Page 226 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

Tết năm 1952, cơ quan mở hội vui chơi với dân làng ở bãi cạnh cây đa

Tân Trào. Dân làng dựng một cái sân khấu ngoài trời, vui chơi suốt ngày mùng
5 tết, có thi bắn nỏ, chạy thi nam nữ. Tối diễn kịch, dân trong vùng đến xem
đông lắm Từ Kim Lộng, Hồng Thái vào, từ Lập Binh, Khâu Lấu sang từ đèo De
xuống chật cả khoảng đất vốn là bãi cỏ này.

…
Ta giải phóng Nghĩa Lộ, đánh Nà Sản. Dân công xây dựng đường 12,
anh Bẩy chỉ đạo cho thông tuyến đường này nối liền Yên Bái - Nghĩa Lộ - Nà
Sản. Quân ta tiến về Tây Bắc giải phóng Nà Sản, Lai Châu, Tuần Giáo. Địch lập

căn cứ tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ để làm gì, co cụm lại rồi tăng cường cứ
điểm để làm quả đấm sắt chiếm lại Tây Bắc sao? Chắc là ta sẽ mở chiến dịch lớn
lắm, đoàn xe 12 của Ban kiểm tra 12 từ chỗ có dăm chiếc Commancar để làm
phương tiện đi lại cho chuyên gia, nay bổ xung thêm nhiều xe tải monnotobar

của Liên Xô. Ngoài Sơn Dương ta đã thấy nhân công làm đường để ô tô đi.
Chúng tôi từng nhóm, từng nhóm thay phiên nhau đi chỉnh huấn. Tôi đi
một khoá ở liên chi các cơ quan trung ương, anh Hoàng Tùng phụ trách. Chúng
tôi học tập nghiêm chỉnh, kiểm điểm sâu sắc, khí thế lắm, hành động thôi! Nghe

nói bên quân đội cũng chỉnh quân mạnh, từ tướng tá xuống đến tiểu đội, có nhà
quân sự phải chỉnh đi, chỉnh lại nhiều khóa mới đạt yêu cầu. Hồi đó lấy quần
chúng làm lực lượng nên nhiều vị lãnh đạo không chuyển cũng phải chuyển.
Anh Bẩy được anh em quý mến là thế mà khi kiểm điểm cũng phải khóc lên với

anh em chúng tôi. Sau đó chúng tôi lại thương anh hơn
1
Chị Cúc và cháu Dương không ở Đồng Tâm nữa, cơ quan dựng cho mấy
gian nhà cạnh nhà ông Vạn ở Lập Binh, có một bà giúp việc, nuôi một con bò
sữa cho bé. Một đêm, cháu bé nằm trên giường ngủ với bà, mẹ và cô, đốt một

đống lửa giữa nhà để sưởi ấm, con chó nằm bên đống lửa. Xoạch một cái, cọp
đã nhảy vào vồ mất con chó rồi nhảy ra. Hú vía! ngay cạnh giường nằm, sợ
nhưng làm gì được, chỉ biết đóng cửa ngõ cẩn thận hơn thôi, mà cửa ngõ toàn
tranh tre nứa cả!

Cơ quan lại rầm rập chuyển sâu vào rừng lên thượng nguồn sông Đáy trên
20 cây số, các cơ quan trung ương chuyển theo cho an toàn, phải đào hầm vào
lòng núi để họp Hội đồng chính phủ và các cuộc họp quan trọng khác, cơ quan
2
trụ lại tại làng Nhà, Kim Quan Hạ khoảng quý 2 năm 1953.
Tôi đến thăm khu lưu trữ trong lán, cạnh nhà mẹ Thi. Trưa hôm đó ra me
Ngọc ăn cơm thấy cô ẵm cháu lên nhà có việc gì đó. Tôi ngỡ ngàng, cô bé hồi ở
làng Đài mới năm ngoái thôi mà bây giờ đã lớn thế này ư. Tôi bế cháu Dương
nhưng cháu không theo vì lạ. Tôi vào thăm cơ quan cũ ở Dẫng.

1 Thuộc xã Kim Quan, huyện Yên Sơn
2 Thuộc xã Kim Quan, huyện Yên Sơn
226