Page 379 - DIA CHI TUYEN QUANG_PHAN DAU
P. 379
379
Phêìn thûá ba: LÕCH SÛÃ
để vận tải lương tiến công quân Mạc. cướp lấy thuế của mỏ bạc. Trịnh Tùng lại
Vũ Văn Mật chết, con là Vũ Công Kỷ nối phải sai quân đánh.
nghiệp cha, được phong Nhân quốc công. Vũ Đức Cung chết, con là Vũ Công
Năm 1573, Trịnh Tùng cầm quyền ở Ứng lên thay. Vì dòng họ Vũ có nhiều công
Nam triều, nhà Hậu Lê lấy Thái phó Vũ lao nên Vũ Công Ứng vẫn được tập phong
Công Kỷ làm hữu tướng. Cùng năm đó, là Thụy quận công.
ông được sai đem quân bản bộ về giữ Đại Vũ Công Ứng (các sách chép tên khác
Đồng để yên dân địa phương. Vũ Công Kỷ nhau: Đức, Sắc, Huệ, Sưa) được tập phong
đã từng nhiều lần cầm quân đánh Mạc và với Thái phó Tống quận công. Nhưng
lập công lớn. Công Ứng cậy sông núi hiểm trở, xa cách,
Năm 1578, tướng Mạc là Mạc Ngọc ngầm liên kết với họ Mạc, tự xưng vương.
Liễn mang quân đánh các vùng Tuyên Triều đình vua Lê, chúa Trịnh bận đối phó
Quang, Hưng Hóa; Vũ Công Kỷ tung với chúa Nguyễn trong Nam nên vẫn phải
quân đánh, quân Mạc lại thua, phải rút về. bao dung. Sau đó vì có việc bất bình với
Vũ Công Kỷ chết, con là Vũ Đức Cung thủ hạ là Ma Phúc Trường, Vũ Công Ứng
lên thay. yếu thế, lo sợ về kinh tự thú. Dọc đường,
Năm 1593, Trịnh Tùng tiến quân vào Ứng bị giết.
đánh chiếm Thăng Long, rước Lê Thế Con Ứng là Vũ Công Tuấn được lập
Tông trở về kinh thành, họ Mạc rút chạy nối nghiệp cha và được cho làm Đô đốc
lên phía Bắc. Vũ Đức Cung đem 2.000 quân thiêm sự, tước Khoan quận công, ban cho
tới kinh đô quy phục, dâng vàng bạc và đồ dân lộc để giữ việc thờ cúng.
quý. Trịnh Tùng thăng làm Bắc quân Đô Năm 1672, nhân lúc triều đình sơ hở,
đốc, Thái bảo Hòa quận công, được mang chúa Trịnh mang đại quân đi đánh chúa
quân hiệu là An Bắc doanh. Cũng năm đó, Nguyễn phía Nam, Vũ Công Tuấn trốn
Vũ Đức Cung lại xin về trấn Đại Đồng. về Tuyên Quang, quân lính trong kinh sư
Trở về Đại Đồng, Đức Cung có ý chống đuổi theo không kịp. Công Tuấn bèn cướp
nhà Lê. Năm 1594, ông ngầm hai lòng cùng bóc dân trong châu, làm cho địa phương
với Mỹ Thọ hầu (không rõ tên) đi lại quấy này bị rối loạn. Sau này Công Tuấn chạy
nhiễu các huyện đầu nguồn trấn Sơn Tây, sang đất nhà Thanh, người nhà Thanh bắt
đánh phá các huyện Thanh Ba, Hạ Hòa, trả về nước ta .
1
lại dời dân các huyện Đông Lan, Tây Lan Năm 1699, Vũ Công Tuấn bị triều đình
vào ở Đại Đồng. Trịnh Tùng sai Thái úy nhà Lê bắt và giết. Triều đình đặt chức
Nguyễn Hữu Liên đi đánh, bắt được Mỹ Lưu thủ ở Tuyên Quang, từ đó dòng dõi
Thọ hầu. Đức Cung phải đem con em chạy “Chúa Bầu” chấm dứt .
2
đi Nghĩa Đô, sau đó lại sai người vào kinh
dâng vàng bạc quy phục. 2. Về kinh tế
Năm 1595, Vũ Đức Cung tự xưng là 1- Thời Lê sơ
Long Bình Vương, sai tướng đánh cướp các Sau cuộc kháng chiến chống quân
động ở châu Bạch Thông (Thái Nguyên), Minh thắng lợi, nhà nước Lê sơ rất quan
1. Xem Quốc sử quán triều Nguyễn: Khâm định Việt sử thông giám cương mục, Sđd, t.I, tr.734.
2. Xem Lê Quý Đôn: Kiến văn tiểu lục, Nxb. Văn hóa - Thông tin, Hà Nội, 2007, tr.415.
