Page 154 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

cơm lắm, mỗi bữa chỉ ăn được non hai lưng bát thôi. Ăn được ít, nhưng làm

nhiều, tôi rất lo cho sức khỏe của Cụ.
Ở nông thôn dạo ấy, rau xanh rất hiếm. Thấy tôi băn khoăn, hiểu ý Ông
Cụ liền hỏi:
- Nhà ta có vừng không? Có chè xanh không?

Tôi trả lời:
- Vừng cũng có, còn chè xanh thì nhiều lắm
Rồi Cụ nói:
- Thế thì không lo. Ta dùng măng chấm muối vừng, dùng chè xanh nấu

canh lấy nước chan cơm thế là ngon rồi
. Ông Cụ còn vận động gia đình tôi trồng rau muống. Cụ nói với nhà tôi
(khi ấy là chủ nhiệm Ban Việt Minh xã Tân Trào):
- Chủ nhiệm phải vận động bà con dù chạy giặc, nhưng cũng phải khẩn

trương làm mùa, không thì chết đói, cần trồng nhiều rau muống để ăn và nuôi bộ
đội nữa. Sắp tới bộ đội sẽ còn về đông hơn
Ở nhà tôi, Ông Cụ làm việc liên tục, rất ít khi nghỉ ngơi, thường thường cứ
4 giờ sáng là Ông Cụ dậy và đánh thức mọi người dậy tập thể dục. Ông Cụ rất

năng tập thể dục buổi sáng. Tập xong, Ông Cụ vào nhà lấy khăn ra khe suối rửa
mặt, sau đó về nhà ngồi vào chỗ làm việc. Tôi thấy lúc thì Cụ đọc, khi thì viết,
khi thì đánh máy, lúc thì hội ý v.v… không phút nghỉ ngơi. Thấy vậy, tôi muốn
đỡ việc giặt giũ cho Cụ. Tôi thưa chuyện đó với Đại Toàn. Nhưng Ông Cụ từ

chối, vì Cụ không muốn làm phiền nhân dân. Hôm sau, tôi lại nói, lần này, Cụ
không nỡ từ chối. Tôi đem áo của Cụ đi giặt, phơi khô, rồi khâu vá lại những
chỗ bị rách và đứt chỉ.
Làm việc suốt từ sáng đến trưa, cơm nước xong, không nghỉ, Ông Cụ lại đi.

Có lúc thì Cụ đi dạo quanh làng một tí. Nhiều khi lại vào các gia đình để xem việc
ăn uống và nghỉ ngơi của bộ đội. Khi quay về, Cụ lại tiếp tục ngồi vào chỗ làm việc
cho đến lúc gia đình dọn cơm chiều. Trong ngày cũng có lúc Ông Cụ đi xem việc
luyện tập của bộ đội. Có lần bộ đội đi lấy củi, có một số ít đồng chí không đi, Ông

Cụ liền hỏi:
- Sao các đồng chí này không đi lấy củi?
Có đồng chí trả lời:
- Thưa Cụ chúng cháu không có dao

Ông Cụ liền nói:
- Không có dao thì lên rừng dùng tay kéo, bẻ rút lấy, ngày nắng phải đi lấy
củi, lúc mưa mới có củi đun.
Tối đến, Ông Cụ làm việc cho tới khuya mới chịu đi nghỉ.Tuy bận nhiều

việc, nhưng Ông Cụ vẫn giành thì giờ để nói chuyện với gia đình và bà con
trong bản. Cụ thường gợi lên cảnh khổ của nhân dân ta dưới ách Nhật, Tây. Và

154