Page 159 - Tuyên Quang trong cách mạng tháng Tám

1
NHỚ LẠI THỜI HỢP TÁC VIỆT - MỸ Ở TÂN TRÀO

TRẦN THI MINH CHÂU
Nguyên Phụ trách Văn phòng Khu giải phóng
tại Tân Trào năm 1945

Từ đầu năm 1942, trên thế giới hình thành lực lượng Đồng minh chống
phát xít xâm lược. Một số thành phố ở Việt Nam do Nhật chiếm đóng, thỉnh
thoảng vẫn có máy bay Đồng minh ném bom. Lúc ấy tôi cũng đang hoạt động bí

mật, tổ chức các đoàn thể quần chúng và Mặt trận Việt Minh.
Từ năm 1944, phong trào cách mạng của Việt Nam đã phát triển manh
mẽ, rộng khắp. Rải rác một số tỉnh như Ninh Bình, Hưng Yên v.v..nhân dân
được du kích yểm trợn đã tổ chức phá kho thóc của Nhật chia cho dân đang có

nạn đói (đầu năm 1945) phải ăn củ chuối, rễ cây. Nhiều nơi lực lượng vũ trang
đã thành lập, mở lớp học quân sự, mua sắm vũ khí. Du kích Bắc Sơn, Đình Cả,
Vũ Nhai, Tràng Xá đã vũ trang đánh địch, vừa tiêu diệt từng bộ phận vừa thu vũ
khí của địch đủ trang bị cho một trung đội. Ở Cao Bằng, quân giải phóng đã

đánh đồn Na Ngần và Phe Khắt để lấy vũ khí.
Tháng 11 năm 1944 tình hình thế giới đã chuyển biến. Phát xít Nhật lấy
đồng minh Đức làm chỗ dựa nhưng phát xít Đức ngày càng lùi dần về phía tây,
đang có nguy cơ bị tấn công vào Berlin. Nhật càng suy yếu.

Trước tình hình đó, Bác Hồ đã trèo đèo lội suối đi bộ hàng ngàn cây số từ
Pác Bó đến Côn Minh, gặp rất nhiều trắc trở, phải lẩn tránh, hàng ngày chỉ ăn
với thịt rang muối (nửa cân thịt với nửa cân muối, ớt) đặt trong ống bương. Mục
đích chuyến đi là tìm gặp Bộ tư lệnh của tướng Sê Nôn đang đóng bản doanh ở

Côn Minh để bàn việc hợp tác Việt Minh đánh Nhật ở Đông Dương. Lý do là
tuy phong trào Việt Minh phát triển mạnh nhưng lực lượng vũ trang còn chưa đủ
mạnh để làm nòng cốt, vũ khí còn quá thô sơ.
Cũng trong khi ấy, người Mỹ muốn xâm nhập Đông Dương để ngăn chặn

sự tấn công của Nhật ở phía nam Trung Quốc và Đông Dương. Nhưng người
Mỹ cũng gặp nhiều khó khăn, cũng cần tìm một đối tác hợp lý để nhanh chóng
vào sâu Đông Dương.
Một sự kiện tình cờ xảy ra. Một phi cơ Mỹ bị trúng đạn Nhật, phi cơ đã

nhảy dù xuống vùng gần thị xã Cao Bằng được Việt Minh cứu và mau chóng
giấu người phi công vào hang sâu rộng núi vì bọn Nhật đang bủa vây lùng bắt.
Bác Hồ đã lệnh bảo vệ an toàn và bí mật viên phi công, đưa về gặp Bác.
Người tù binh ấy là trung uý Sao (Shaw). Bác Hồ gặp Sao nói chuyện chân tình.

1 In trong cuón Tuyên Quang thời kỳ tiền khởi nghĩa , Sđd

159