
máy chiếu phim và căng phông chiếu phim xem, xem liền 3-4 tập có buổi từ 7
giờ tối đến 2 giờ sáng vào những tối thứ 7. Xem cho đã, cho bõ công nặng nhọc

khiêng máy qua rừng qua núi. Đi bộ 10-15 cây số đường rừng xem phim là
thường. Tuy vậy chúng tôi cũng không bỏ của nhà lá vườn, nhảy múa ca hát và
diễn kịch. Bây giờ đã có máy phát điện, không phải đốt đèn dầu hay lửa trại nữa.
Nếu có báo động tàu bay thì tắt máy phát điện là xong, hết báo động lại sáng đèn

biểu diễn. Nhà ở thoáng mát, ăn uống đủ hơn. Không còn cảnh hai bát cơm hẩm
với sung muối và vài củ lạc rang với muối mặn nữa…
Ta bao vây Điện Biên phủ, nã pháo tới tấp vào cứ điểm, nhiều tin thắng
trận trở về. Tướng Đờlát bị thương nặng, sau khi nghe tin con trai chết trận ở

đồng bằng Bắc Bộ. Địch đã núng thế, muốn ngồi đàm phán, ta nhận lời. Phái
đoàn ta do Phó thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ ngoại giao Phạm Văn Đồng dẫn
đầu đi Giơneve đàm phán, một số anh em cơ quan đi theo giúp việc. Công vệc
bù đầu, tin thắng lợi tới tấp, ta chiếm Him Lam, tiến vào cầu Mường Thanh,

chiếm sân bay…Những quả đấm thép tới tấp hỗ trợ cho tiếng nói của phái đoàn
ta ở Giơneve tới thắng lợi, băt sống Decatri làm chủ hoàn toàn Điện Biên phủ.
Phái đoàn ta trở về. ..
Sắp hoà bình rồi, chúng tôi ai cũng nao nao, hiện địch còn âm mưu gì

đây? có thực thi những cam kết ở Giơneve không? Ta tiếp quản vùng địch chiếm
đóng ở miền Bắc ra sao ? ta rút quân ở Miền nam ra sao? Nước nhà tạm chia cắt
hiện có suôn sẻ đi tới tự do bầu cử thống nhất đất nước không? Nếu thế thì còn
phải đấu tranh lâu dài, ta mới thắng lợi được một nửa, còn phải trường kỳ kháng

chiến cho đến thắng lợi hoàn toàn… Tôi nhớ lần phái đoàn anh Trần Bửu Kiếm
ra gặp Bác hồi nào, vui được gặp Bác nhưng cái buồn xa cách nó day dứt không

228